Ուսուցիչը մեր վարժարաններէն ներս սոսկ գիտութիւն ջամբող վարժապետը չէ, այլ` աշակերտին նկարագիրը կերտող դաստիարակը, անոր մէջ գիտութեան ճրագը առկայծող մշակը, աշխարհին տակաւ բացուող աշակերտին մտքին ու հոգիին թռիչքը խթանող էակը:
Սփիւռքի պայմաններուն մէջ ուսուցչութիւնը կոչում է նաեւ: Ուսուցիչը հայ երիտասարդը կերտող, անոր մատղաշ հոգիին մէջ հայրենիքին ու մայրենիին սէրը սերմանող, անոր հայեցի կրթութիւն ջամբող նուիրեալն է մանաւանդ: Այլ խօսքով` հայուն տեսակը կերտող դարբինը:
Ուսուցչական ասպարէզը այնքան ալ հեշտ ասպարէզ չէ, յատկապէս` գիտութեան եւ ուսուցման մեթոտներու սրընթաց զարգացման ներկայ ժամանակներուն մէջ: Ուսուցիչը, որպէս իր ասպարէզին նուիրեալ մարդը, իր կարելին պէտք է ի գործ դնէ իր մասնագիտութեան մէջ առաւելագոյնս հմտանալու, ուսուցման արդիական ձեւերուն քաջածանօթ ըլլալու ու մանաւանդ իր դասաւանդած նիւթը սիրցնելու աշակերտին:
Սուրիահայ մեր կեանքին մէջ բարեբախտաբար ստուար է թիւը նման ուսուցիչներուն, իրենց կոչումին տէր նուիրեալներուն, որոնք Սուրիոյ տագնապին իբրեւ հետեւանք յառաջացած անհամար դժուարութիւնները անտեսելով` իրենց առաւելագոյնը տալու, իրենց մտապաշարը հարստացնելու եւ սուրիահայ աշակերտին հոգեկան ծանր վիճակը ընկալելով` անոր մէջ սորվելու, յառաջանալու ձգտումը վառ պահելու համար ոչ մէկ ճիգ կը խնայեն:
Ռումբերու, հրթիռներու սարսափազդու վտանգին մէջ մեր ուսուցիչները, յաճախ զոհողութիւններու գնով, կը շարունակեն ամէն օր ժպիտով դիմաւորել իրենց աշակերտները, պատերազմի անմարդկային երեւոյթներուն ակամայ ականատեսը դարձող սուրիահայ աշակերտին մէջ մարդկային վեհ զգացումներ սերմանել:
Մեր ուսուցիչները արժանի են ամենայն յարգանքի ու մեծարանքի, որովհետեւ անբնական պայմաններու մէջ ուսումնակրթական բնականոն ընթացք կը ջանան պահել, ապրելով հանդերձ տագնապի բոլոր դժուարութիւնները` լաւատեսութեամբ կը շարունակեն իրենց առաքելութիւնը, քաջ իմանալով, որ հայ դպրոցը սուրիահայ գաղութի կենսունակութեան հիմնական ազդակն է:
Սուրիոյ տագնապի սրման իբրեւ հետեւանք ընթացք առած արտագաղթը պատճառ դարձաւ հալէպահայ վարժարաններէն ներս ուսուցչական մարդուժի զգալի նուազումին, ինչ որ առաւել ծանրաբեռնեց յատկապէս Հալէպ բնակող ու հայկական վարժարաններէն ներս ծառայող ուսուցիչները:
Վերջին տասնամեակներուն, անկախ տագնապի ազդեցութենէն, նկատելի է նաեւ ուսուցչական ասպարէզէն ներս արական սեռի ներկայութեան նուազումը, ինչ որ մտածել կու տայ, որ ուսուցչական ասպարէզը ցարդ գրաւիչ ու մանաւանդ ապրելու ընդունելի կենսամակարդակ ապահովելու ասպարէզ չէ դարձած, հակառակ անոր որ սուրիական պետութիւնը այս մարզին մէջ ծառայողներուն շնորհած է կեանքի ապահովագրութիւն եւ նիւթական ոչ արհամարհելի վարձատրութիւն: Թեմիս Ազգային իշխանութիւնները եւս իրենց կարելին ի գործ դրած են ուսուցչական առաքելութեան նուիրեալները նիւթապէս եւ բարոյապէս գնահատելու, մեծարելու եւ կրթական մարմիններու ուշադրութեան կիզակէտին մէջ պահելու զանոնք:
Կրթական մեր հաստատութիւնները ուսուցչական ասպարէզը առաւել գրաւիչ ասպարէզ դարձնելու հրամայականին առջեւ են այսօր, որպէսզի տարաբնոյթ դժուարութիւններուն դիմաց մեր վարժարանները շարունակեն պահել երկրի մակարդակով իրենց ցարդ նուաճած մակարդակն ու ներգրաւեն խոստումնալից ուժեր:
Իսկ ուսուցչական ասպարէզին ծառայողներ շարունակեն համբերութեամբ, նուիրումով ու ճարտարութեամբ իրենց տիրական հեղինակութիւնը պահել մեր հաստատութիւններէն ներս, քայլ պահելով ուսումնակրթական ժամանակակից հոլովոյթին, մանկավարժական մօտեցումներուն հետ:
Բի՜ւր յարգանք ձեզ, սիրելի՛ ուսուցիչներ:
Զ. Պ.