Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ
Ամէն օր մօտաւորապէս 350 հազար երեխաներ կը ծնին: Այդ ծնունդներէն իւրաքանչիւրը մեծ տօն մը պէտք է ըլլայ: Սակայն` նայած, թէ այդ նորածինը կ՛ապրի հիւսի՞սը, թէ հարաւը, հարո՞ւստ, թէ՞ աղքատ ընտանիքի մը մէջ, անոր կեանքը պիտի ըլլայ լա՞ւ, թէ՞ դժուար: Ինչպէ՞ս ան պիտի կարենայ խուսափիլ հիւանդութիւններէն: Ան պիտի ստիպուի՞ իր երկիրը ձգել: Ան պիտի ունենա՞յ երկար եւ լաւ կեանք մը:
***
– Աշխարհին մէջ 2008 թուականին մարդիկ, միջին հաշուով, կ՛ապրէին մինչեւ 67 տարեկան: Այս թիւը ժամանակի ընթացքին կը բարձրանայ: Այժմ երեխայ մը կրնայ յուսալ 8 տարի աւելի ապրիլ, քան` իր ծնողքը: Սակայն այս միջինը մեծ անհաւասարակշռութիւններ կը պարունակէ, օրինակի համար, Ֆրանսայի մէջ միջին տարիքը 80 տարեկան է, մինչ Պոսթուանայի մէջ ան կը հասնի միայն 35 տարեկանի:
– Օրական 200 հազար մարդ արարածներ կը ծնին: Այս է միջազգային բնակչութեան աճման կշռոյթը: Այժմ մեր մոլորակին վրայ կ՛ապրին 6,7 միլիառ բնակիչներ: Մօտաւորապէս 1000 թուականին անոնք մօտաւորապէս 300 միլիոն էին, իսկ 1800 թուականին` մօտաւորապէս 1 միլիառ: Այս կշռոյթով շարունակելով` մեր թիւը հաւանաբար պիտի հասնի 9 միլիառի, մօտաւորապէս 2050 թուականին:
– Աշխարհի բնակչութեան 8 առ հարիւրը աւելի քան 65 տարեկան է: 2050 թուականին անոնք 21 առ հարիւր պիտի ըլլան: Այս ձեւով շատ աւելի մեծ թիւով մեծ հայրիկներ եւ մեծ մայրիկներ պիտի ըլլան` ապրելակերպի փոփոխութիւններ յառաջացնելով:
– 30 անձի վրայ մէկ անձ չ՛ապրիր իր ծնած երկրին մէջ: Այս ձեւով շուրջ 200 միլիոն անձեր հեռու կը գտնուին իրենց ծննդավայրերէն: Յաճախ աղքատութիւնը եւ պատերազմները մարդոց կը ստիպեն լքել իրենց ծննդավայրը:
– Մոլորակին երեխաներէն միայն 10 առ հարիւրը կ՛ապրի զարգացած երկիրներու մէջ:
– 100 անձի վրայ 59-ը կ՛ապրի Ասիոյ մէջ, 14-ը` Ափրիկէի, 14-ը` Ամերիկայի, 13-ը` Եւրոպայի:
Ծանուցումները Արգիլուած Են
Քաղաքին Մէջ
Ֆրանսայի Կրընոպլ քաղաքը արգիլած է ծանուցումի պաստառները քաղաքին մէջ: Ասիկա բացառիկ երեւոյթ մըն է, նոյնիսկ` միջազգային գետնի վրայ: Մինչեւ մայիս 2015 ընդամէնը 326 պաստառներ պիտի հանուին հանրային վայրերէն: Արդեօք ասիկա լա՞ւ գաղափար մըն է:
Կրընոպլի բնակիչները այլեւս իրենց աչքերուն առջեւ պիտի չունենան վերջին ինքնաշարժին կամ նշանաւոր անուշահոտի մը արժէքները գովող պաստառներ: Քաղաքապետը տուած է այս որոշումը: Ան կը ծրագրէ նաեւ ծանուցումներուն գրաւած 2000 քառ. քիլոմեթր հանրային այդ տեղերը փոխարինել ծառերով եւ «ազդագիրներ ազատօրէն փակցնելու կէտեր»:
Հետեւաբար, մայիս 2015-էն սկսեալ, Կրընոպլ պիտի ըլլայ աշխարհի առանց ծանուցումի միակ քաղաքը… Սակայն` ոչ ամբողջովին: Ան տակաւին համաձայնագիր մը ունի մինչեւ 2019 թուականը ծանուցումի մէկ ընկերութեան հետ, որ կը զբաղի փոխադրակառքերու կայարաններու ծանուցումներով:
Անշուշտ կը մնայ այս պատճառով քաղաքապետարանին արձանագրած նիւթական վնասները: Այս պատճառով, քաղաքապետութիւնը կը ծրագրէ նիւթական խնայողութիւններ ընել. այս ձեւով, քաղաքապետական խորհուրդի ընտրուած անդամները ընդունած են 25 առ հարիւր նուազեցնել իրենց հասանելիք յատկացումները:
Անշուշտ շատեր ուրախ են եւ կը գնահատեն «տեսողական ապականումին» դէմ առնուած այս յատկանշական քայլը. մինչ ուրիշներ դժգոհ են: Անոնց համար ասիկա առաջին քայլ մըն է դէպի անձնական ազատ արտայայտութեան երեւոյթին դէմ:
Սակայն, առանց այդքան ծայրայեղ կեցուածք մը ունենալու, ճիշդ է ընդունիլ, թէ կարգ մը ծանուցումներ շատ ստեղծագործ եւ գեղեցիկ կրնան ըլլալ:
Իսկ դո՞ւն ինչ կը մտածես: Նման քաղաքի մը մէջ պիտի ուզէի՞ր պտտիլ, թէ՞ պիտի կարօտնաս այդ մեծ ծանուցումներու պաստառները:
Համակարգիչի 5 Տարեկան
Հրաշք Մանչուկը
Այըն Քուրէյշի 5 տարեկան է (մօտ ատենէն` 6). ան կ՛ապրի Անգլիոյ մէջ:
Ան յաջողած է ստանալ համակարգիչի դժուար մրցանքի մը վկայագիր, որ վաւերացուած է ամերիկեան Մայքրոսոֆթ ընկերութեան կողմէ:
Սկիզբը, այն համալսարանին մէջ, ուր տեղի կ՛ունենար քննութիւնը, հսկիչները չէին ուզեր անոր արտօնել որ մտնէ:
Սակայն, վերջապէս ան կրցած է անցընել քննութիւնը, որ իրեն թուած է «դժուար, բայց հաճելի»: Քննութեան ներկայացուած էին համակարգիչի ծրագիրներու, գրուելիք օրէնքներու, պարագաներ վերլուծելու… մասին բազմաթիւ ընտրութիւններու մէջէն պատասխանը զատելու ձեւին տակ շատ թեքնիք հարցումներ:
Այս ձեւով Այըն դարձած է աշխարհի համակարգիչի ամէնէն փոքր թեքնիսիէնը:
Ճիշդ է, որ բացառիկ յիշողութիւն մը ունի, սակայն ան ունի նաեւ հայր մը, որ համակարգիչի մարզին մէջ կ՛աշխատի եւ սկսած է իր տղուն սորվեցնել, երբ մանչուկը 3 տարեկան երեխայ էր:
Տան մէջ Այըն ունի իրեն յատուկ աշխատանոցը եւ օրական երկու ժամ կ՛աշխատի համակարգիչին վրայ… եւ տակաւին նախակրթարան կը յաճախէ: Սակայն մեք չենք գիտեր, թէ ան կը սիրէ՞ նաեւ ֆութպոլ խաղալ իր ընկերներուն հետ, թէ՞ ոչ:
Հարցարան
Ընդհանուր Զարգացում
1) Լեկօ բառը կազմուած է տանըմարքերէն բառերէ, որոնք կը նշանակեն` «Լաւ խաղալ»:
ա-ճիշդ, բ-սխալ
2) Մօտաւորպաէս ո՞ր տարին տեղի ունեցած է շարժակով օժտուած օդանաւին առաջին թռիչքը:
ա-1700, բ-1800, գ-1900, դ-2000
3) Ատոլֆ Սաքս հնարած է սաքսոֆոնը:
ա-ճիշդ, բ-սխալ
4) Արուսեակը մեր արեգակնային դրութեան ամէնէն փոքր մոլորակն է:
ա-ճիշդ, բ-սխալ
5) Տաք օդը կը բարձրանայ:
ա-ճիշդ, բ-սխալ
6) Նորածին մը իր մայրը կը ճանչնայ յատկապէս անոր դէմքէն:
ա-ճիշդ, բ-սխալ
7) Մարդ արարածները նոյնքան լաւ կը լսեն ջուրին մէջ, քան` ջուրէն դուրս:
ա-ճիշդ, բ-սխալ
8) Ի՞նչ անուն կը տրուի մանր ծառերուն:
ա-Պամպու, բ-Պոնզայ, գ-Կաղնի, դ-թզուկ-ծառ
9) Մենք աստղերը աւելի լաւ կը տեսնենք քաղաքին մէջէն, քան` բնութեան մէջ:
ա-ճիշդ, բ-սխալ
10) Երբ մենք զառի մը կը նայինք, ո՞ր թիւը կրնանք տեսնել թիւ 6-ին հակառակ կողմին վրայ:
ա-1, բ-3, գ-4, դ-5:
11) Ո՞րն է աշխարհի ամէնէն մեծ ցամաքամասը:
ա-Ասիա, բ-Հիւսիսային Ամերիկա, գ-Ափրիկէ, դ-Եւրոպա
12) Երկրագունդին կեդրոնը ջերմաստիճանը կը հասնի 6000 աստիճան տաքութեան:
ա-ճիշդ, բ-սխալ
13) Պէյսպոլի խումբ մը կազմուած է 9 մարզիկներէ
ա-ճիշդ, բ-սխալ:
14) Ո՞ր երկրին մէջ ծագած է սառոյցի վրայ հոքին:
ա-Չինաստան, բ-Եգիպտոս, գ-Քանատա, դ- Պրազիլ:
15) Ո՞ր ցամաքամասէն եկած է գետնախնձորը:
ա-Եւրոպայէն, բ-Հարաւային Ամերիկայէն, գ-Ափրիկէէն, դ- Ասիայէն
16) Էյֆել աշտարակը աւելի բարձր է ամրան, քան` ձմրան
ա-ճիշդ, բ-սխալ:
17) Կապոյտ կէտը աշխարհի ամէնէն մեծ ապրող անասունն է:
ա-ճիշդ, բ-սխալ
18) Ո՞րն է ամէնէն հզօր քարը` ճատրակի խաղին մէջ:
ա-Խենթը, բ-Ձին, գ-Թագուհին, դ-Թագաւորը
19) Որո՞ւ կը վերագրեն մկրատին գիւտը:
ա- Թոմաս Էտիսընի, բ-Լէոնարտօ Տա Վինչիի, գ-Ալեքսանտր Պելլի, դ-Ճէյմս Ուաթթի
20) Կովերը աւելի կաթ կ՛արտադրեն, երբ կթելու ժամանակ անոնց մտիկ ընել կը տրուի զօրաւոր եւ խանդավառ եղանակ:
ա-ճիշդ, բ-սխալ
21) Ի՞նչ կը նշանակէ արեւի խաւարում:
ա- երբ լուսինը կը գտնուի երկրագունդին եւ արեւուն միջեւ, բ-երբ երկրագունդը կը գտնուի լուսինին եւ արեւուն միջեւ, գ- երբ Արեւը կը գտնուի լուսինին եւ երկրագունդին միջեւ, դ-Արեւի խաւարումները միայն հեքիաթներուն մէջ գոյութիւն ունին:
22) Եթէ դոյլ մը ջուր արագօրէն դարձնես գլխուդ շուրջ, ջուրը դոյլէն պիտի չթափի:
ա – ճիշդ, բ-սխալ
23) Ձայնը օդի թրթռացում մըն է:
ա-ճիշդ, բ-սխալ
24) Մեր աչքին բիբը կը մեծնայ, երբ շատ լոյս կ՛ըլլայ:
ա-ճիշդ, բ-սխալ
25) Ջրախոտերը արմատ չունին:
ա-ճիշդ, բ-սխալ
Պատասխանները վերջաւորութեան
Ժամանց
Պատասխաններ
1-ա, 2-գ, 3-ա, 4-բ, 5-ա, 6-բ, 7-բ, 8-բ, 9-բ, 10-ա, 11-ա, 12-ա, 13-ա, 14-գ, 15-բ, 16-ա, 17-ա, 18-գ, 19-բ, 20-բ, 21-գ, 22-ա, 23-ա, 24-բ, 25-ա:
