ՇԱՀԱՆԴՈՒԽՏ
Վերջին տասնամեակին ընտանեկան եւ ընկերային մեր կեանքին մէջ բացթողումներ արձանագրուեցան: Հայ ընտանիքին առողջ կեանքը մասամբ ապառողջ վիճակ պարզեց` սկսելով օտարազգի խառն ամուսնութիւններու առատութենէն մինչեւ անբարոյ կենցաղի վրիպումները:
Զուր տեղ չէ, որ յաճախ կը կրկնենք հայ ընտանիքին եւ հայ դպրոցին արժէքը, բարոյական եւ ազգային մեր տեսակը պահպանելու վարկին մէջ: «Մարդը մարդ է», ճիշդ է, բայց ազգն ալ կը պահանջէ իր ուրոյն բարքերուն եւ պատմութեան պահպանումը:
Լիբանանեան պատերազմը թողուց իր անընդունելի ազդեցութիւնը` իր տագնապներով, մոլութիւններու տեսակներով, երեւելի եւ աներեւոյթ մեղքերով, թմրամոլութեամբ եւ ընտանեկան բարոյականի խախտումով: Ոտնակոխուեցաւ հայկական դարաւոր պարկեշտութիւնը, ամօթխածութիւնը, ամուսնական կեանքի սրբութիւնը: Կնոջ ազատագրումը` «ֆեմինիզմ»-ը սխալ հասկցուեցաւ, կինը հրապարակ իջաւ եւ ինքզինք ապահովեց նիւթական իմաստով, հետեւաբար ստեղծուեցաւ այր ու կնոջ միջեւ ճակատում, գերադասութեան մրցում: «Ֆեմինիզմ»-ը չօգնեց մեր աւանդութեանց պահպանման, եւ մեր առաջնորդարանները լեցուեցան տարբեր տեսակի վէճերով: Դատաստանական խորհուրդները դժուարութեան մատնուեցան` վճիռներ արձակելու: Ընտանեկան խախտումներ վտանգներ յարուցած են անչափահաս զաւակներու բնականոն կեանքի ընթացքին: Նոյնիսկ 3 տարեկան երեխան լաւ կը հասկնայ մօր եւ հօր միջեւ եղած խռովքը: Այս պարագային դատաստանական խորհուրդը ունի իր հրամայական խօսքը. «Երեխան կը պատկանի թէ՛ հօրը եւ թէ՛ մօրը»: Մանուկ զաւակը եւ նոյնիսկ չափահասը կ՛ընդդիմանան այս անբնական ապրելաձեւին: Պաշտօնական հրահանգը տրուած է. «Օր մը հօրը քով, օր մը` մօրը քով» անբնական եւ անտանելի վիճակ մը: Ո՞ւր մնացին մայրական ապահով ջերմութիւնը եւ գուրգուրանքը:
Զաւակը դպրոցէն կու գայ, մայրը բացակայ է: Ան վստահուած է մեծ մօրը կամ ընտանիքէն հարազատի մը: Երեխան մեծ մօրը քով աւելի հանգիստ կը զգայ, որովհետեւ ան շոյանքով կը փայփայէ եւ կը կասեցնէ մանուկին լացը…
Դատաստանական խորհուրդին վճիռը այլ կերպ չի կրնար շարժիլ, այս է լուծումը:
Այս անբնական կենցաղի ճանապարհին կը պատահին բարոյական անկումներ: Քիչեր կ՛անդրադառնան իրենց վարքի պահպանման: Կինը ազատ է, այրը կ՛ընկճուի, հեղինակութիւնը կորսուած է:
***
Եղեռնի 100-ամեակ կ՛ոգեկոչենք: Կ՛ողբանք Եփրատին ջուրերուն մէջ խեղդուած հայուհիներուն ճակատագիրը: Ազատագրութեան անունով ընտանիքներ կը քանդուին: Կարելի է բազմատեսակ վկայութիւններ բերել այս կապակցութեամբ: Դժուարութիւնները պատահական են: Անգործութեան պատճառով պիւտճէի սեղմումներ կը կատարուին: Ամէն բանէ առաջ կնոջ պարտաւորութիւնն է համբերել: Այս ըսելով` չենք ուզեր արդարացնել այրերու նիւթական անբաւարարութիւնը: Կարեւորը հետեւիլն է պսակադրութեան ընթացքին այր եւ կնոջ յանձնուած սրբազան խրատին: Ձախողութիւններու եւ հիւանդութեան պարագային կողմերը պէտք է ըլլան զուսպ եւ հանդուրժող: Այս է յանձնարարուած Աւետարանին պատգամը:
Եթէ քրիստոնեայ ենք եւ եթէ` հայ քրիստոնեայ, պէտք է հետեւինք կտակարանի կտակին: Ընդունելի չէ, ոչ ալ ներելի` Ցեղասպանութեան 100-ամեակը ոգեկոչել ապահարզանի դիմած զոյգերով, հայ ընտանիքին սրբութիւնը խախտած հայրերով եւ մայրերով:
Վստահ ենք, որ Դատաստանական խորհուրդի ժողովները վերածուած են անհանդուրժելի ժամերու: Հարկ է զգաստանալ, հեռու մնալ թեթեւամիտ տրամադրութիւններէ, որպէսզի հայ ընտանիքը ապրի խաղաղ եւ հայավարի: