Լուսաւոր Տէր Հայրը (Արսէն Աւագ Քահանայ Քէշիշեանի Յիշատակին)

ԵՍԱՅԻ ՀԱՒԱԹԵԱՆ

Տէր Արսէնը վախճանեցաւ քառասուն օրեր առաջ: Կիրակի կատարուեցաւ իր քառասունքը,  Այնճարի Ս. Պօղոս եկեղեցւոյ մէջ` ներկայութեան հոգեւոր հայրերու, հարազատներու եւ տէր հօր յիշատակը յարգող հայորդիներու:

Տէր Արսէնը յետ այսու դժբախտաբար պիտի բացակայի մեր եկեղեցիէն եւ Այնճարէն, սակայն պիտի մնայ մեր երկնակամարին վրայ իբրեւ լուսաւոր աստղ մը` միշտ ցոյց տալով ազգին եւ հայրենիքին նուիրուելու իր կեանքի գեղեցիկ օրինակը:

Տէր Արսէնը եզակի հոգեւորական էր եւ իր կեանքը անցուցած էր շա՜տ դժուար պայմաններու մէջ, սակայն երբեք չէր յուսահատած եւ մանաւանդ` իր հաւատքը ամուր պահած էր ժայռի պէս:

Ծնած էր Մուսա Լերան Քապուսիէ գիւղը, 1929-ին, եկեղեցասէր եւ հայրենասէր ընտանիքի մէջ: Սկսած էր յաճախել գիւղի վարժարանը: Ընդհատուած էր իր  կեանքի բնականոն  ընթացքը 1939-ին, երբ մուսալեռցիք` մերժելով թրքական լուծը, գաղթական ելած էին իրենց պապենական գիւղերէն եւ եկած էին  կայք հաստատելու Լիբանանի հիւրընկալ ափերուն` բայց  անապատի մէջ, Այնճար:

Ճաշակելով նոր միջավայրի բոլոր դժուարութիւնները, սկսած էր յաճախել Այնճարի Ազգային Յառաջ վարժարանը, որ սկիզբը վրան էր եւ յետոյ միայն` քարեղէն դպրոց:

Ծնողքը աւելի նպատակայարմար կը գտնէ զայն ուսանելու ուղարկել Երուսաղէմի Ս. Յակոբեանց վանքը` խումբ մը իրեն տարեկից ընկերներու հետ: Իր դասընկերները կ՛ըլլան Պօղոս Սնապեանը, Սարգիս Զէյթլեանը, Մովսէս Այնթապեանը, Գարեգին Սարգիսեանը (հետագային կաթողիկոս Մեծի Տանն Կիլիկիոյ եւ Ամենայն հայոց)…

Երուսաղէմի մէջ առիթ կ՛ունենայ լաւ ուսում ստանալու` ուսուցիչ ունենալով սփիւռքի ամէնէն նշանաւոր ուսուցիչներէն ` մտաւորական եւ գրող Յակոբ Օշականը: Մինչ այդ ներգաղթի զանգերը հնչած էին, եւ իր ընտանիքը ներգաղթած էր` զինք ձգելով առանձին:

Այնճար վերադառնալով` կը սկսի ուսուցչութեան, կազմելով նաեւ երգչախումբ: Կը սիրուի բոլորէն: Կը դառնայ դաշնակցական եւ կը ստանձնէ ՀՅԴ «Կարմիր Լեռ» կոմիտէի քարտուղարի պաշտօնը:

Կը ծառայէ նաեւ Պէյրութ, Պաղտատ եւ Պասրա, ուր նաեւ երգչախումբեր կը կազմէ`  խանդավառելով գաղութի հայութիւնը: Ուսուցչական ասպարէզին մէջ կը ծառայէ 25 տարիներ, որմէ ետք կը կոչուի հոգեւոր ծառայութեան: Կը դառնայ Պուրճ Համուտի Ս. Քառասնից Մանկանց եկեղեցւոյ հոգեւոր հովիւ` աւելի քան 28 տարիներ: Այդ ժամանակամիջոցին կը դառնայ նաեւ Ազգային առաջնորդարանի Կրօնական ժողովի ատենապետ, Դատաստանական խորհուրդի նախագահ եւ Լիբանանի Հայոց թեմի առաջնորդական փոխանորդ: Բոլոր պարտականութիւններն ալ կը կատարէ բծախնդրութեամբ եւ խղճով` միշտ հայ եկեղեցւոյ ու ազգին ծառայելու բարձր գիտակցութեամբ: Ընտանիք կը կազմէ երէցկին Շուշան Քէնտիրճեանին հետ` բախտաւորուելով երեք զաւակներով` Զաքար, Վիգէն եւ Եսթեր:

Բնականաբար, հաւատարիմ իր սկզբունքներուն, զաւակներուն փոխանցեց ազգային եւ հոգեւոր դաստիարակութիւն` զանոնք մասնակից դարձնելով ազգային-եկեղեցական կեանքին:

Հանգստեան կոչուելէն ետք, վերադառնալով իր հայրենի գիւղը` մնաց եկեղեցական ծառայութեան վրայ (45 տարիներ) մինչեւ իր վախճանումը: Միայն իր կեանքի վերջին երկու ամիսներուն բացակայեցաւ եկեղեցիէն, որովհետեւ չկրցաւ քալելով հասնիլ եկեղեցի:

Եւ այսպէս, կեանք մը անմնացորդ  նուիրումի եւ ծառայութեան` յանուն հայ ազգին եւ եկեղեցւոյ: Ուսուցիչ, քարտուղար, խմբավար եւ հոգեւորական, բայց առանց դոյզն հպարտութեան, այլ համեստութեամբ եւ սիրով  լեցուն ծառայութիւն մը, ՕՐԻՆԱԿԵԼԻ:

Իր բարեհամբոյր նկարագիրը (չեմ տեսած զինք ջղային վիճակի մէջ կամ լսած իր  բարձրաձայն խօսակցութիւնը) եւ համեստութիւնը զինք սիրելի դարձուցին բոլորին:

Այո՛, տէր Արսէն Աւագ քհն. Քէշիշեանը ԵԶԱԿԻ ՏԷՐ ՀԱՅՐ ԷՐ, արժանի բոլորին յարգանքին:

Յարգեցի՞նք արդեօք իր յիշատակը ըստ արժանւոյն` վստահ չեմ: Պէտք էր աւելիով արտայայտէինք մեր յարգանքն ու սէրը մարդու մը հանդէպ, որ հպարտանալու իրաւունք կու տար  իր գործակիցներուն:

Սիրելի՛ տէր հայր, մենք հպարտ ենք քեզի նման հոգեւորականի մը մտերմութեան մէջ ապրած ըլլալով:

Լօյս թըղ իջնայ հուգգէտ պուպ (Լոյս թող իջնէ հոգւոյդ տէր հայր):

9 սեպտեմբեր 2022
Այնճար