Դպրեվանքեան Ոգին. «Սիրով»

ՊԱՐՈՅՐ Ծ. ՎՐԴ. ՇԷՐՆԷԶԵԱՆ

Դպրեվանքին մէջ ամէնէն սիրելի բառը, որ յաճախ կը լսեմ եւ կ՛արժեւորեմ, «սիրով» բառն է: Ամէն անգամ, որ աշակերտի մը կը դիմենք բան մը կատարելու պատուէրով կամ խնդրանքով, անմիջապէս անոր պատասխանը կ՛ըլլայ` «սիրով»: Եթէ կեդրոնանանք այս բառին բուն իմաստին վրայ, պիտի տեսնենք, որ անիկա ինքնին ցոյց կու տայ մարդկային կարեւոր առաքինութիւն մը, ըստ որուն, տուեալ անձը պատրաստ է սիրով կատարելու այն, ինչ որ կը խնդրուի իրմէ:

Դպրեվանքի մէջ կազմաւորուող առաքինութիւններէն մէկը հնազանդութիւնն է: Հնազանդութիւնը վանականութեան ընդհանուր սկզբունքներէն մէկն է, որ կը դաստիարակուի իբրեւ վանականներու նկարագրին մէկ գիծը: Վանական կեանքին մէջ ընդունուած եւ քաջալերուած հասկացողութիւնը այն է, որ եթէ փոքրը մեծին հնազանդի եւ հնազանդութեան առաքինութիւնը մշակէ իր մէջ, ուրեմն այդ անձը նաեւ հնազանդ կը գտնուի Աստուծոյ պատուիրաններուն: Այլ խօսքով, ինչպէ՞ս մէկը կրնայ հնազանդելու սկզբունքը հասկնալ, եթէ ինք շրջանակի մը մէջ այդ հնազանդութիւնը չ՛ապրիր կամ չ՛իրագործեր զայն: Նոյնպէս, երբ անձ մը հոգեւորական կը դառնայ, իր ձեռնադրութիւնը կանխող օրուան ընթացքին, կոչման արարողութեան աւարտին, կը կարդայ ուխտագիր մը, որուն համաձայն, նորընծան կ՛ուխտէ հնազանդ գտնուիլ ոչ միայն հոգեւորական կոչումին, այլ նաեւ` եկեղեցւոյ գահակալին:

Պէտք չէ մոռնանք այստեղ, որ նախամարդուն` Ադամին եւ Եւային, բնութեամբ իյնալուն պատճառը Աստուծոյ պատուէրին անհնազանդութիւնն էր: Մէկ անհնազանդ արարքը կրնայ մեծ եւ անդառնալի հետեւանքներու պատճառ դառնալ: Միւս կողմէ, Քրիստոս` իբրեւ մարդացեալ Աստուած, հնազանդեցաւ մարդկային օրէնքին, որպէսզի կարենայ մարդկութիւնը ազատել մեղքի եւ օրէնքի գերութենէն: Նոյն այս աստուածաշնչական սկզբունքին վրայ հիմնուելով` մարդը հրաւիրուած է հնազանդ գտնուելու Աստուծոյ եւ Անոր պատուիրաններուն, որպէսզի կարենայ իր փրկութիւնը գտնել: Այլ խօսքով, քրիստոնէական հասկացողութեան մէջ հնազանդութիւնը փրկութեան դուռն է:

Դպրեվանեցին` իբրեւ ապագայ հոգեւորական, իր գիտակցութեան մէջ կ՛արմատաւորէ հնազանդութեան կարեւորութիւնը: Ան կը հասկնայ, որ մանաւանդ ծառայութեան դաշտին վրայ հոգեւորականը  իր սեփական կամքը չէ, որ կը փնտռէ, կամ պէտք է փնտռէ, այլ ան հետամուտ կ՛ըլլայ Աստուծոյ առաջնորդութեան` Ս. Եկեղեցւոյ ճամբով: Ծառայելու սկզբունքը պայմաններ չի ճանչնար: Աւել՛ին. ծառայութեան դաշտերը յաճախ լեցուն կ՛ըլլան անհանգիստ կամ դժուար պայմաններով: Ծառայող հոգեւորականը` չի կրնար ճշդել կամ մերժել որեւէ ծառայութիւն, որուն կատարումին հրաւիրուած է ինք: Այդ իսկ պատճառով հնազանդութեան սկզբունքի  գիտակցութիւնը կը մղէ հոգեւորականը` ծառայութեան երթալու հոն, ուր կարիք կայ, անկախ անձնական նախասիրութիւններէ եւ քմահաճոյքէ: Թէեւ երբեմն դժուար կ՛ըլլայ «հրաւէրին» ընդառաջելը, սակայն համաձայն դպրեվանեան ոգիին, անոր տրուելիք միակ պատասխանը «սիրով»-ն է: Քրիստոսի հանդէպ սէրն է, որ ուժ կու տայ հնազանդելու հրամանին եւ կատարելու ծառայութիւնը` Իր փառքին համար: Ի վերջոյ, առաքեալներէն ոեւէ մէկը նախապայման չդրաւ Քրիստոսի առջեւ, երբ Տէրը զինք կանչեց:

Դպրեվանեցին ներկայի եւ ապագայի առաքեալն է, որ լքելով այն ուղղութիւնը, որ աշխարհն ու անձնական կամքը կու տան իրեն, կը հետեւի Աստուծոյ կամքին, հնազանդութեան ոգիով: Առանց սիրոյ` հնազանդութիւնը տկար կը մնայ, եւ թերեւս ճամբուն կիսուն  պատուէրը լքելու փորձութիւնը կը դառնայ ծանրակշիռ: Միայն սիրոյ շնորհքն է, որ կրնայ հետեւողականութեան ուժը տալ հոգեւորականին անոր` մէջ միշտ  վառ պահելով Աստուծոյ փառքին ու երանելի վարձատրութեան գիտակցութիւնը: Չկայ աւելի վեհ իրականութիւն, քան` Աստուծոյ կամքին հնազանդիլը, մեր «ես»-ն ու անկէ բխող անցողակի քմայքները մէկդի դնելով: Շնորհիւ հնազանդութեան ոգիին` Մեծի Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոսութիւնը իր ծառայութեան թեւերը տարածեց հոն, ուր հոգեւոր եւ ազգային սնունդի ծարաւը կար: Նոյն այս ծառայական պատմութիւնն է, որ ներկայ սերունդները կոչուած են շարունակելու` հնազանդութեան ոգիին առաջնորդութեամբ:

Մեր Փրկիչին յարութենէն ետք Պետրոսին ուղղուած Քրիստոսի հարցումը կը տրուի նաեւ շատերուս. «Սիմո՛ն, Յովնանի որդի, կը սիրե՞ս զիս ասոնցմէ աւելի»: Եթէ այս հարցումին պատասխանը «Այո՛» է, ուրեմն Յիսուս կ՛ըսէ. «Արածէ՛ իմ գառնուկներս… լա՛ւ գիտցիր, որ երբ երիտասարդ էիր, քու ձեռքովդ կը կապէիր գօտիդ եւ կ՛երթայիր` ո՛ւր որ կ՛ուզէիր: Բայց երբ ծերանաս, ձեռքերդ վեր պիտի բարձրացնես, եւ ուրիշներ պիտի կապեն գօտիդ ու տանին հոն, ուր դուն չես ուզեր երթալ» (Յվհ 21.15-19): Այս Աստուածաշնչական խօսուն պատկերը ինքնին կ՛արտացոլացնէ հնազանդութեան ոգիին էութիւնը, որ դպրեվանեան դաստիարակութեան եւ կրթութեան սկզբունքներուն անբաժան մէկ մասնիկն է…