Պատասխանը դո՛ւք գիտէք:
Ազրպէյճանի վարչակարգը ինը ամիս առանց սնունդի, դեղորայքի, վառելանիւթի, ելեկտրականութեան ձգեց Արցախի հայ ժողովուրդը, մինչեւ 19 սեպտեմբեր 2023, երբ սկսաւ ռմբակոծել ժողովուրդին բնակարանները. ռմբակոծումը` օր մը միայն: Պատերազմի ընթացքին արցախցին կռուեցաւ, սակայն մէկ օր ետք Արցախի Հանրապետութեան ղեկավարութիւնը ենթարկուեցաւ անձնատուութեան ներկայացուած պահանջին: Այս կացութիւնը մեծ խուճապ յառաջացուց արցախցիներուն մէջ, աւելի քան հարիւր հինգ հազար մարդ ստիպուած լքեց իր հողերը, սեփական բնակարանները, ունեցուածքը եւ հեռացաւ Արցախէն, ոմանք ինքնաշարժերով, ուրիշներ` բեռնակառքերով կամ այլ միջոցներով, մեքենաներով, հեծանիւներով: Ժողովուրդը գիւղերը լքեց եւ Արցախի մայրաքաղաք Ստեփանակերտ հասաւ, ապա շարունակեց դէպի Հայաստանի Հանրապետութեան Գորիս քաղաքը: Այս տեղահանութիւնը տեւեց քանի մը օր: Ոչ ոք ունէր վստահութիւն եւ միտքի հանգստութիւն` մնալու եւ ապրելու ազրպէյճանական դաժան, բարբարոս վարչակարգի լուծին տակ:
Արցախցիները Գորիսէն տեղափոխուեցան Հայաստանի Հանրապետութեան տարբեր շրջաններ: Ոմանք բախտ ունեցան տուն վարձելու, ուրիշներ տեղ գտան բարեկամներու մօտ, բայց գլխաւորաբար ապաստան գտան իրենց առաջարկուած բնակարաններու մէջ, ուր աւելի քան չորս կամ հինգ ընտանիք պարտադիր միասնաբար սկսան ապրիլ:
Գարեգին Բ. Ամենայն Հայոց կաթողիկոսը Հայաստանի Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինին ենթակայ թեմերու առաջնորդանիստներուն միջոցով կը հոգայ արցախցիներուն պէտքերը` Հայաստանի բոլոր մարզերուն մէջ գտնուող իրեն պատկանած կալուածներուն մէջ: Առաջնորդներն ու բոլոր հոգեւորականները կը հետեւին բռնի տեղահանուածներու բարօրութեան, որպէսզի անոնք կեցութեան սովորական պայմաններ ունենան: Երեխաները դպրոց կը յաճախեն: Աշխատանք կը տրամադրեն անոնց, որոնք կրնան աշխատիլ:
Լիբանանի Սուրբ Էջմիածնի Կրօնասէր տիկնանց համախմբումի ատենապետուհի Անահիտ Տանձիկեանը հնարաւորութիւնը ունեցաւ այցելելու Արցախի բռնի տեղահանուածներուն` Սուրբ Էջմիածինի ընկերային ծառայութեան պատասխանատու տէր Մարկոսի տնօրինութեամբ, Հայաստանի Հանրապետութեան Արմաւիրի մարզի Զուարթնոց շրջանի «Դիմակ» կեդրոնը, ինչպէս նաեւ Հայաստանի Հանրապետութեան Արարատի մարզի Արտաշատի Մրգաւան գիւղը` Արտաշատ քաղաքին հիւսիս-արեւմուտքը: Այս գիւղին մէջ քանի մը հազար արցախցիներ հաստատուած են: Չորս կամ հինգ ընտանիք միասին կ՛ապրին նոյն յարկին տակ: Մրգաւանի Սուրբ Յակոբ եկեղեցւոյ հոգեւոր հովիւ տէր Միքայէլը մեծ ջանք թափելով` կը խնամէ բռնի տեղահանուածները, որոնք առանց իրենց գոյքերը եւ այլ պէտքերը ունենալու` լքած են իրենց բնակարանները: Ուստի ընտանիքներուն անհրաժեշտ են` սնունդ, հագուստ, քնանալու վայր եւ ապրելու միջոցներ: Բարեբախտաբար երեխաները դպրոց կը յաճախեն: Անոնք, որոնք կարող են աշխատանք գտնել, սկսած են աշխատիլ: Բայց հիմնականին մէջ անոնք կը մտածեն իրենց կալուածներուն եւ իրենց բնակարաններուն մասին, որոնք լքած են: Հայ եկեղեցւոյ հոգեւորականները մեծ աջակցութիւն կը ցուցաբերեն այս վիճակին մէջ գտնուող մարդոց:
Այստեղ, Սուրբ Էջմիածնի Կրօնասէր տիկնանց համախմբումը միացած է եկեղեցւոյ` մատակարարելու սննդամթերք եւ ձմեռնային հագուստներ, որոնք պատրաստուած են համախմբումին անդամներուն կողմէ եւ առաքուած են Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին, որպէսզի բաժնուին արցախցիներուն:
Այս բռնի տեղահանուածներուն հոգատարութիւն ցուցաբերելը շատ մխիթարական է իրենց համար, քանի որ անոնցմէ իւրաքանչիւրը արցունքը աչքերուն կը պատմէր իրեն հետ պատահածները եւ դժբախտութիւնը:
Անոնցմէ ոմանք դեռ վերջերս վերանորոգած էին իրենց բնակարանները, ուրիշներ լքած էին իրենց անասուններն ու հողը: Ի վերջոյ, Արցախը հայկական է: Պատմութեան ընթացքին այդտեղ կառուցուած են հինգ հազար եկեղեցիներ:
Խրախուսեցինք զիրենք, որ քաջ մնան` առանց իրենց յոյսը կորսնցնելու: Մնան միշտ Աստուած ունենալով իրենց առաջնորդ եւ վստահելով Աստուծոյ` մնան յոյսով եւ հաւատքով:
Արցախցիներուն հետ շփումը եւ օգտակար դառնալը անհրաժեշտ է անոնց բարօրութեան եւ անոնց համար մարդավայել պայմաններ ստեղծելու համար: Իւրաքանչիւր հայ անհատ պարտի օգտակար ըլլալ` իր կարելին ընելով ուրախ պահելու համար զանոնք: