Ակնարկ
Պաալպեքի Փառատօնը
Տասնամեակ մը ամբողջ Լիբանան կը խօսեցնէ իր հնադարեան տաճարները` Պաալպեքի կախարդական մթնոլորտին մէջ:
Տասը տարի միջազգային համբաւաւոր արուեստագէտներ, նուագախումբեր, դերասաններ եւ պարախումբեր արուեստի պաշտամունքը կատարեցին հազարամեայ սիւներու վեհաշուք ստուերին ներքեւ, իրենց տաղանդին ընծայուած այդ եզակի միջավայրին մէջ:
Գեղեցիկ այս երկիրը իր միջազգային համբաւին վրայ նոր փայլ մը աւելցուց Պաալպեքի փառատօնով, որուն յաջողութեան համար ամբողջական նուիրումով մը գործի լծուած են ազնիւ լիբանանցիներ` նիւթական եւ բարոյական օժանդակութեամբը լիբանանեան պետութեան:
Երեք գիշեր Պաալպեք եղաւ հայկական, ինչպէս գրած էր լիբանանեան շաբաթաթերթ մը: Լիբանանահայ երգի-պարի անսամպլը, Լիզպոնի իր յաջողութենէն ետք, ոչ միայն Պաալպեքի փառատօնի մակարդակին արժանի ելոյթ մը ունեցաւ, այլ նաեւ հայկական ֆոլքլորին կախարդանքով հիացում պատճառեց մեր լիբանանցի հայրենակիցներուն եւ օտար հանդիսականներուն:
Անկախ ձեռնարկին գեղարուեստական յաջողութենէն, որուն համար շնորհաւորելի են խումբին բոլոր դերակատարները, շնորհաւորելի եւ խրախուսիչ է մասնաւորաբար այն իրողութիւնը, որ առաջին անգամ ըլլալով հայութիւնը իր արուեստագէտ զաւակներով կը ներկայանար միաճակատ` արուեստի հաղորդական մթնոլորտին մէջ, ի փառս մեր մշակութային արժէքներուն:
Այս առթիւ մեր անխառն ուրախութիւնը յայտնելով` կ՛արձանագրենք գնահատանքի մեր անկեղծ արտայայտութիւնը այն աշխատանքին համար, որ կատարուեցաւ` նախ հայկական ընդհանուր խումբ մը կազմելու, երկրորդ` Պաալպեքի փառատօնին մեր մասնակցութիւնը ապահովելու համար:
Կը կարծենք, որ ասիկա առաջին քայլն է: Յառաջիկայ տարիներուն եւս հայ երգն ու պարը (ինչո՞ւ չէ` նաեւ թատրոնը) պիտի ունենան իրենց արժանի տեղը միջազգային այս փառատօնին մէջ:
Ժողովուրդներու իրերհասկացողութեան համար արուեստի եւ մշակոյթի ճամբան ամէնէն ապահովն է:
Սրտանց կը շնորհաւորենք այդ ճամբուն անխոնջ ուղեւորները:
Հայաստան
Դուինի Պեղումները
Դուինը դարձած է ոչ միայն միջնադարեան, այլ նաեւ նախահելլենական հայ մշակոյթի ուսումնասիրութեան վայր մը: Հնագէտները քաղաքային միջնադարեան խաւերուն տակ, եօթը մեթր խորութեան մէջ գտած են հայկական ընդարձակ բնակավայր մը, որ կը վերագրուի Քրիստոսէ առաջ Ե.- Գ. դարերուն: Հետաքրքրական է կաւագործական հնոցը, ուր թրծած են խոշոր կարասներ: Այդքան հին հնոց առաջին անգամ է, որ կը գտնուի Հայաստանի մէջ: Պեղումներուն վարիչը` փրոֆ. Կարապետ Ղաֆադարեան կ՛ենթադրէ, թէ Դուինի նախահելլենական խաւը չէ հնագոյնը: Անոր կարծիքով, Դուինը բնակուած էր ուրարտական շրջանին եւ շատ հաւանաբար նաեւ` պղինձի դարուն: Իրապէս ալ այդ մասին կը վկայեն տարբեր շրջաններու մէջ գտնուած առարկաներ, որոնք կը պատկանին Քրիստոսէ առաջ Ե.- Գ. հազարամեակներուն: Պեղումներուն ընթացքին յայտնաբերուած են նաեւ միջնադարուն պատկանող հետաքրքրական առարկաներ: Մեծ արժէք կը ներկայացնեն նաեւ Ե. – Է. դարերուն վերաբերեալ իրերը` ապակիէ անօթներ, կաւամաններ, զարդեղէններ, դրամներ. ասոնք գտնուած են քաղաքին կեդրոնական մասի մէկ շէնքի թաքստոցին մէջ:
Մ. Զարիֆեանի Հաւաքածոն
«Հայաստան» հրատարակչութիւնը լոյս ընծայեց Մատթէոս Զարիֆեանի գործերու հաւաքածոն: Առաջին անգամ է, որ Հայաստանի մէջ հրապարակ կ՛ելլէ վաղամեռիկ բանաստեղծին քերթուածներուն հաւաքածոն:
Էտուար Իսաբեկեանի Նկարները
Վերջերս իր յիսնամեակը նշած Հայաստանի ժողովրդական նկարիչ Էտուար Իսաբեկեանի գործերուն ցուցահանդէսը մեծ իրադարձութիւն մը կազմած է Երեւանի մշակութային կեանքին մէջ: Հայ լաւագոյն նկարիչներէն մէկն է Իսաբեկեան, որուն պաստառները պատմական ու դիւցազներգական նիւթեր ունին:
150 իւղանկար եւ նոյնքան ալ ջրաներկ եւ ուրուագիծ պարունակող ցուցահանդէսին մէջ տիրական տեղ գրաւած է «Պատասխան Յազկերտին» գործը, որ 1960-ին աւարտած է: «Աւարայրի ճակատամարտը» տեսակ մը նախորդին շարունակութիւնն է: Իսաբեկեան ունի ուրիշ հոյակապ գործեր ալ, ինչպէս` «Երիտասարդ Դաւիթը» եւ «Դաւիթ Բէկը»:
Միւս կողմէ` ան տուած է նաեւ հայ ականաւոր գրողներու` Սայաթ Նովայի, Խաչատուր Աբովեանի, Աւետիք Իսահակեանի, Դերենիկ Դեմիրճեանի եւ Ակսէլ Բակունցի դիմանկարները:
Դերենիկ Դեմիրճեանի «Վարդանանքին» եւ Սերօ Խանզադեանի «Մխիթար սպարապետին» նկարազարդումերը իրեն են եւ մեծ ժողովրդականութիւն կը վայելեն:
