Ալասքայի հանդիպումը ընդհանուր հաշուով Ռուսիա-Միացեալ Նահանգներ Ուքրանիոյ հաշուոյն ընդհանուր համաձայնութեան գալն է: Կանուխ է անշուշտ վերջնական եզրակացութեան յանգիլը, այդուհանդերձ, որոշ նախադրեալներու մասին կարելի է արձանագրումներ կատարել:
Հայաստան-Ազրպէյճան ուաշինկթընեան հռչակագիրէն անմիջապէս ետք Ալասքայի հանդիպումի թուականի հրապարակումը իրադարձութիւններու առումով որոշ փոխկապակցուածութիւն կը յուշէ: Եթէ Ուաշինկթընեան հռչակագիրը շատ ընդհանուր ուրուագծումով Միացեալ Նահանգներու Հարաւային Կովկասի տեղակայումը կ՛ենթադրէ, ապա այդ կը նշանակէ ռուսական նահանջ այդ ճակատին վրայ: Իսկ նահանջի փոխարէն աշխարհագրական այլ ճակատի վրայ տեղաշարժ. այս պարագային` Ուքրանիոյ ուղղութեամբ:
Տարածքներու հարցը անքննարկելի էր Ուքրանիոյ նախագահին համար, որ ոչ շատ ետք իր այս յայտարարութենէն խօսեցաւ տարածքներու հարցը քննելու կարելիութեան մասին` ընդգծելով, որ ժամանակը հասած է պատերազմը դադրեցնելու: Հարաւային Կովկասը Ուքրանիոյ դիմաց սկզբունքը կրնայ աւելի տեսանելի ըլլալ, եթէ համաշխարհային լրատուամիջոցներու հրապարակած նիւթերը համապատասխանեն իրականութեան:
Այսպէս. ըստ «Ռոյթըրզ» գործակալութեան, Ռուսիոյ դաշնութեան նախագահը նախապայմաններ ներկայացուցած է ` Ուքրանիոյ պատերազմը դադրեցնելու համար:
Ա.- Ուքրանիոյ զինուած ուժերը դուրս կու գան Տոնեցքէն եւ Լուկանսքէն, սակայն Սումիի եւ Խարքովի տարածքները կը վերադարձուին Ուքրանիոյ վերահսկողութեան:
Բ.- Զինադադար չի նախատեսուիր մինչեւ լիարժէք համաձայնագիրի ստորագրումը:
Գ.- Խրիմի մէջ Ռուսիոյ ինքնիշխանութեան պաշտօնական ճանաչում:
Դ.- Ռուսիոյ դէմ պատժամիջոցներու առնուազն մէկ մասի վերացում:
Ե.- Արգելք Ուքրանիոյ` ՕԹԱՆ-ի անդամակցութեան:
Զ.- Ռուսերէն լեզուի պաշտօնական կարգավիճակ Ուքրանիոյ մէջ, ինչպէս նաեւ ռուս ուղղափառ եկեղեցւոյ ազատ գործելու իրաւունք:
Պահ մը ընդունինք, որ այս նախապայմանները կը համապատասխանեն իրականութեան: Խաղաղութիւն ստանալու համար Քիեւ կը զիջի տարածքներ, կը հրաժարի ՕԹԱՆ-ի անդամակցութենէն, կ՛արտօնէ ռուսերէնին կարգավիճակ տալը եւ ռուս ուղղափառ եկեղեցւոյ անարգել գործունէութիւնը:
Մոսկուան ալ գիտէ, որ բոլոր նախապայմանները անպայման չեն բաւարարուիր: Այստեղ ամէնէն հիմնական խնդիրը տարածքներուն կը վերաբերի: Բանակցային առանցքային նիւթը տարածքներն են: Հոս է, որ փոխզիջումը պիտի փորձեն իրականացնել:
Մամուլի այս հրապարակումները աւելի իրատեսական կը սկսին թուիլ: Մանաւանդ որ այս մասին հետեւեցաւ պաշտօնական յայտարարութիւն: Միացեալ Նահանգներու յատուկ բանագնաց Սթիւ Ուիթքոֆ յայտարարած է, որ Մոսկուան զիջումներու գացած է Ուքրանիոյ 5 շրջաններու հարցին մէջ աւելի վաղ ունեցած իր դիրքորոշումէն: Ըստ անոր, Սպիտակ տունը Զելենսքիի հետ պիտի քննարկէ տարածքային փոխանակման հարցը: Ըստ Ուիթքոֆի, այս հարցը չէ քննարկուած Փութին-Թրամփ հանդիպումին: Ան յոյս յայտնած է, որ Ուաշինկթընը կը կարենայ կազմակերպել Ռուսիոյ, Միացեալ Նահանգներու եւ Ուքրանիոյ միջեւ եռակողմ հանդիպում:
Դժուար է արձանագրելը, որ իսկապէս Թրամփ-Փութին հանդիպումին չէ քննարկուած տարածքներու հարցը: Աւելի դիւրին է ընկալելը, որ եռակողմ հանդիպումը տեղի պիտի ունենայ: Եռակողմը կը յիշեցնէ մօտիկ անցեալին կայացած եռակողմ մը դարձեալ Ուաշինկթընի վկայութեամբ եւ միջնորդութեամբ: Կը յիշեցնէ նաեւ Հարաւային Կովկաս-Ուքրանիա իրադարձութիւններու կապը կամ քաղաքական աշխարհագրութեան փոխանակումը:
«Ա.»
