Աշխարհի տարբեր ափերու վրայ վերապրող սփիւռքահայութիւնը եւ հայրենի ժողովուրդը կ՛ոգեկոչեն ժամանակակից պատմութեան ամէնէն տխուր էջերէն մէկուն յիշատակը` քսաներորդ դարու առաջին ցեղասպանութեան 109-րդ տարելիցը:
Հարիւր եւ ինը տարիներ մեզ կը հեռացնեն պատմութեան այն ժամանակաշրջանէն, երբ օգտագործելով Ա. Համաշխարհային պատերազմի ընթացքին մեծ պետութիւններու միջեւ խորացող բեւեռացումը, քաջալերուելով կայսերական Գերմանիոյ ռազմական եւ բարոյական նեցուկէն` Երիտասարդ թուրքերը մշակեցին եւ գործադրութեան դրին Արեւմտահայաստանը հայաթափելու, հայ ժողովուրդը ընդմիշտ բնաջնջելու փանթուրանական ծրագիրը:
Հրէշային եղելութիւնները բնութագրող «ցեղասպանութիւն» եզրը տակաւին գոյութիւն չունէր մարդկային բառարանին մէջ… Տարիներ ետք միայն, հրեաներու դէմ հիթլերեան Գերմանիոյ կազմակերպած կոտորածները նկարագրող Ռաֆայէլ Լեմքին, իբրեւ հրէական ցեղասպանութեան նախատիպ, ներկայացուց հայ ժողովուրդին դէմ 1915-ին գործուած ոճիրները: Լեմքինի հաստատումներուն վրայ հիմնուելով` Միացեալ ազգերու կազմակերպութեան որդեգրեց Ցեղասպանութեան ուխտը (1948):
Հարիւր եւ ինը տարիներ անցած են տխրայիշատակ այդ օրերէն: Մեզմէ իւրաքանչիւրս խարան մը ունի իր ճակատին վրայ, պատգամ մը նահատակներէն` շարունակելու ճշմարտութիւնը բացայայտելու պայքարը եւ հատուցում պահանջելու յանցագործէն: Ճիշդ այս պատճառով անհրաժեշտ է ունենալ ռազմավարական միացեալ հայեցակարգ:
Ցեղասպանութեան հետապնդումը կ՛ընդգրկէ կազմակերպչական, քարոզչական, իրաւական եւ, տակաւին, այլազան ոլորտներ: Ցաւ ի սիրտ առ այսօր սփիւռք եւ հայրենիք միասնական պատկերացում չունինք պահանջատիրական պայքարին շուրջ:
Համապարփակ ու ամբողջական կեցուածքի մը բացակայութիւնը զգալի է տարբեր մակարդակներու վրայ եւ գրեթէ ամէնուրեք: Մեզմէ իւրաքանչիւրս ըստ իր հայեցողութեան կը մեկնաբանէ պահանջատիրութիւնը:
Պահանջատիրական մեր պայքարին մէջ սփիւռք եւ հայրենիք պէտք է ներկայանան իբրեւ մէկ ամբողջութիւն:
Այս առիթով կը դատապարտենք Հայոց ցեղասպանութիւնը մոռացութեան աղբանոցը հունաւորելու բազմատեսակ փորձերը, ինչպէս նաեւ` պատմական արդարութիւնը չհասկնալ ձեւացնող ազգակործան պատուհասները:
Պատմական ճշմարտութիւնը ժխտողն ու ուրացողը նոյնանման յանցագործներ են հայ ժողովուրդին համար… Իսկ նահատակներուն անուանացանկը կազմելու ոմանց առաջարկները, փարիսեցիի տարազով թրքական ճնշումներ են պարզապէս:
Մարդկային ինչպիսի՜ հեգնանք… 109-ամեակի այս օրերուն ցեղասպանին դէմ հողային պահանջատիրութեան եւ հատուցումներու սուր ճօճելու փոխարէն` հող կու տանք անյագուրդ թշնամիին…
Ճիշդ վերոյիշեալ զարգացումները Հայոց ցեղասպանութեան 109-ամեակը թմբիրէն զարթնելու, զգաստութեան հրաւէրի ահազանգ մը մաղթենք, որ դառնայ մեր ազգային կուսակցութիւններուն, մեր բոլոր հասարակական կազմակերպութիւններուն համար: Դէպի ո՞ւր այս անտարբերութիւնը: Մինչեւ ե՞րբ պիտի շարունակենք ազգային ռազմավարութեան վերածուած այս կրաւորականութիւնը… Խնդրոյ առարկայ դարձած է մեր ազգային ինքնութիւնը:
Ժամանակն է, որ մէկդի նետենք բիւզանդական վէճերը: Խօսքէն անդին` գործնական քայլեր կը սպասէ ժողովուրդը…
Հայոց ցեղասպանութեան 109-ամեակին առիթով եկէք` ուխտենք հաւատարիմ մնալ նահատակներու կտակին եւ միասնական ոգիով շարունակել պահանջատիրական պայքարը:
ՅԱՐԳԱՆՔ ՄԵՐ ԲԻՒՐԱՒՈՐ ՆԱՀԱՏԱԿՆԵՐՈՒՆ: