ԽԱՉԱՏՈՒՐ Ա. ՔՀՆՅ. ՊՕՂՈՍԵԱՆ
Կիրակնօրեայ Ս. պատարագի աւարտին, քովի պզտիկ սրահը սուրճի հրամեցէք` ըսին:
Սուրճի պզտիկ սրահ ունենալը առաւելութիւն եւ մեծ բախտաւորութիւն է, քանզի եկեղեցի եկողները հոն իրարու ծանօթանալու եւ քանի մը խօսք փոխանակելու առիթ կ՛ունենան:
Սրահ մուտքիս ան հարցուց.
– Ինչպէ՞ս էք:
– Ձեր անունը ի՞նչ է:
– Ես` Մորոյեան…
Ուրախացայ, որ վերջապէս ան կրնար Հալէպի ՀՄԸՄ-ի պասքեթպոլի աստղերէն Կարօ Պորոյեանը ըլլալ:
– Պորոյեա՞ն:
– Ո՛չ, Մորոյեան:
– Մորոյեան անունով ընկեր մը ունէի Անթիլիասի դպրեվանքը, որ զուարթ երեկոներուն կը զուարճացնէր մեզ իր կատակախօսութիւններով… ան հիմա Քալիֆորնիա կ՛ապրի:
– Որտեղացի՞ է…
– Հալէպցի, պէյրութցի, տիգրանակերտցի է:
– Ես` Սեբաստացի:
– Շատո՞նց է, որ հոս կ՛ապրիք:
– Քսան տարի:
– Լա՞ւ էք: Հոս կը սիրէ՞ք:
– Ո՛չ, լաւ չե՛մ: Ասոնց կը հարցնեմ` ինչպէ՞ս էք, կ’ըսեն «լաւ ենք», բայց լաւ չեն, սուտ կը խօսին. լաւ չեն, բայց կ’ըսեն` «լաւ են»:
– Եթէ «լաւ չենք» ըսեն, ի՞նչ կը փոխուի: Աւելի լաւ չէ՞, որ «լաւ ենք» ըսեն. եթէ «լաւ չենք» ըսեն, դուք կրնա՞ք բան մը ընել, որ լաւ ըլլան:
– Ո՛չ, բան մը չեմ կրնար ընել, բայց ինչո՞ւ սուտ կը խօսին… եկեղեցի կու գան եւ պէտք չէ՛, որ սուտ խօսին:
Արդեօք ինչու Մորոյեանը կը կարծէ, թէ այստեղի հայերը բոլորը իրեն պէս լաւ չեն եւ սուտ կը խօսին, երբ կ՛ըսեն, թէ լաւ են: Երանի բոլոր մարդիկը լաւ ըլլային. չէ՞ որ բոլորը լաւ, առողջ ու երջանիկ ըլլալ կը ցանկան: Հայրենակիցս ինչո՞ւ համոզուած է, որ հոս ապրող հայերը լաւ չեն: Գուցէ իր առանձնութեան պատճառով ինքզինք դժբախտ կը զգայ, երբ յիշէ անցեալին Սեբաստիոյ մէջ ապրած իր աւելի ուրախ օրերը: Այս քաղաքին մէջ սրտակից ընկեր չունի՞, եւ տարբեր վայրերէ հոս հաստատուած հայերը իրեն հետ բաժնելիք բան մը չունի՞ն իր անցեալէն… Շատերուն խօսած լեզուն հայերէն չէ հոս. ասոնք օտարի պէս են իրեն համար: Հոս գեղեցիկ է, արեւ, ծով ու լեռներ կան, բայց չի բաւեր: Զինք եկեղեցի բերողը հայութիւնն ու իր հաւատքն է: Քիչ ետքը ասոնք բոլորը` իրենց տուները պիտի երթան ու շաբթուան ընթաքին իրենց գործերուն ետեւէն պիտի վազեն, եւ ինքը մինակ պիտի մնայ նորէն: Մորոյեան կը կարծէ, թէ հոս ապրող հայերը լաւ չեն, քանի որ իրենք ալ եկեր են աւելի սիրուն երազներով եւ իրենց ետեւը ձգեր են իրենց անցեալին ոչ անպայման նախանձելի կեանքը, բայց բոլոր իր ծանօթները, ունեցած չունեցածը հոն է: Հարազատները, ընկերները, դրացիները, բարեկամներն ու թշնամիները, տունը, դպրոցը, գործը, ակումբը հոն են, եւ հիմա ամէն բան աւելի անուշցած ու գեղեցկացած է այստեղ իր յիշողութեան, մտքին ու աչքին:
Նման խորհրդածութիւններով ցերեկը գիշեր կրնանք ընել, բայց աւելի լաւ է, որ հոս ալ դադար մը առնենք կրկին վերադառնալու համար մեր թանկագին հայրենակիցներուն` մորոյեաններուն եւ մեսրոպեաններուն խրթին զգացումներուն եւ մտորումներուն:
– Ես` Մորոյեան…
Նիս, 24 յուլիս 2015
Gary Boroyan [aka Garo the Golden Hand] is my uncle, who currently resides in East Coast, LA, United States. I was delighted to have read his name in the beginning of your article, mistaking for Moroyan. I went on thinking, if you knew Garo Boroyan, you must have known his two athletic brothers also, Kevork and Melki Boroyans. Kevork is in Lyon France, Melki was in Aleppo and sadly past away Spring of 2010. I would be happy to hear more about your relationship and such anecdotal stories you may have, with my uncles. It has been a dilemma to me when no one from Aleppo 50’s or 60’s generation seam to remember them. My mother Vartouhy Ashodian-Boroyan used to tell me stories of their athletic achievements in Aleppo and Damascus; As succor and basketball players for Ho-Men-Et-Men. And all she has to show for it are handful of black/white photographs, and nothing more.
Dear Vahe Thank you for your nice comments. I had a special admiration for Garo Boroyan’s athletic accomplishments in Aleppo. I remember him playing football on Damascus Team in Aleppo Easter Olympic games. I have come to know Boroyan Kevork, if I am not wrong in Marseille. They have a restaurant named El Wadi near the Railway Station. It’s good to know that Garo is your uncle. I am so glad to hear about him. Thank you again for sharing your feelings about one of Aleppo Homenetmen stars Garo Boroyan my regards and best feelings to you and your loved ones.