ՍՕՍԻ ՓՕԼԱՏԵԱՆ
Ազգերու պատմութեան մէջ, ինչպէս նաեւ` Աստուածաշունչին, կինը կը ներկայացուի որպէս խաղաղասէր, անձնուէր, աշխատասէր եւ իմաստուն անհատ: Սակայն, երբ խորը թափանցենք, կը տեսնենք, թէ նոյն կինը տակաւին չունի իր մարդկային իրաւունքները, եւ թէ` անոնց շնորհումը այր մարդէն կը սպասէ:
Նախախնամութեան պարգեւած այս հաւասարութիւնը չի գործադրուիր լման իր իմաստով: Այս մէկը յստակ է բոլոր այն ուսումնասիրութիւններուն ընդմէջէն, որոնք վերջին տասնամեակներուն կատարուեցան միացեալ ազգերու կազմակերպութեան կողմէ (ՄԱԿ), եւ հրատարակուած տեղեկագիրները ցոյց տուին այս խտրականութիւնը կնոջ հանդէպ: Միշտ արական սեռը գերադաս նկատուած է եւ իգական սեռը` ենթակայ եւ ստորադաս:
Նոյնն է պատկերը Լիբանանի մէջ. բայց ինչո՞ւ. Մարդկային իրաւունքներէ բխած, եւ լիբանանեան սահմանադրութեան համաձայն, այր եւ կին հաւասար են իրաւունքներու սահմանին մէջ, բոլոր մարզերու մէջ անխտիր: Դարձեալ, Լիբանան յանձնառու է ՄԱԿ-ի ուխտի եւ մարդկային իրաւունքներու յայտարարութեան գործադրութեան, ինչպէս նաեւ` LEDAW-ի համաձայնագիրին: (Committee of elimination and descrimination against women): Յիշենք դարձեալ, թէ 2004-էն սկսեալ Լիբանան իրերայաջորդ կառավարութիւններու կողմէ հրապարակուած աշխատանքային ծրագիրներուն մէջ նշուած է, որ կառավարութիւնը յանձնառու է կիներու դէմ խտրականութեան բոլոր երեւոյթներուն վերջ տալու` մշակելով համապատասխան յատուկ օրէնքներ: Սակայն դժբախտաբար այսօր`
– Լիբանանի մէջ դատապարտելի է այն դրութիւնը, որով լիբանանցի մայրը իր զաւկին չի կրնար քաղաքացիութիւն շնորհել:
– Լիբանանի մէջ ցարդ բռնաբարութեան դէմ օրէնքներ չեն մշակուած, կինը պաշտպանելու:
– Լիբանանի մէջ, հակառակ կնոջ ստացած բարձր ուսումին եւ վկայականներուն, կիներուն միայն 26 առ հարիւրը կը գործեն տղամարդոց 71 առ հարիւրին դիմաց:
– Լիբանանի մէջ աշխատող կիներուն նիւթական վարձատրութիւնները 27 առ հարիւր համեմատութեամբ աւելի ցած են այր մարդէն, որոնք նոյն պաշտօններու վրայ են:
– Լիբանանի մէջ կիները կը գործեն միայն որոշ մարզերէ ներս` ուսումնական, հիւանդապահութեան, դրամատնային պարզ պաշտօններով, բայց պատասխանատու պաշտօնները միշտ կը մնան այր մարդոց:
– Լիբանանի մէջ տարբեր դաւանանքներու մօտ, դատաստանական խորհուրդներուն տուած վճիռները մեծ մասամբ տղամարդոց ի նպաստ կ՛ըլլայ, եւ ոչ` կիներուն:
– Լիբանանի մէջ, պետական աղբիւրներէ քաղուած «Global Gender Gap Report»-ի համաձայն, աշխատող կնոջ տարեկան նիւթական մուտքը 7106 $ է, մինչդեռ այր մարդունը` 26,157 $:
– Լիբանանի մէջ առաջին կարգի պաշտօններուն, 8 առ հարիւր կիներ են, իսկ 92 առ հարիւրը` այր մարդիկ:
– Լիբանանի մէջ կիներուն անգործութեան համեմատութիւնը, 10 առ հարիւրէ, իսկ այր մարդոցը` 8 առ հարիւրը:
Այս բոլորը Լիբանանը կը դասեն համաշխարհային ցուցակին վերջին 8 վատ երկիրներէն մին, իսկ քաղաքական գետնի վրայ` վերջինէն մէկ առաջ, կնոջ իրաւունքներու եւ հաւասարութեան չափանիշով: Հակառակ որ Լիբանան ընկերվարական երկիր մըն է պետական, քաղաքական, եւ հանրային պաշտօնները միշտ այր մարդոց կը տրամադրուին, ներկայիս (3 կին խորհրդարանէն ներս, 128 երեսփոխաններ), եւ (1 կին կառավարութեան մէջ) հակառակ, որ 2000 թուականին, ՄԱԿ-ի 1325-ի բանաձեւի համաձայն, կնոջ ներդրումը խաղաղութեան եւ ապահովութեան պահպանումին մէջ յստակօրէն կը պահանջուէր:
Մարտ 8-ի առիթով ես կը շնորհաւորեմ լիբանանցի բոլոր կիները եւ մանաւանդ` լիբանանցի հայ կիները, եւ կը մաղթեմ, որ մօտիկ ապագային անոնց ներդրումը ըլլայ յստակ եւ գործնական ազգային, պետական, քաղաքական, տնտեսական եւ ընկերային կեանքէ ներս, որովհետեւ այդ մասնակցութիւնը պիտի օգնէ համերաշխութեան, խաղաղութեան եւ բարգաւաճման վերելքին: Թէեւ, մարտահրաւէրները շատ են, սակայն պէտք չէ տատամսիլ եւ յուսահատիլ: 1995-ին Փեքինի կնոջ համաշխարհային համագումարին բնաբանն էր, «հազար մղոնի ճամբորդութիւնը կը սկսի առաջին քայլով», մենք արդէն առինք առաջին քայլերը եւ կը շարունակենք մեր ժրաջան աշխատանքը, մեր վերելքը` դէպի իրաւունքներու հաւասարութեան:
ՍՕՍԻ ՓՕԼԱՏԵԱՆ
Կիներու ազգային խորհուրդի անդամ
Մարտ 12, 2015
