Միացեալ Նահանգներու Առաջին Հայ Բժշկուհին` Էլիզա Մելքոն

ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ

Բժշկուհի Էլիզա Մելքոն ծնած է Թուրքիա, 1889-ին: Ան ականատես եղած է թուրքերուն ձեռքով կատարուած Ատանայի ջարդերուն` 1895-ին: Ան Միացեալ Նահանգներ գաղթած է 1898-ին եւ ապրած է Մասաչուսեց նահանգին մէջ:

1912-ին, ան եղած է առաջին հայ ուսանողուհին, որ յաճախած է Tufts համալսարանի Բժշկական դպրոցը: Ան աւարտած է Բժշկական դպրոցը 1916-ին եւ վկայուած է համապատասխան վկայականով: Վկայուելէ ետք ան հաստատած է իր սեփական դարմանատունը Պոսթընի մէջ: Ան 1922-ին աշխատած է New England հիւանդանոցի մանուկներու եւ կիներու բաժանմունքին մէջ, ուր տեսած է հիւանդներ, որոնք կը տառապէին սրունքներու խոցերէ եւ ընդլայնած երակներէ (varicose veins):

Ան դարմանած է այս հիւանդները` գործածելով առաջին անգամ ըլլալով ներերակային սրսկում, յատուկ դեղով մը: Այս դարմանամիջոցը մեծ ընդունելութիւն գտած է ամբողջ Միացեալ Նահանգներու մէջ եւ սկսած է լայնօրէն գործածուիլ ամերիկացի բժիշկներուն կողմէ:

Այս դարմանամիջոցը ազատած է հազարաւոր հիւանդներ, որոնք անցեալին դատապարտուած էին սրունքներու հատումով (amputation):

Բժշկուհի Մելքոն մասնագիտացած է վիրաբուժութեան մէջ: Կատարած է հարիւրաւոր բարդ վիրահատումներ:

1971-ին ան հիմնած է բժշկական ուսանողներու կրթաթոշակի հիմնադրամ մը` նիւթապէս կարօտեալ եւ յաջողակ ուսանողներու համար:

Բժշկուհի Մելքոնի անունով կոչուած է Tufts համալսարանի սրահներէն մէկը:

Ան առաջին հայ կին բժշկուհին եղած է Միացեալ Նահանգներու մէջ:

Բժշկուհի Էլիզա Մելքոն մահացած է 89 տարեկանին, Պելմոնթի մէջ, Մասաչուսեց:

Աղբիւրներ

1.- Eliza A. Melkon, M.D., Allergic Manifestations after the Injection Treatment of Varicose Veins, The New England Journl of Medecine, June 19, 1947.
2.- Eliza Melkon, M.D., Anunner.com – Ճանաչենք Հայ Մեծերին:
3.- Eliza Melkon, M.D., Treatment of Varicose Veins by the Injection Method, The New England Journl of Medecine, April 4, 1929.
4.- Eliza Melkon Obit Boston Globe, Sep. 17, 1978.