Համադրեց` ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ
Ատամնաբուժ Ատուր Գապագեան ծնած է 1895-ին, Այնթապ: Մայրը մահացած է իր ծնունդէն անմիջապէս ետք: Ղրկուած է Կեսարիոյ Ս. Կարապետ վանքը, որուն նախակրթարանը աւարտելէ ետք, միջնակարգի տարիներուն, իր ըմբոստ խառնուածքին եւ դասընկերները ազգային-յեղափոխական գաղափարներով ոգեւորելուն համար,վտարուած է վանքէն:
1912-ին վերադարձած է Այնթապ ու յաճախած է Ամերիկեան քոլեճ: Այդ շրջանին կը դառնայ Զարեւանդի գաղափարական գործունէութեան եւ երիտասարդական նախաձեռնութիւններուն ամէնէն աշխուժ մասնակիցն ու օգնականը:
1913-ին կը կատարէ դաշնակցականի իր երդումը եւ մաս կը կազմէ ՀՅԴ-ի Այնթապի կոմիտէութեան:
1915-ին կ՛անցնի Սուրիա, Համայի շրջանը: Կը լծուի գաղթական հայութեան ինքնակազմակերպման աշխատանքին:
1918-ին, զինադադարէն ետք, երկիր վերադարձող գաղթական հայութեան հետ Ատուր դարձեալ Այնթապ կը գտնուի:
1919-ին կ՛անցնի Պէյրութ, Լիբանան, եւ կ՛ուսանի ամերիկեան համալսարանի ատամնաբուժական վարժարանին մէջ, կը վկայուի 1924-ին, իբրեւ բժիշկ ատամնաբուժ:
Ամուսնանալէ ետք կը հաստատուի Հալէպ եւ կը գործէ իբրեւ ատամնաբուժ` մինչեւ 1948:
Հալէպի մէջ ունեցած է ազգային եւ կուսակցական աշխուժ կեանք: Եղած է Բերիոյ թեմին ազգային ղեկավարներէն մէկը եւ ՀՅԴ-ի Հալէպի ԿԿ-ի անդամ: Եղած է ազգային գործիչ եւ ղեկավար: Սերտ գործակցութիւն ունեցած է ազգային գործիչ եւ ՀՅԴ-ի գաղափարի ընկեր Հրաչ Փափազեանի հետ:
Նոյն տարիներուն, ՀՅ Դաշնակցութեան ղեկավարներէն Հրաչ Փափազեանի գործակիցը ըլլալով, Ատուր Գապագեան կենսական դեր կ՛ունենայ Սուրիոյ պետականութեան կազմակերպման եւ ազատագրական շարժման մէջ` միշտ նպաստելով հայութեան շահերուն:
1948-էն ետք կը հաստատուի Պէյրութ, ուր կը շարունակէ իր ազգային եւ կուսակցական բեղուն գործունէութիւնը: Կը դառնայ ՀՅԴ-ի Լիբանանի Կեդրոնական կոմիտէի անդամ, Մեծի Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոսութեան Ազգ. Կեդրոնական վարչութեան անդամ, ինչպէս նաեւ` Համազգայինի եւ ՀՄԸՄ-ի ղեկավար անդամներէ մէկը:
1963-ին, ՀՅԴ-ի 18-րդ Ընդհանուր ժողովին կ՛ընտրուի Բիւրոյի անդամ:
1967-ին, ՀՅԴ-ի 19-րդ Ընդհանուր ժողովին վերընտրուելով` կը ստանձնէ ՀՅԴ Բիւրոյի ներկայացուցիչի պատասխանատուութիւնը` մինչեւ իր մահը:
Եղած է տեսլական ունեցող, հաւասարակշռուած քաղաքական գործիչ, համազգային պատասխանատուութեամբ առաջնորդուող ազգային-կուսակցական անձնաւորութիւն, ողջմիտ մտաւորական, շրջահայեաց, ազգանուէր գործիչ:
Ատամնաբուժ Ատուր Գապագեան կը մահանայ շաբաթ, 22 ապրիլ 1972-ին, 77 տարեկան հասակին: Ան իր յաւիտենական հանգիստը կը գտնէ Պուրճ Համուտի Ազգային գերեզմանատան ՀՅԴ պանթէոնին մէջ:
Մոնրէալ, 10 փետրուար 2023
Աղբիւրներ`
- Հայ բժիշկներուն, ատամնաբուժներուն եւ դեղագործներուն ոդիսականը հայկական Ցեղասպանութեան ընթացքին (յաւելուած), Բժիշկին Զ. խօսքը, բժիշկ Կարպիս Հարպոյեան, Մոնրէալ, 2022:
- Ուիքիփետիա, Ատուր Գապագեան
- «Տոքթոր Ատուր Գապագեան» (1895-1972), Նազարէթ Պէրպէրեան, «Ասպարէզ», 4 մայիս 2009:
- «Օրինակելի ղեկավարը. ընկեր Ատուր Գապագեանի անմոռանալի յիշատակին եւ մահուան 41-րդ տարելիցին առիթով», «Հայերն այսօր», Երեւան, 4 յունուար 2013:
