Նոր Տարին մարդկութեան համար միայն զուարճութեան եւ ուրախութեան օր չէ, այլ սրբազան եւ նուիրական պահ, հաշուետուութեան պահ: Իւրաքանչիւրը հաշիւ պիտի տայ իր խղճին առջեւ: Հինը անցաւ, բայց անհրաժեշտ է որոնել թերին՝ ապագային ուղղելու համար:
Հայ ժողովուրդը ճակատագրական օրերու եղերական երեւոյթներով կը դիմաւորէ Նոր Տարին:
Հազարաւոր նահատակներ, վիրաւորներ, տեղահանութիւն, հայաթափուած Արցախ: Ռազմական, դիւանագիտական, քաղաքական պարտութիւն…: Խորունկ է վիշտը, ազգային վիշտը…: Երազներով օրօրուեցանք ամբողջ երեսուներեք տարիներ: Չարթնցանք…: Մեղաւոր եւ պատասխանատու ենք բոլորս:
Աններելի պատճառաբանութիւններ…: Մեզմէ շատեր անտեսեցին տրուած խորհուրդները, կարծէք մենաշնորհ ըլլար հայրենիքը: Շռայլեցին եւ մսխեցին ընծայուած բարիքները: Լաւ չկարդացինք շրջանային զարգացումները:
Մենատէրերու միջեւ բաժնուեցաւ իշխանութիւնը, արիւնաքամ դարձան հայրենիքին հարստութիւնները: Ազգային տնտեսութիւն ծրագրաւորելու փոխարէն, մշակոյթի վերածուեցաւ ստուերային տնտեսութիւնը: Ոտնակոխուեցան ազգային վերածնունդի յոյսերով վերազարթնած ժողովուրդին ակնկալութիւնները, հայրենիքի հանդէպ անոր նուիրումը, հաւատքը, անոր շինարար բազուկները, ազատասիրութեան անզուսպ տենչը, անսպառ կենսունակութիւնը: Մոռացութեան տրուեցան եւ արհամարուեցան շատ մը արժէքներ, արժեհամակարգեր: Տեսակաւոր փորձութիւններու ենթարկուեցաւ ազգային գաղափարախօսութիւնը: Խաւարի վերածեցինք հազարաւոր հայ երիտասարդներու երազը: Օրէնքն ու իրաւունքը դարձաւ պարագայական, ալ ուր մնաց հզօր պետութիւն, հզօր ազգային բանակ… խօսքեր.. լոկ խօսքեր: Հիւծեցաւ հայրենիքը, հիւծեցաւ Սփիւռքը …:
Հայաստանի իշխանութիւնները չարժեւորեցին Սփիւռքի գործօնը: Սփիւռքը շահագործումի առարկայի վերածուեցաւ անոնցմէ շատերուն համար: Իսկ մենք Հայաստանին օժանդակելը անոր ներքին գործերուն միջամտելու հետ շփոթեցինք:
Անցեալէն դասեր չքաղեց հայ քաղաքական միտքը: Խարխափեցանք գաղափարախօսութիւններու եւ քաղաքական իրականութիւններուն միջեւ: Արցախը կորսնցուցինք, սակայն ոմանց մօտ կարծէք բնական երեւոյթ ըլլար ան, կեանքը շատ հեզասահ կը շարունակուի, սովորականին նման… :
Մէկ խօսքով, բաց ծովու մէջ յայտնուած անկողմնացոյց նաւու մը վերածուած է մեր ազգը այսօր, Սփիւռք եւ հայրենիք: Անորոշութեան մէջ կը թաւալինք:
Տարաբախտ այս պայմաններուն մէջ մեր պարտականութիւնը պիտի ըլլայ հայ պատանիին մէջ լուսաւոր հասկացողութեամբ զօրացնել հայրենիքի գաղափարը, ազգային գիտակցութիւնը, մեր ազգի տենչերը, պատմութիւնը, մշակոյթը, արուեստն ու գրականութիւնը: Հայրենիքի գաղափարը միայն հող ու ջուրը չէ, հայրենիքի գաղափարը նոյնքան եւ հոգեւոր է, անոր ժողովուրդին պատմութիւնն է, լեզուն, կրօնքը, եկեղեցին, մշակոյթը: Այս արժէքներուն պահպանման եւ փոխանցման մէջ կը կայանայ մեր ազգին յաւիտենականութեան երաշխիքը: Այս գիտակցութեամբ պիտի կերտուի մեր յարատեւ գոյութեան գաղափարը հայրենի եւ աշխարհասփիւռ հայութեան մէջ:
Աղմուկ բարձրացնել, լուտանք եւ զրպարտութիւններ շեփորել, գիտակցաբար ստել, քաղաքական հակառակորդները անվայել կերպով ցեխոտել …. համոզիչ քայլեր չեն, յատկապէս այս օրերուն:
Հայ ազգը մահացած չէ, փոքրացած է այո’ անագորոյն ճակատագիրի հարուածներու տակ: Մեր ձեռքն է պատմական մեր հայրենիքի փոքր մէկ մասը: Ան պիտի մնայ մեր կեանքի գոյութեան խարիսխը: Ան պիտի մնայ մեր այսօրը եւ վաղը:
Համահայկական զօրաշարժի պահն է այսօր: Բոլորս անխտի’ր՝ եկեղեցի, կուսակցութիւններ, հասարակական, բարեսիրական, երիտասարդական,մարզական, մշակութային կազմակերպութիւններ իւրաքանչիւրս իր որդեգրած ճանապարհով եւ ընկալումներով պիտի բարինք ազգապահպանութեան:
«Ազգ եւ հայրենիք» կոթողային աշխատութեան մէջ, Հայաստանի Առաջին հանրապետութեան վարչապետ Յովհաննէս Քաջազնունի գրած է «… Ազգային գիտակցութիւնը կը կերտուի գիտակցելով հաւաքականութեան շահերը, հաւաքականութենէն ստանալիք բարիքներով, հաւաքականութեան հանդէպ պարտականութիւններուն սահմանումով, անհատը ին՞չ պարտականութիւն ունի հաւաքականութեան հանդէպ:
Որքան բարձր է գիտակցութիւնը, այնքան ամուր եւ կայուն եւ կենսունակ ազգը: Որքան բարձր է ազգին քաղաքակրթութիւնը, այնքան բարձր է անոր ազգային գիտակցութիւնը»:
Սփիւռքի եւ հայրենիքի մէջ, մեր քաղաքական այրերէն քանիներ ծանօթ են Վարչապետին մտքերուն..:
Հայրենիքի հանդէպ հաւատքնէ, որ պիտի պահպանէ մեր ինքնութիւնը:
Կորսնցուցինք ճակատամարտը, բայց պատերազմը մեր առջեւն է: