Հայ Կեանքը Թրիփոլիի Մէջ
(Սեփական Թղթակցութիւն «Ազդակ»-ի)
Անցնող փետրուար ամիսը Թրիփոլիի ազգային կեանքին համար եղաւ յիշատակելի ամիս մը` իր տուած շարք մը ձեռնարկներով, որոնք յատկացուած էին ազգային պատմական յիշատակներու վերակոչման եւ կամ մշակութային հաստատութեանց բարեզարդման:
Շարունակաբար հանրութեան հրամցուեցան չորս ձեռնարկներ` հետեւեալ կարգով.
Առաջին.- Համազգայինի «Գասպար Իփէկեան» թատերախումբի ներկայացումը` «Հարցաքննիչ»-ը:
Ազգային Խրիմեան-Նուպարեան վարժարանին ի նպաստ եւ կրթական մարմինին նախաձեռնութեամբ ու հրաւէրով, «Գասպար Իփէկեան» թատերախումբը Ազգային թատերասրահին մէջ ներկայացուց «Հարցաքննիչ»-ը ղեկավարութեամբ եւ մասնակցութեամբ որակեալ դերուսոյց-դերասան Ժորժ Սարգիսեանի:
Յունուար 30-ի շաբաթ երեկոյեան գրեթէ ամբողջ Թրիփոլիի հայ համայնքին ներկայութեամբ տեղի ունեցաւ ներկայացումը: Երեքուկէս ժամ լարուած ուշադրութեամբ շարունակուող խաղարկութիւնը արժանի գնահատանքով ծափահարութիւններ խլեց հանդիսականներէն որպէս վարձատրութիւն` ուղղուած ընդհանրապէս դերակատարներուն, մասնաւորապէս` թարգմանիչ եւ դերուսոյց Ժորժ Սարգիսեանին:
Թատերախումբը, առանց նիւթական ակնկալութեան, ի նպաստ ազգային վարժարանին տուաւ ներկայացումը, որ ջերմապէս գնահատող կրթական մարմինը թատերախաղի լրումին խրախճանքի սեղանի մը շուրջ հրաւիրեց դերակատարները, իրեն օժանդակողներով եւ մասնաւոր հրաւիրուած ազգայիններով:
Խնճոյքը ստեղծեց հաճելի մթնոլորտ մը, ուր եղան զանազան ուղերձներ, առաջարկուեցան բաժակաճառեր, թատերախումբը ստեղծող եւ անդրանիկ ուսուցանող հանգուցեալ Գասպար Իփէկեանի ի պատիւ, ինչպէս նաեւ արժանի յաջորդը եւ շարունակողը` Ժորժ Սարգիսեանի ու իր խումբին կենացը:
Ժ. Սարգիսեան իր խումբին անունով յայտնած շնորհակալութեան յաջորդեց ինքնաբուխ նուիրատուութիւններ Պուրճ Համուտի մէջ կառուցուող «Գասպար Իփէկեան» թատերասրահի ֆոնտին:
Մինչեւ ժամը 3:00-ը տեւած խրախճանքէն ակամայ բաժնուեցան ներկաները:
Կրթական մարմինը իր այս ձեռնարկով նիւթական եւ բարոյական գոհացուցիչ արդիւնք մը ապահովեց:
Երկրորդ ձեռնարկը ունեցաւ Լիբանանահայ օգնութեան խաչի Թրիփոլիի մասնաճիւղի վարչութիւնը:
Փետրուար 7-ի կիրակի օրը տուաւ դասախօսական ցերեկոյթ մը` «Նաւասարդ» ակումբին մէջ, դասախօս ունենալով Մ. Յ. Շնորհոքեանը: Դասախօսութեան նիւթն էր`
«Ծնողներու եւ որդիներու փոխադարձ յարաբերութիւնները»:
Նիւթը ինքնին շինիչ եւ դաստիարակիչ ըլլալով` յարգելի դասախօսը գեղեցկօրէն բացատրեց ծնողաց եւ զաւակաց փոխադարձ յարգանքի եւ խրատականի ձեւերը, թելադրեց ամուր կառչիլ մեր հայկական տոհմիկ աւանդութեանց: Հետեւիլ ներկայ դարու ազնուացուցիչ նորոյթներուն առանց խաթարելու սակայն հիմնականը` հայ տոհմիկ աւանդութիւնը:
Շնորհաւորելի եւ Օգնութեան խաչի վարչութեան անդամները եւ յարգելի դասախօսը իրենց ընտրած նիւթին համար, որ մեր նոր սերունդին ուղղուած շինիչ ու դաստիարակիչ լաւագոյն խրատականն է:
Կը լսենք, որ Օգնութեան խաչի վարչութիւնը, քաջալերուած իր առաջին դասախօսութեան թողած նպաստաւոր հանգամանքէն, մտադրած է նման շարք մը դասախօսութիւններ եւս հրամցնել Թրիփոլիի գաղութին:
Երրորդ ձեռնարկը եղաւ փետրուար 18-ի 44-րդ տարեդարձի տօնակատարութիւնը:
ՀՅ Դաշնակցութեան Թրիփոլիի կոմիտէին նախաձեռնութեամբ, 20 փետրուարի շաբաթ երեկոյեան «Նաւասարդ» ակումբին մէջ կատարուեցաւ փետրուար 18-ի 44-րդ տարեդարձի խրախճանքի տօնակատարութիւնը:
Կը մասնակցէին ընկերներ, օժանդակ ընկերներ եւ համակիրներ, որոնք հաւաքուած Դաշնակցութիւնը խորհրդանշող Դ. գրի ձեւով պատրաստուած խնճոյքի սեղանին շուրջ, յիշեցին այդ պատմական թուականը եւ անոր կերտողներու ու այդ օրուան զոհերու յիշատակը ոգեկոչեցին:
Բացման խօսքը ըրաւ Ս. Թէրճանեան, բաղդատական մը ըրաւ Վարդանանցի եւ փետրուար 18-ի միջեւ, որոնց թէ՛ մին եւ թէ՛ միւսը եղած են ժողովրդական պոռթկում մը` անիրաւութեան դէմ: Ինչպէս Մամիկոնեանները Վարդանանցին, նոյնպէս ալ ՀՅ դաշնակցութիւնը, որպէս նոր օրերու Մամիկոնեաններ, ղեկավարած են ժողովրդային պոռթկումը անձնազոհութեամբ: Այնքան ատեն որ հայութեան արդար իրաւունքը չէ ճանչցուած բռնագրաւողներէն, ՀՅ դաշնակցութիւնը պիտի տանի ղեկավարողի ծանր պարտականութիւնը: Պիտի գան նոր փետրուար 18-եր, ու դարձեալ համայն հայութիւնը իր բոլոր կազմակերպութիւններով պիտի դիմէ Դաշնակցութեան` զիրենք ղեկավարելու եւ առաջնորդելու միացեալ, ազատ, անկախ Հայաստանին:
Օրուան թամատայ ընտրուեցաւ Սարգիս Մարաշլեան, որ ձեռնհասօրէն տարաւ իր պաշտօնը:
Թամատայի հրաւէրով խօսք առին նոյնպէս` Ս. Տէր Սարգիսեան, Ս. Աֆարեան, Հ. Փափազեան, Գ. Չպուքճեան, Ս. Կոնճեան, Լ. Թոգաճեան, Կ. Նագգաշեան, որոնք անդրադարձան 1921-ի սկիզբներուն Հայաստանի մէջ ստեղծուած անտանելի վիճակին եւ որուն յաջորդող փետրուար 18-ի ըմբոստութեան, դրուատիքը ըրին հայ ժողովուրդին ու ՀՅ դաշնակցութեան եւ ուխտերնին նորոգեցին փետրուար 18-ի սերունդին արժանի յաջորդները ըլլալու:
Մէջ ընդ մէջ երգուեցան յեղափոխական երգեր եւ վերջին խօսքը ըրաւ Ա. Անուշեան: Ան իր մաղթանքներու վերջաւորութեան վերակոչեց երջանկայիշատակ Զարեհ վեհափառի մահուան տարելիցը եւ թելադրեց ընկերներուն առաւօտեան հոգեհանգիստին ներկայ ըլլալ եւ տալ իրենց յարգանքի տուրքը նոր փետրուար 18-ի զոհին: «Մշակ բանուոր»-ով փակուեցաւ խրախճանք տօնակատարութիւնը:
* * *
Փետրուար ամսուան հաշուեփակը հանդիսացաւ հայկական պարահանդէսը` որպէս չորրորդ ձեռնարկ:
Բարեկենդանի առթիւ պարահանդէս մը տուին 27 փետրուարի շաբաթ երեկոյեան, Պահսասի «Փալմա» քազինոյի շքեղ սրահին մէջ, Լիբանանահայ օգնութեան խաչի վարչութիւնը, ՀՄԸՄ-ի վարչութիւնը եւ «Նաւասարդ» ակումբի վարչութիւնը միասնաբար:
Պարահանդէսի բարձր հովանաւորութիւնը ստանձնած էր Թրիփոլիի պետական երեսփոխան հայ համայնքի բարեկամ Ֆուատ Պորթ:
Երեք միութիւնները ոգեւին փարած իրենց ստանձնած գործին` լաւագոյն աշխատանքը տարին իրենց օժանդակ ունենալով խաչուհիները եւ ՀՄԸՄ-ականներ:
Հայ եւ արաբ ընտրեալ բազմութիւն մը ժամանակէն առաջ դրուած էր սեղանները եւ երեկոյեան 8:00-էն մինչեւ առտուան ժամը 4:00-ը հաճելի, ընտանեկան եւ նաեւ ուրախ օր մը ապրեցան: Այնպէս որ, սրահը թողելէ առաջ ժամադրուեցան նոր պարահանդէսի մը համար:
Ֆուատ Պորթը տպաւորուած տիրող կարգուսարքի կանոնաւորութենէն` 300 լ. ոսկի նուէր տուաւ կազմակերպիչ մարմնին:
Քոթիյոններէն, վիճակահանութենէն, պիւֆէէն եւ մուտքի տոմսերէն մնաց գոհացուցիչ հասոյթ մը, որուն կողքին նաեւ` բարոյական գնահատելի շահ մը, որ քանիցս հրապարակաւ արտայայտուեցան ներկայ ոչ հայ հիւրերը:
Շնորհաւորելի են երեք միութիւններու անդամները եւ օժանդակ յանձնախումբը, որուն անսահման նուիրումով աշխատանքին կը պարտին գնահատելի եւ գովելի ձեռնարկին յաջողութիւնը:
ԹՂԹԱԿԻՑ
