Արայիկ Յարութիւնեան Արցախի խորհրդարանին մէջ 30 յունիսին ներկայացուց 2021-ին կատարած աշխատանքները եւ պատասխանեց պատգամաւորներուն հարցումներուն, որոնք հիմնականին մէջ կը վերաբերէին Աղաւնոյ շրջանի ճակատագիրին եւ նոր ճամբաներու կառուցումով ստեղծուելիք նոր կացութեան:
Ան վստահեցուց, որ Լաչինի շրջանի Աղաւնոյ գիւղին համար պիտի շարունակեն պայքարիլ: Վարչապետ Փաշինեան երեք օր առաջ յայտարարեց, որ Բերձոր-Լաչինը շրջանցող նոր ճամբու շահագործման սկսելէ ետք ԼՂԻՄ-ի սահմանէն դուրս գտնուող գիւղերը` Բերձորը, Աղաւնոն ու Սուսը պիտի անցնին Ազրպէյճանին:
«Հայաստանի վարչապետին հետ քննարկման ժամանակ ես ըսի` Աղաւնոյի հարցը այսօր չենք քննարկեր, մենք կը կատարենք բանակցութիւններ, եւ այդ հարցը ձգեցէք բանակցային այս փուլին, տեսնենք, թէ մեր կարելիութեան սահմաններուն մէջ ինչպիսի՛ հաւանական լուծումներ կան», յայտնեց Յարութիւնեան:
Արցախի նախագահը բանակցութիւններուն մասին մանրամասնութիւններ չներկայացուց` ուղի՞ղ կը բանակցին, թէ՞ միջնորդներու միջոցով: Յստակ կերպով խօսեցաւ Բերձորի ճակատագիրին մասին` դիտել տալով, որ պարտաւոր են յանձնել Բերձոր քաղաքը, իսկ Աղաւնոյ բնակավայրին առնչութեամբ տակաւին աշխատանք կը տանին, բանակցութիւնները կը շարունակեն: Սուս գիւղին մէջ, ըստ Յարութիւնեանի, ներկայիս գրեթէ բնակիչ չկայ:
Պատգամաւոր Մետաքսէ Յակոբեան հարցուց, թէ արդեօք նոր ուղիի կառուցման հարցը քննարկելու ատեն նկատի ունեցա՞ն այդ գիւղերու հայաթափման վտանգը: Նախագահ Յարութիւնեան ըսաւ, որ այդ հարցը չէ քննարկուած, իսկ հիմնականը Աղաւնոյի պարագան է:
Ըստ Արայիկ Յարութիւնեանի, Ռուսիայէն եւ Ազրպէյճանէն նոր մայրուղիի նախագիծի քանի մը առաջարկներ ստացուած են: Անվտանգութեան խորհուրդին մէջ, ուր քաղաքական ուժերէն ալ ներկայացուցիչներ եղած են, քննարկած ու, իր ձեւակերպումով` ամէնէն անվտանգ տարբերակը ընտրած են: Ան աւելցուց, որ կան գաղտնիքներ, որոնց մասին չի կրնար խօսիլ եւ յստակացնել, թէ ինչո՛ւ այդ տարբերակը ընտրած են:
44-օրեայ պատերազմէն ետք Լաչինի միջանցքը Հայաստանը Արցախին կապող միակ ճանապարհն է: Լաչինի շրջանի մեծ մասը Ազրպէյճանի վերահսկողութեան տակ անցաւ վերջին պատերազմէն ետք:
Ազրպէյճանի կառուցած ճամբան նկարագրելով` Արայիկ Յարութիւնեան ըսաւ, թէ կառուցուող մայրուղին, որ պիտի շրջանցէ Բերձորը, աւելի անվտանգ է ու քանի մը անգամ աւելի որակաւոր, քան գործողը: Ըստ անոր, ապահովական երաշխիքները, որոնց մասին մանրամասնութիւններ չտուաւ, աւելի մեծ են: Ան դիտել տուաւ, որ պէտք է քննարկուի այն, որ այդ ճամբէն հրաժարիլը ի՛նչ հետեւանքներ կ՛ունենայ: «Խնդրեմ, որոշենք: Հետեւանքներուն մասին ալ միասին պատասխան տանք այս երկրին մէջ ապրողներուն, մօտ հարիւր քսան հազար բնակիչի ճակատագիրի մասին ալ մտածենք»:
Աղաւնոյ գիւղին համար կը պայքարին եւ պիտի պայքարին նաեւ շրջանի բնակիչները: «Ազատութիւն» ձայնասփիւռի կայանին հետ ունեցած զրոյցին ընթացքին անոնք կը պնդեն, որ չեն պատրաստուիր լքելու գիւղը: Այս համայնքին մէջ կ՛ապրի շուրջ 200 բնակիչ, մանկապարտէզ ու դպրոց կայ:
