Կաթողիկոսութեան Մասնակցութիւնը Եկեղեցական
Ընտանիքներու Քարտուղարներու Տարեկան Համագումարին
Եկեղեցիներու համաշխարհային խորհուրդի եկեղեցական ընտանիքներու քարտուղարներու տարեկան համագումարը տեղի ունեցաւ 30 հոկտեմբերէն 3 նոյեմբեր 2023, Պոսէի էքիւմենիք հիմնարկին եւ Ժընեւի էքիւմենիք կեդրոնին մէջ: Այս ժողովին Մեծի Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոսութիւնը ներկայացուց միջեկեղեցական բաժանմունքի վարիչ` Հրանդ ծ. վրդ. Թահանեանը:
Իր ներկայացուցած զեկոյցին մէջ հայր Հրանդ առաւելաբար կեդրոնացաւ Արցախի հարցին` դիտել տալով, որ Արցախի ցեղային զտման վտանքին առնչուած միջազգային մամուլի արձագանգները եւ արտայայտուած պոռթկումները անբաւարար էին: Ան ընդգծեց, որ հակառակ բանաւոր դատապարտումներուն` միջազգային պատկան մարմինները որեւէ մէկ քայլ չառին դադրեցնելու համար մարդկային իրաւունքներու խախտումները:
Ան նաեւ նշեց, որ անընդունելի է պատճառաբանել, թէ տեղի ունեցող այլ պատերազմները «յոգնեցուցած էին» հաւաքականութիւնը, երբ ամբողջ Արցախի բնիկ ժողովուրդը 3 հոկտեմբեր 2023-ին արմատախիլ եղաւ իր հայրենիքէն: Աւելի՛ն. ատկէ քանի մը օր ետք բռնկած Կազայի պատերազմին նման «յոգնածութեան» խնդիր մը սեղանի վրայ չդրուեցաւ, այլ ստացաւ մամուլի պատշաճ արձագանգ: Այնուհետեւ հայր սուրբը դատապարտեց միջազգային լրատուամիջոցներու լռութիւնը նաեւ այլ պատերազմներու ու մարդկային իրաւունքներու խախտումներու, ինչպէս ափրիկեան շատ մը երկիրներու մէջ գոյութիւն ունեցող հակամարտերուն, Սուրիոյ պատերազմի 12-րդ տարուան եւ Լիբանանի չորս տարուան ահաւոր տագնապներուն: Ան ըսաւ, որ ինչպէս բոլոր բարի կամեցութեան տէր մարդիկ կը դաւանին, նման բռնութիւններու մէջ ապրող բոլոր մարդոց նեցուկ կանգնելով միայն կարելի է հասնիլ խաղաղութեան եւ արդարութեան:
Եկեղեցիներու համաշխարհային խորհուրդի ընդհանուր քարտուղարը, որ ներկայ էր համաժողովին, ԵՀԽ-ի ամբողջական նեցուկը արտայայտեց արցախահայութեան եւ անոր արդար դատին: Ի դէպ, ան Հայաստան կը գտնուէր, երբ սկիզբ առաւ Արցախի ցեղային զտման վերջին փուլը եւ ընկերային ցանցերու իր անձնական հաշիւէն ուղղակիօրէն սփռած էր իրմէ քանի մը քիլոմեթր անդին տեղի ունեցած ռմբակոծումները: Այդ սփռումը օգտագործուած էր միջազգային կարգ մը լրատու գործակալութիւններու կողմէն:
Հրանդ ծ. վրդ. Թահանեան նաեւ խօսեցաւ Հայաստանի մէջ ապաստան գտած 120 հազար արցախահայութեան իրավիճակին մասին եւ ընդգծեց անոնց նուազագոյն իրաւունքները: Ան մերժեց Ազրպէյճանի հաստատումները, որ իբր թէ վերջինս կ՛ողջունէ հայերուն Ազրպէյճանի քաղաքացիներ դառնալը, կեղծիք մը, որուն ոչ մէկ մարդկային իրաւանց պաշտպան կազմակերպութիւն լրջօրէն կ՛անդրադառնայ, մինչ, զուգահեռաբար, Ալիեւի վարչակարգը կը սպառնայ պատերազմի նոր ճակատներ բանալ Հայաստանի դէմ:
Համագումարներու անդամները հետաքրքրուեցան ցեղասպան երկու համակարգերու շուքին տակ ապրող Հայաստանի եւ յատկապէս Արցախի ժողովուրդի տառապանքներուն եւ դժուարութիւններուն մասին: Պատասխանելով այն հարցումին, թէ ինչպէ՛ս կարելի է որպէս եկեղեցիներ լաւագոյն կերպով բարձրաձայնել այս հարցը, հայր սուրբը կարեւորեց Հայաստանի մէջ, ի մասնաւորի` Սիւնիքի մէջ, դեսպանատուներ եւ հիւպատոսարաններ բանալը: Ան նշեց վերջերս Քանատական դեսպանատան բացումը, ինչպէս նաեւ` Եւրոպական Միութեան առաքելութեան Հայաստան հաստատուիլը, որ ինքնին ազդու խորհրդանշական յայտարարութիւն մըն է ի պաշտպանութիւն տարածքային ամբողջականութեան, ինչպէս նաեւ` Արցախի բնիկ ժողովուրդի ինքնորոշման իրաւունքներու: Վերջապէս, ժողովը առաջնահերթութիւն տուաւ նաեւ բռնի տեղահանուածներուն օգնութիւն մատակարարելը. ժողովականները վստահեցուցին իրենց յանձնառութիւնը այս գծով:
Մեսրոպ Եպս. Սարգիսեանը Մասնակցեցաւ
Միջկրօնական Համագումարի
Արաբական Միացեալ Էմիրութիւններու, Քաթարի եւ շրջակայից հայոց թեմի առաջնորդ Մեսրոպ եպս. Սարգիսեանը, յանուն Արամ Ա. վեհափառ հայրապետին, 6-7 նոյեմբեր 2023-ին մասնակցեցաւ Ապու Տապիի (Արաբական Միացեալ Էմիրութիւններ) մէջ տեղի ունեցած միջկրօնական համագումարին:
Այս համագումարը կազմակերպուած էր Վատիկանի, ԱՄԷ-ի եւ Իսլամ բանասէրներու միութեան միացեալ նախաձեռնութեամբ: Համագումարին նպատակն էր քննարկում կատարել Ապու Տապիի մէջ կայանալիք կենսոլորտին նուիրուած միջպետական հանդիպումին մասին` միջկրօնական տեսանկիւնէն դիտուած:
Համագումարին ներկայ գտնուած կրօնապետները հակիրճ ելոյթներ ունեցան, իսկ աւարտին համագումարը հանդէս եկաւ ընդհանուր յայտարարութեամբ:
Յայտնենք, որ Մեսրոպ սրբազանը այս առիթով հանդիպումներ ունեցաւ շարք մը կրօնապետներու հետ:
