Վատիկան կատարած իր վերջին այցելութեան ընթացքին տեղի ունեցած պաշտօնական ընդունելութեան մը ժամանակ, Արամ Ա. վեհափառ հայրապետը հարցազրոյց մը ունեցաւ «Վաթիքան Ինսայտըր» կայքի տնօրէնին` Ճիաննի Վալենթէի հետ: Յիշեալ կայքը Վատիկանի ամէնէն հեղինակաւոր եւ վստահելի լրատուութեան աղբիւրներէն մէկն է` իր ունեցած հարցազրոյցներով, հայթայթած առարկայական տուեալներով ու ճշգրիտ տեղեկութիւններով:
Վեհափառ հայրապետին հետ «Վաթիքան Ինսայտըր»-ի ունեցած հարցազրոյցը շօշափեց Հայոց ցեղասպանութիւնը, սրբազան քահանայապետին կատարած յայտարարութիւնը եւ Թուրքիոյ հակազդեցութիւնը, ընդհանրապէս Միջին Արեւելքի մէջ տեղի ունեցող վերիվայրումներն ու յատկապէս քրիստոնեայ համայնքներու դիմագրաւած դժուարութիւնները եւ Արեւմուտքի մօտեցումը յիշեալ հարցերուն:
Անդրադառնալով մասնաւորաբար Հայոց ցեղասպանութեան տուն տուող պատճառներուն` վեհափառ հայրապետը մերժեց որեւէ մօտեցում կամ մեկնաբանութիւն, որ կը փորձէ ցեղասպանութեան ետին տեսնել կրօնական պատճառ: Վեհափառ հայրապետը ըսաւ. «Պատմական տուեալները եւ նոյնիսկ թրքական աղբիւրները յստակօրէն ցոյց կու տան, թէ հայ ժողովուրդին դէմ պետականօրէն ծրագրուած ու գործադրուած ցեղասպանութիւնը, Օսմանեան կայսրութեան մէջ քաղաքական իշխանութիւնը ձեռք ձգած Երիտասարդ թուրքերու փանթուրանական քաղաքականութեան մաս կը կազմէր: Յիշեալ քաղաքականութեան նպատակը Միջին Արեւելքի եւ Ասիոյ թրքական մշակոյթին ու ցեղին պատկանող ժողովուրդները միացնելն էր փանթուրանական համապարփակ կայսրութեան մը սահմաններուն մէջ: Այս ծրագիրի իրագործման մէջ արգելք էր հայ ժողովուրդը, որ Կիլիկիոյ ու Արեւմտեան Հայաստանի մէջ (որոնք արդէն մաս կը կազմէին Օսմանեան կայսրութեան) երկար դարերու պատմութիւն ունէր եւ լաւապէս կազմակերպուած ներկայութիւն էր: Հայերը շրջանէն արմատախիլ ընելու միակ արմատական միջոցը ցեղասպանութիւնն էր: Ցեղասպանութիւնը կատարուեցաւ երեք հանգրուաններով. ա) Հայ ժողովուրդի ազգային եւ կրօնական ղեկավարներու սպանութիւնը կամ բանտարկութիւնը, բ) Կազմակերպուած ջարդեր հայահոծ շրջաններու մէջ, գ) Տեղահանութիւն եւ աքսոր դէպի Տէր Զօրի անապատները, որպէսզի հոն հիւծի ու մեռնի հայ ժողովուրդը»:
Վեհափառ հայրապետը ըսաւ, թէ այս բոլորը ենթադրութիւն ու երեւակայութիւն չեն, այլ պատմական իրողութիւն են` աւելցնելով. «Թուրքիոյ ղեկավարները այսօր յատուկ ճիգ կը թափեն կրօնական ազդակ տեսնել հայ ժողովուրդի արդարութեան պահանջին մէջ: Մեծապէս դատապարտելի են նման մօտեցումները: Թուրքիոյ նկատմամբ հայ ժողովուրդին պահանջը արդարութեան պահանջ է, այլ խօսքով` հայ ժողովուրդին դէմ կատարուած ցեղասպանութեան ճանաչում եւ իրաւունքներու հատուցում է: Մեր ժողովուրդի պահանջատիրութեան մէջ ո՛չ մէկ կրօնական խնդիր կամ մօտեցում գոյութիւն ունի: Արդարեւ, 7-րդ դարէն սկսեալ եւ մինչեւ օրս փոխադարձ յարգանքով ու հասկացողութեամբ գոյակցած ենք իսլամութեան հետ եւ պիտի շարունակենք»:
Նոյն հարցազրոյցին մէջ Արամ Ա. վեհափառ հայրապետը անգամ մը եւս ջերմօրէն ողջունեց Ֆրանչիսկոս պապին քաջ կեցուածքը` ըսելով. «Եկեղեցին արդարութեան ձայնն է եւ ժողովուրդին կամքը կը ներկայացնէ, հեռու ամէն տեսակ քաղաքական հաշիւներէ եւ աշխարհաքաղաքական մօտեցումներէ եւ հեռանկարներէ»:
