Ա՜յ, Կը Խայթէ՛

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ

Ամէն տարի հարցը նոյնն է: Ամրան սկիզբը մժեղները կը յայտնուին, եւ անոնք ամբողջ ամառը կ՛անցընեն մեզ խայթելով: Անոնք մեր վրայ կը յարձակին պարտէզին մէջ, ճամբան, պատշգամին վրայ… եւ նոյնիսկ` մինչեւ մեր սենեակին մէջ:

* * *

Ի՞նչ գիտենք մժեղներուն մասին

1.- Միայն էգ մժեղները կը խայթեն

Արու մժեղները կը սնանին ծաղիկներուն վրայէն անոնց նեկտարը ծծելով: Սակայն մժեղներու տեսակներուն մեծ մասին էգերու սննդականոնը կազմուած է արիւնէ: Անոնք կը խայթեն անասունները (կով, հաւ, շուն, կատու…) եւ, կարգ մը պարագաներու, մարդիկը: Այս արիւնը անոնց ուժ կու տայ` իրենց հաւկիթները ածելու:

2.- Անոնք կը խայթեն իրենց ծծոցով

Էգ մժեղներուն ծծոցը մորթը կը ծակէ: Անիկա կազմուած է 2 մասերէ. մէկ մասը արիւնը կը ծծէ, մինչ միւս մասը լորձունք կը ներարկէ: Այս հեղուկը մորթը կը թմրեցնէ եւ այս ձեւով արգելք կ՛ըլլայ, որ արիւնը թանձրանայ:

3.- Անոնք կը խայթեն յատկապէս ոտքի կոճին բաժինը

Այն մժեղներու տեսակները, որոնք մարդիկը կը խայթեն, անոնց կը գրաւեն մարդոց հոտերը, ինչպէս, օրինակի համար, ոտքերու հոտերը: Էգ մժեղները այդ հոտերը կը շնչեն իրենց անթեններուն շնորհիւ: Բայց եթէ մենք կօշիկներ հագուած ըլլանք, հետեւաբար անոնք կը խայթեն մեր ոտքերուն կոճը:

4.- Անոնց լորձունքը քերել կու տայ

Էգ մժեղներուն լորձունքը առաջին հերթին թմրեցուցիչ յատկութիւն ունի, սակայն անիկա շուտով նեղացուցիչ կը դառնայ: Ան է, որ մանր ուռեցք մը կը յառաջացնէ եւ մենք կը քերուինք: Ասիկա քանի մը օր ետք կ՛անհետանայ:

5.- Կարելի է մժեղի խայթոցներէն պաշտպանուիլ

Մեր շրջաններուն մէջ ընդհանրապէս մժեղներու խայթոցը ծանր չէ: Սակայն կարգ մը մժեղներու խայթոցը կրնայ հիւանդութիւններ յառաջացնել. հակառակ ասոր, կարելի չէ բոլոր մժեղները դեղերով փճացնել: Բարեբախտաբար կարելի է անոնց խայթոցներէն խուսափիլ երկար թեւերով հագուստներ եւ տաբատներ հագուելով, անկողինին շուրջ մժեղի յատուկ ցանց մը դնելով, կամ մժեղները հեռացնող յատուկ նիւթեր քսելով մեր մորթին վրայ:

Աշխարհի Ամէնէն Գեղեցիկ
Կակղամորթը

Գիտէի՞ր, թէ 3 տարիներէ ի վեր այս ծովային էակները լուսարձակի տակ դնելու համար գերմանական տարրալուծարան մը կը կազմակերպէ մրցում մը` նշանակելու համար տարուան ամէնէն գեղեցիկ կակղամորթը:

Այս տարի այդ տիտղոսին արժանացաւ քոնչոլեփոս քոնչոլեփաս ծովու խխունջը: Այս ծովու խխունջը կ՛ապրի Չիլի, Խաղաղական ովկիանոսի ջուրերուն մէջ. ան ճանչցուած է նաեւ լոքօ անունով: Ան այս տարի առիթը պիտի ունենայ շատ մանրակրկիտ ձեւով ուսումնասիրուելու:

* * *

Կակղամորթը անասուն մըն է, որուն մարմինը թոյլ է, ինչպէս` խխունջը, ընգղան, ձկնականջը… Կան կակղամորթի աւելի քան 100 հազար տեսակներ: Սակայն մենք տակաւին շատ բաներ չենք գիտեր անոնց մասին: Գիտնականները զանոնք քիչ ուսումնասիրած են` կեդրոնանալով ուրիշ կենդանի էակներու վրայ:

Նոր Մրցանիշ Մը`
Աշխարհի Վրայ Ամէնէն Տաք Օրը

Մինչեւ այս ամառ ամբողջ աշխարհին մէջ ամէնէն տաք օրուան մրցանիշը 16.92 աստիճան էր, 17 աստիճանէն քիչ մը պակաս: Այս ջերմաստիճանը արձանագրուած էր 14 օգոստոս 2016-ին եւ 24 յուլիս 2022-ին:

Դժբախտաբար այս տարի այս մրցանիշը բազմաթիւ անգամներ նորոգուեցաւ յուլիս ամսուն սկիզբէն, երբ երկրագունդը արձանագրեց միջին հաշուով 17 աստիճանէն աւելի բարձր աստիճաններ:

Երկրագունդին տաքնալուն գլխաւոր պատճառներէն մէկն է մարդոց գործունէութեան հետեւանքով (փոխադրութեան միջոցներ, գործարաններ…) մթնոլորտին մէջ արձակուած կազը:

Կը Ձիւնէ Հարաւային Ափրիկէի Մէջ

Օդերեւութաբանական յատուկ լուրեր չկան Ճոհանըսպուրկի մէջ` Հարաւային Ափրիկէի ամէնէն մեծ քաղաքներէն մէկը: Այս վերջին օրերուն հոն օդը շատ ցուրտ էր:

Ասիկա բնական է, որովհետեւ Հարաւային Ափրիկէ կը գտնուի Հարաւային կիսագունդին մէջ: Այսինքն հոն եղանակները շրջուած են: Երբ հիւսիսային կիսագունդի երկիրներուն մէջ ամառ է, հոն այս շրջանին ձմեռ է:

Մինչ հիւսիսային կիսագունդին երկիրները շատ տաք ամառ մը կ՛ապրին, շաբթուան սկիզբը Ճոհանըսպուրկի մէջ ձիւնած է: Ասիկա հազուադէպ երեւոյթ մըն է: Վերջին անգամ այդ շրջանին մէջ ձիւնած էր 11 տարի առաջ:

Մտածենք

Ձկնորսութեան Մրցում

Հինգ ընկերներ կ՛որոշեն ձկնորսութեան մրցում մը կատարել` պարզելու համար, թէ ո՛վ ամէնէն մեծ ձուկը պիտի որսայ:

Փորձէ գտնել յաղթողին անունը` վարի բացատրութիւններուն հետեւելով:

1.- Ո՛չ Պետիկը, ո՛չ ալ Վաչէն ամէնէն պզտիկ ձուկը որսացին:
2.- Յովիկը ո՛չ ամէնէն պզտիկ, ո՛չ ալ ամէնէն մեծ ձուկը որսաց:
3.- Կարինէին ձուկը 4 սմ աւելի երկար էր, քան` Սարինին ձուկը:
4.- Պետիկը ամէնէն մեծ ձուկը չորսաց:
5.- Յովիկին ձուկը Կարինէին ձուկէն աւելի մեծ էր, եւ աւելի պզտիկ, քան` Պետիկին ձուկը:

Ժամանց

Կրնա՞ս գտնել ծովուն յատակը հասցնող ճամբան: