Պօղոս Մահտեսեանի Մահուան Տխուր Առիթով

Մեծ ցաւով եւ խոր կսկիծով իմացանք մեր սիրելի Պօղոսին մահուան տխուր լուրը:

Կորուստը անբացատրելի է, իսկ ցաւը` անմխիթարելի: Մեզմէ յաւէտ բաժնուեցաւ կիպրահայ համայնքի արժանաւոր զաւակներէն մին` հաւատաւոր ամուսին եւ ընտանիքի հայր, ինչպէս նաեւ` օրինակելի ՀԵՄ-ական մը, մեր ժողովուրդի կամաւոր զինուորը:

Պօղոսը պատանի հասակէն յաճախ ներկայ էր ակումբէն ներս: Կամաւոր զինուորի մը գործնական առաջին արտայայտութիւնը, իր մասնակցութիւնն էր ՀԵՄ-ի սկաուտական շարժման աշխատանքներուն: Այս առաքելութեան ծիրէն ներս, ան լայն փորձառութիւն ձեռք ձգելով, շատ արագ մագլցեցաւ խմբապետի աստիճանին եւ ապա` սկաուտապետի պաշտօնին: Այս  պաշտօնին զուհագեռ, ան որպէս երիտասարդ մարզիկ, 1953-1957 թուականներուն իր մասնակցութիւնը բերաւ AYMA-ի Ֆութպոլի խումբին մէջ` սատարելով անոր յաջող արդիւնքներուն: Ան իր հմայիչ խաղարկութեամբ տպաւորեց բոլորը:

Պօղոսը որպէս աշխուժ միութենական` շատ մը պարտականութիւններ ստանձնեց: Մէկէ աւելի անգամներ եղաւ ՀԵՄ-ի (Հայ երիտասարդաց միութիւն) վարչութեան ատենապետ: Պատասխանատութեան բարձր գիտակցութեամբ ան կը նետուէր գործի դաշտ եւ կատարեալ յաջողութեամբ կ՛ամբողջացնէր իր ստանձնած պարտականութիւնը:

Ան սիրեց ու պաշտեց իր ակումբը, ոչ շատ ուշ` անցաւ Հայ յեղափոխական դաշնակցութեան շարքերը, կրկնապատկելով պատասխանատուութեան  եւ պարտականութեան ծաւալը, կազմակերպական եւ քաղաքական գործունէութիւն տանելով զանազան բնագաւառներէ ներս: Պօղոսը որպէս հաւատաւոր ազգային շատ մօտ կը զգար նաեւ եկեղեցիին: Ան իր բոլոր կարելիութիւնները կը տրամադրէր ծառայելու անոր`  վարելով զանազան պաշտօններ: Ան անդամակցած է Ազգային վարչութեան` զբաղեցնելով պատասխանատու դիրքեր: Որպէս ծառայութեան գիտակցութիւնը ըմբռնած անհատ` Պօղոս վարեց նաեւ Նարեկ վարժարանններու հոգաբարձութեան անդամի պաշտօնը` մեծ յաջողութեամբ:

Սիրելինե՛ր, խօսքս արժանաւոր, համեստ, հաւատաւոր ու պարկեշտ զինուորի մը նկարագիրին մասին է:

Պօղոսը այն սերունդի ներկայացուցիչներէն է, որոնք եկան մեր ակումբը հիմնող սերունդի բազուկներէն վերցնելու դրօշը`  զայն ծածանելու աւելի բարձր գագաթներու վրայ: Փոքր ու մեծ յաջողութիւններով լեցուն կեանք մը ունեցան, ուր իւրաքանչիւր նուաճում ունէր իր դրօշի երանգը` ան կրնար ըլլալ միութեան դրօշը, շատ անգամներ եռագոյնը, իսկ բացառիկ պարագաներու` կուսակցութեան դրօշը` իր ազդեցիկ զինանշանով: Պօղոս երեք դրօշակներուն ալ ծառայած է` միշտ յաղթական դուրս գալով:

Այս դիտանկիւնէն մեկնած` կրկնակի արժեւորում կը ստանայ Պօղոսին դերակատարութիւնը նախ որպէս հանրային կեանքի մէջ խոնարհ ծառայ ու գաղափարապաշտ զինուոր եւ յետոյ` որպէս երէց եղբայր, յար ու նման այն վեթերաններուն, որոնք մեր սերունդին համար պիտի մնան յաւերժ ցոլացող լապտերներ:

Միութեան հանդէպ տածած սիրոյ եւ գուրգուրանքին համար Պօղոս կ՛արժանանայ ՀՄԸՄ-ի Կեդրոնական վարչութեան «ծառայութեան շքանշան»-ին:

Սիրելի՛ ներկաներ, այս ծանրակշիռ պահուն մեր ներկայութիւնը եկեղեցիէն ներս, պարտականութիւն է հանգուցեալին հանդէպ յարգանքի տուրք մատուցելու, ինչպէս նաեւ` հետեւելու արարողութեան կարգին: Միեւնոյն ատեն, այս պահը փոխացման պահն մըն է` մէկ կեանքէն միւսը: Ամենակարեւորը եւ արժէք ներկայացնողը, սակայն, հանգուցեալին շնչած օրերուն իր ապրելակերպն էր, որ Պօղոս որպէս իր ընտանիքին եւ ժողովուրդին ծառան` ճիշդ ձեւով վարեց:

Քար լռութեան մէջ ծովը ցամաքին միացնողը ալիքներուն ձայնն է, ինչպէս այսօր այստեղ, քար լռութեան մէջ մեր յիշատակները իրարու կը միանան Պօղոսին հոգիին հետ: Սակայն իւրաքանչիւր փոթորիկէ ետք պայծառ արեւը կը յայտնուի հորիզոնին վրայ գունազարդ ծիածանով մը, որ կը պատկանի ապագան կերտող Պօղոսի զաւակներուն եւ թոռներուն:

Այսօր երկինքին վրայ աստղ մը կ՛աւելնայ, որ կը փայլի Պօղոսին կնոջ, հարազատներուն եւ սիրելիներուն համար:

Թերեւս Պօղոսին կողմէ իր թոռներուն ուղղութեամբ կարգ մը խոստումներ անկատար մնացին, բայց այսպէս է կեանքը, անգուշակելի ու երբեմն` անգութ ու անողոք: Վստահաբար երկիքին վրայ փայլող Պօղոսին աստղը, անձայն ու անշշուկ, զիրենք պիտի առաջնորդէ հաստատակամ ու ապահով` դառնալով անոնց կեանքի շարունակականութեան հովանաւորողը:

ՀՄԸՄ- ՀԵՄ-ի վարչութեան եւ անդամներուն անունով, մեր խորին ցաւակցութիւնները կը յայտնենք իր ընտանիքի անդամներուն եւ հարազատներուն:

Բարի՛ երթ, սիրելի՛ եղբայր,
Հողը թեթեւ գայ վրադ ….

ՅԱԿՈԲ ԳԱԶԱՆՃԵԱՆ
(ՀՄԸՄ- ՀԵՄ-ի ատենապետ)

* Դամբանական` արտասանուած Պօղոս Մահտեսեանի յուղարկաւորութեան: