Որքան հաճելի ու հետաքրքրական կը դառնայ դասը, երբ անիկա գործնական ու հետազօտական բնոյթ ունենայ:
Հայ Կաթողիկէ Ս. Խաչ-Հարպոյեան բարձրագոյն վարժարանի տասներորդ դասարանի աշակերտներս այս տարի մեր հայերէնի ուսուցչուհիին հետ ծրագրած ենք, դասագիրքին զուգահեռ, գործնական աշխատանքներ կատարել:
Նկատի ունենալով Թարգմանչաց տօնը, որ հայ գիրի ու գրականութեան հիմքը կը հանդիսանայ, առաւել եւս մեր առաջին դասի նիւթէն` Յ. Պարոնեանի «Մեծապատիւ մուրացկաններ»-ու խմբագիրի տիպարէն մեկնած` ուզեցինք ծանօթանալ արդար եւ համեստ խմբագիրներու եւ անոնց կատարած ուղիղ ու ճարտար աշխատանքներուն:
Զոյգ առիթներուն համար խնդրեցինք այցելել «Ազդակ» օրաթերթի խմբագրատունը:
Մեր առաջարկը արդէն շուտով ընդունուեցաւ, եւ պատիւը ունեցանք չորեքշաբթի, 25 սեպտեմբեր 2023-ի առաւօտեան այցելելու «Ազդակ»-ի խմբագրատուն:
Մեզ դիմաւորեց խմբագիրներէն Արշօ Պալեանը, որ «Ազդակ»-ի լիբանանեան լուրերու եւ բացառիկներու խմբագիր է, ինչպէս նաեւ` «Ապագայ լրագրողներ» աշակերտական խմբակի պատասխանատուն:
Ա. Պալեան, սիրայօժար ու աշխուժ, «Ազդակ»-ի մասին զանազան տեղեկութիւններ տուաւ մեզի. իմացանք, որ այս օրաթերթը 96 տարիէ ի վեր կը գործէ, հիմնուած է 1927 թուականին, Լիբանանի մէջ, սկիզբը` Պէյրութ, ապա փոխադրուած է Պուրճ Համուտ, «Շաղզոյեան» կեդրոն:
«Ազդակ»-ը ամենահին ու վստահելի օրաթերթերէն է, ուրկէ կը ստանանք` լիբանանեան, հայկական քաղաքական լուրեր, մարզական աշխարհի տեղեկութիւններ, գաղութներու պատմութիւններ, համաշխարհային լուրեր եւ այլն: Կը հրատարակուի մինչեւ օրս, ներկայիս աւելի նուազ քանակով կը տպագրուի, որովհետեւ թուայնացուած օրինակներ բոլորիս տրամադրութեան տակ են, ընթերցողը տարբեր միջոցներ օգտագործելու ընտրութիւններ ունի լուրեր ստանալու համար` թերթով, «app»-ով, կամ կայքով, «app»-ը 8-10 տարիէ կը գործէ, 2008 թուականին հիմնուած է «Ազդակ Daily» անունով, որ կը բովանդակէ ամբողջ թերթը: Թերթը արաբական կայք եւս ունի: «Ազդակ»-ի տպարանը 2020-ի նաւահանգիստի պայթումէն վնասուած է, առ այդ, ներկայիս կը տպուի այլ տեղ:
Ա. Պալեան ցոյց տուաւ մեզի «Ազդակ»-ի բացառիկներէն, որոնք տարուան ընթացքին մէկ անգամ, կարեւոր առիթներուն լոյս կը տեսնեն:
Ան նաեւ խօսեցաւ Ափոլոյին մասին, որ 50 տարիներ շարունակ թերթեր բաժնած է, եւ անոր արձանը կանգնեցուած է Պուրճ Համուտի «Արին» կեդրոնին առջեւ:
Քաղաքացիական պատերազմէն ետք «Ազդակ» երկար տարիներ լոյս տեսած է 10 էջերով, միայն «Քորոնա»-ի համաճարակի ատեն նուազած է 4 էջի, ինչ որ գանգատներ յառաջացուցած է ընթերցողներուն մօտ` բաւարար նիւթեր չարծարծուելու պատճառով: Եւ ըստ այնմ, քանի մը ամիս ետք «Ազդակ» վերադարձած է 8 էջի տարբերակով եւ այդպէս կը շարունակէ մինչեւ օրս:
Թերթին մասին բաւական տեղեկութիւններ ստանալէ ետք, Արշօ Պալեան մեզ հետաքրքրող հարցումներուն պատասխանեց, ապա թերթ հրատարակելու հերթական աշխատանքը ներկայացուց. իմացանք, որ լրագրողը լուրեր կը հաւաքէ, յետոյ պատասխանատու խմբագիրին կը յանձնէ, որպէսզի սրբագրութիւնը կատարուի, ապա կը յանձնէ գրաշարներուն, համակարգիչի մէջ կը զետեղէ եւ ետ կը ղրկէ սրբագրողին, որմէ ետք կը գրաշարեն սրբագրուած լուրերը, յետոյ կը փոխանցուին էջադրողին, որ իր կարգին յատուկ ծրագիրով յօդուածները կ՛էջադրէ թերթին մէջ: Հրատարակուած բոլոր թերթերը արխիւի կը վերածուին եւ կը թուայնացուին:
Որքան հաճելի էր ծանօթանալ խմբագիրներուն եւ մօտէն հետեւիլ անոնց կատարած աշխատանքներուն: Բոլոր խմբագիրները սիրալիր վերաբերում ցուցաբերեցին եւ իրենց աշխատանքները ցոյց տուին մեզի:
Յատկանշական էր օրաթերթի սկզբունքներէն այն, որ բոլոր կուսակցութիւններու, համայնքներու եւ գաղափարներու լուրերուն կ՛անդրադառնայ, սակայն թերթին մէջ երբեք լոյս չեն տեսներ անձնական վիրաւորական պարունակող յօդուածներ:
Օգտաշատ այս այցելութիւնը իր յատուկ դրոշմը ունեցաւ, որքան հետաքրքրական էր, նոյնքան ալ` տպաւորիչ: Հակառակ այսօրուան դիմագրաւուած բոլոր դժուարութիւններուն, լիբանանահայութիւնը ունի հայկական թերթեր` վառ պահելու համար հայոց լեզուն, գրականութիւնը եւ մշակոյթը: Իսկ ամէնէն գնահատելին այն է, որ նիւթականացուած այս աշխարհին մէջ կեղծ ու դրամով ծախուած, շողոքորթ խմբագիրներու ի դէմ` հայերս ունինք ոչ միայն ազգասէր, հայրենասէր ու ճարտար խմբագիրներ, այլ` ճշմարտութեան ձայնը հասցնող ժրաջան ու պարտաճանաչ ազգային գործիչներ:
Մեր արտադասարանային հայերէնի դասապահը իր շինիչ առաքելութիւնը կատարեց. մենք գոհունակ սրտով եւ հպարտութեամբ վերադարձանք դպրոց` շարունակելու մեր սկսած աշխատանքը…
ՀԱՅ ԿԱԹՈՂԻԿԷ Ս. ԽԱՉ-ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ ԲԱՐՁՐԱԳՈՅՆ ՎԱՐԺԱՐԱՆԻ
2023-2024 ՏԱՐԵՇՐՋԱՆԻ Ժ. ԴԱՍԱՐԱՆԻ ԱՇԱԿԵՐՏՆԵՐ