«Հայրենիքը կը կորսուի, երբ ժողովուրդ մը կամ ժողովուրդի մը մէկ մասը դուրս կը նետուի իր հողէն», Լեւոն Շանթ:
Լեւոն Շանթի անժամանցելի խօսքը թէեւ շատ տրամաբանական կը նկատենք եւ պահանջը չենք տեսներ զայն բացատրելու, սակայն այսօր տարօրինակ երեւոյթներ կը բացատրուին «խաղաղութեան» վերնագիրին տակ:
Ինչպէս ժահր մը կրնայ աշխարհի բոլոր ժողովուրդները սպաննել, նոյնպէս ալ վտանգաւոր քարոզչութիւններ կրնան ազգ մը ամբողջ թունաւորել: Արդ, անհրաժեշտ է, որ թունադեղը միշտ պատրաստ ըլլայ մեզի հետ:
Արդեօք «խաղաղութիւն»-ը կը ներառէ բռնի ուժով ազգային հաւաքականութիւն մը իր հողերէն հեռացնելը: «Խաղաղութեան» համար կրնա՞նք բացատրել հողեր յանձնելը եւ ժողովուրդ մը իր նուազագոյն իրաւունքներէն զրկելը:
Երբ այս «գաղափարախօսութիւն»-ը կ՛որդեգրենք բացատրելու համար Արցախի կորուստը եւ նոյնպէս Տաւուշէն տարածքներու յանձնումը, ի՞նչը կ՛արգիլէ Հայաստանը իր ամբողջ տարածքով յանձնելը թշնամիին: Իսկ երբ ազատ եւ անկախ հայրենիք չունենանք, ճիշդ ո՞ւր ժողովուրդը «խաղաղութիւն»-ը պիտի վայելէ:
Իսկ ո՞ւր է ուժը, ո՞ւր է կամքը, ո՞ւր է ղեկավարի մը «ծրագիր»-ը երկրին պաշտպանութեան համար: Ոեւէ անձ կրնայ թշնամիին բոլոր փափաքները իրականացնել, սակայն անձ մը արժանի կը դառնայ երկիր մը կառավարելու, երբ կրնայ պաշտպանել զայն:
Երկրորդ թունաւոր գաղափարախօսութիւնը ազգային արժէքները ջնջելն է: Այդ հայրենասէր հոգին ջարդելը միշտ եղած է թուրքին երազը, եւ այս «ժահրը», որ կը տարածուի հայրենիքին մէջ, կը քայքայէ ազգին ուժն ու գոյատեւումը:
Պատերազմի մը ընթացքին բանակը թէեւ կը ներկայացնէ երկրի մը առաջին ուժը, սակայն երկրորդը ազգին կամքն է եւ իր պատկանելիութիւնը հայրենիքին: Ինչպէս Մաքիավելլի նշած է իր «Իշխանը» գիրքին մէջ` աւելի դժուար է գրաւուած երկրի մը իշխել, երբ այդ երկրին ժողովուրդը տարբեր մշակոյթի, լեզուի, կրօնի եւ ազգի կը պատկանի, որովհետեւ այդ առանձնայատկութիւնները ժողովուրդը կը մղեն դէպի ըմբոստութիւն` պաշտպանելու համար իր ինքնութիւնը:
Այսօր թշնամիին երազը կ՛իրականանայ, երբ կը մոռնանք` մեր Դատը, մեր պահանջները, մեր ազատ, անկախ եւ միացեալ Հայաստանի երազն ու սէրը: Կը տկարանանք, երբ ընդունինք թրքական այն քարոզչութիւնները, որոնք կը տարածուին Հայաստանի մէջ, օրինակ` Արարատը, որ միշտ եղած է մեր խորհրդանիշը, ընդունիլ իբրեւ թրքական, նաեւ` «Մեծ եղեռն» նկատել Հայոց ցեղասպանութիւնը, կամ ազգի մեծարժէք ամբողջ պատմութիւնը` հայոց պատմութիւնը սահմանափակելով` զայն յայտարարել միայն «Հայաստանի պատմութիւն»:
Ազգի մը հիմքը իր պատմութիւնն է, որուն վրայ կը հիմնուին քաղաքական կեցուածքներն ու գաղափարախօսութիւնները: Երբ ազգ մը իր պատմութիւնը լաւ չըմբռնէ, Դատի պաշտպան չի կրնար դառնալ, հետեւաբար կը կորսնցնէ իր ինքնութիւնը, լեզուն եւ հայրենիքը:
Մեր պարտականութիւնն է ազգովին` սփիւռք եւ հայրենիք, պահել մեր հողային տարածքներու ամբողջականութիւնը: