ՀՅԴ Հայ դատի Եւրոպայի յանձնախումբը խոր մտահոգութիւն եւ վրդովմունք է յայտնում Հայաստանում անցկացուելիք «աղօթքի նախաճաշի» կապակցութեամբ, որը նախատեսուած է 2025թ. նոյեմբերի 14-15-ին` Հայաստանի վարչապետի աջակցութեամբ եւ մասնակցութեամբ:
Թէպէտ միջեկեղեցական երկխօսութեան խթանումը հայ հոգեւոր ժառանգութեան անբաժանելի եւ կարեւոր բաղադրիչ է, ՀՅԴ Հայ դատի Եւրոպայի յանձնախումբը ցաւով է արձանագրում, որ տուեալ միջոցառումը, կարծես, հերթական դրսեւորումն է այն երեւոյթի, երբ ՀՀ գործող իշխանութիւնները կրօնական աւանդոյթներն օգտագործում են քաղաքական նպատակներով: Նման գործողութիւնները վտանգում են աղօթքի հաւաքների իրական հոգեւոր եւ հաշտեցնող իմաստը:
Նախաձեռնութիւնն ակնյայտօրէն միտուած է շեղելու ուշադրութիւնը կառավարութեան շարունակուող հակաժողովրդավարական գործողութիւններից եւ Հայ առաքելական եկեղեցու, որպէս հայ ժողովրդի հոգեւոր սիւնի, նկատմամբ վարուող համակարգուած ճնշման քաղաքականութիւնից` փորձելով այդ կերպ արդարացում եւ օրինականութիւն հաղորդել գնալով աւելի ամբողջատիրական իր քաղաքականութեանը եւ քայլերին:
ՀՅԴ Հայ դատի Եւրոպայի յանձնախումբը յատկապէս մտահոգուած է միջոցառման անցկացման այն լայն համաթեքսթով, որի շրջանակում կազմակերպւում է այս միջոցառումը. այն բնորոշւում է կառավարութեան աճող միջամտութեամբ կրօնական հարցերին եւ ուժեղացող ճնշումներով Հայ առաքելական եկեղեցու նկատմամբ: Այս արշաւը արտացոլւում է բարձրագոյն եկեղեցականների եւ նրանց աջակիցների նկատմամբ քաղաքական դրդապատճառներով հետապնդումներով ու ազատազրկումներով, մասնաւորապէս`
. Շիրակի թեմի առաջնորդ, Տէր Միքայէլ արքեպիսկոպոս Աջապահեան – Հայ առաքելական եկեղեցու հեղինակաւոր հոգեւորական, դատապարտուած է երկու տարուայ ազատազրկման` «սահմանադրական կարգը տապալելու կոչերի» մեղադրանքով, որը պաշտպանական խումբի եւ Եկեղեցու կողմից համարւում է քաղաքականապէս դրդուած:
. Տաւուշի թեմի նախկին առաջնորդ, Տէր Բագրատ արքեպիսկոպոս Գալստանեան – ընդդիմադիր «Սրբազան պայքար» շարժման առաջնորդ, 2025 թուականի յունիսից գտնւում է նախաքննական կալանքի տակ իր աւելի քան տասնեակ աջակիցների հետ` «պետական յեղաշրջման փորձ» մեղադրանքով:
. Արագածոտնի թեմի առաջնորդ, Տէր Մկրտիչ եպիսկոպոս Պռոշեան – ձերբակալուել է հոկտեմբերին եւ ներկայումս գտնւում է նախաքննական կալանքի տակ` 2021 թուականի «քաղաքացիներին հանրային հաւաքների մասնակցել հարկադրելու» մեղադրանքով:
. Բարերար Սամուէլ Կարապետեան – 2025 թուականի յունիսից գտնւում է նախաքննական կալանքի տակ` քաղաքական դրդապատճառներով առաջադրուած մեղադրանքներով, որոնք հետեւել են նրա` Եկեղեցու պաշտպանութեան մասին հրապարակային յայտարարութեանը:
ՀՅԴ Հայ դատի Եւրոպայի յանձնախումբը կոչ է անում բոլոր եւրոպացի հոգեւոր եւ քաղաքական գործիչներին, որոնք հրաւիրուել են Հայաստան «աղօթքի նախաճաշին», գնահատել իրենց մասնակցութիւնը` հաշուի առնելով վերոնշեալ լուրջ մտահոգութիւնները: Նման միջոցառումներին մասնակցութիւնը չպէտք է ընկալուի որպէս լուռ համաձայնութիւն կառավարութեան ներկայացրած դիրքորոշումներին կամ որպէս անտարբերութիւն` Հայաստանում ժողովրդավարական չափանիշների եւ կրօնական ազատութեան շարունակական խախտումների նկատմամբ: Փոխարէնը, նրանց այցը պէտք է ծառայի որպէս առիթ` ցուցադրելու անկեղծ նուիրուածութիւն ժողովրդավարութեանը, մարդու իրաւունքներին եւ խղճի ու կրօնի ազատութեանը Հայաստանում:
Եթէ եւրոպացի ներկայացուցիչները, այնուամենայնիւ, որոշել են մասնակցել, ապա ՀՅԴ Հայ դատի Եւրոպայի յանձնախումբը նրանց կոչ է անում`
. Բացայայտ վերահաստատել իրենց նուիրուածութիւնը ժողովրդավարութեանը, մարդու իրաւունքներին եւ կրօնի ազատութեանը:
. Հանրայնօրէն դատապարտել Հայ առաքելական եկեղեցու եւ նրա հոգեւորականների նկատմամբ իրականացուող հետապնդումները եւ սպառնալիքները:
. Փորձել հանդիպել կալանաւորուած եւ բանտարկուած բարձրաստիճան հոգեւորականների ու քաղաքական բանտարկեալների հետ` ներառեալ Սամուէլ Կարապետեանին, որպէսզի անձամբ տեղեկանան նրանց պայմանների եւ մեղադրանքների բնոյթի մասին:
. Այցելել Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին եւ հանդիպել Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս ՆՍՕՏՏ Գարեգին Բ.-ի հետ` տեղեկանալու Եկեղեցու տեսակէտին` Հայաստանում կրօնական ազատութեան եւ եկեղեցի-պետութիւն յարաբերութիւնների ներկայ վիճակի վերաբերեալ:
ՀՅԴ Հայ դատի Եւրոպայի յանձնախումբը կրկին շեշտում է` Հայաստանի Հանրապետութեան հետ իսկական գործընկերութիւնը եւ համերաշխութիւնը պէտք է հիմնուած լինեն արդարութեան, ժողովրդավարութեան, հիմնարար ազատութիւնների, ներառեալ` խղճի ազատութեան, ընդհանուր արժէքների վրայ, այլ ոչ թէ այն նախաձեռնութիւնների մասնակցութեան վրայ, որոնք վտանգ ունեն ծառայելու որպէս քաղաքական ծածկոյթ ճնշումների համար կամ ակամայից օրինականացնելու կառավարութեան ներկայացրած պատումները ու նրա աճող ամբողջատիրական միտումները:
ՀՅԴ ՀԱՅ ԴԱՏԻ ԵՒՐՈՊԱՅԻ ՅԱՆՁՆԱԽՈՒՄԲ
