ԵՂԻԱ ԹԱՇՃԵԱՆ
Երկուշաբթի, 20 յունիս 2022-ին, երեկոյեան ժամը 4:00-ին Համրայի «J Hotel» այցելեցին Թուրքիոյ խորհրդարանի Ժողովուրդներու ժողովրդավարական կուսակցութեան երկու երեսփոխաններ` Կարօ Փայլանը եւ Թուլայ Հաթիմօղուլլարի Օրուչը: Անոնք հանդիպում մը ունեցան խումբ մը լիբանանցի, քիւրտ, պաղեստինցի եւ հայ մտաւորականներու, հետազօտողներու եւ քաղաքական գործիչներու հետ: Երեսփոխանները անոնց հետ քննարկեցին` Թուրքիոյ քաղաքական իրավիճակը, յառաջիկայ նախագահական եւ խորհրդարանական ընտրութիւններուն վերաբերեալ Ժողովուրդներու ժողովրդավարական կուսակցութեան դիրքորոշումը եւ Սուրիոյ նկատմամբ Անգարայի ռազմական ծաւալապաշտական քաղաքականութիւնը:
Նախ ելոյթ ունեցաւ Ատանայի ալեւի երեսփոխան Օրուչը, որ յայտնեց, թէ Թուրքիոյ մէջ քաղաքական ճնշումներ կան ընդդիմութեան եւ ազգային փոքրամասնութիւններուն նկատմամբ, եւ այժմ Թուրքիան իր դրացիներուն հետ զերօ խնդիրներ ունենալու փոխարէն` ունի զերօ յարաբերութիւններ: Երեսփոխանը շեշտեց, որ Թուրքիան պէտք է դրական դեր խաղայ Սուրիոյ մէջ:
Օրուչի համաձայն, շրջանին մէջ մեծ պետութիւններու միջեւ մրցակցութիւն կայ, եւ Թուրքիան գործիք է այս մեծ պետութիւններուն համար: Ան նաեւ ըսաւ, թէ որքան նաւթ եւ կազ կայ այս հողին տակ, նոյնքան ալ արիւն կայ: Ուստի ան յոյս յայտնեց, որ Միջին Արեւելքի երկիրները կը կարողանան խաղաղօրէն եւ երկխօսութեամբ լուծել իրենց տարակարծութիւնները: Ան նաեւ ըսաւ, որ այսօր Թուրքիոյ Արդարութիւն եւ բարգաւաճում կուսակցութիւնը պաղեստինեան հարցը կ՛օգտագործէ իբրեւ ներքին սպառման եւ շրջանային օրինականութեան խաղաքարտ: Ան նաեւ դատապարտեց Թուրքիոյ ռազմական միջամտութիւնը հիւսիսային Սուրիոյ եւ Իրաքի մէջ:
Կարօ Փայլանը խօսեցաւ Ժողովուրդներու ժողովրդավարական կուսակցութեան գաղափարախօսութեան մասին եւ յայտնեց, որ Ժողովուրդներու ժողովրդավարական կուսակցութիւնը քրտական կուսակցութիւն չէ, այլ «համազգային» կուսակցութիւն է, որուն մէջ կան` թուրքեր, քիւրտեր, հայեր, ալեւիներ եւ այլ ցեղեր: Ան նաեւ ըսաւ, որ 2013-2015 թուականներու բանակցութիւնները թրքական կառավարութեան եւ Քրտական աշխատաւորական կուսակցութեան (ՔԱԿ) միջեւ ձախողեցան, որովհետեւ Էրտողանը ռազմական ճանապարհ բռնեց եւ դաշնակցեցաւ ծայրայեղ ազգայնական Ազգայնական շարժում կուսակցութեան հետ: Այժմ Էրտողան ամէն ջանք կը թափէ փակելու Ժողովուրդներու ժողովրդավարական կուսակցութիւնը, որովհետեւ կուսակցութեան դէմ դատական հոլովոյթ մը կայ, եւ Փայլան մտահոգուած էր, որ մինչեւ յառաջիկայ ընտրութիւնները կուսակցութիւնը կրնայ փակուիլ: Ան նաեւ ըսաւ, որ մնացեալ ընդդիմադիր կուսակցութիւնները հակաժողովրդավարական եւ ազգայնական են, հետեւաբար Ժողովուրդներու ժողովրդավարական կուսակցութիւնը երրորդ ճանապարհն է:
Ան մտահոգութիւն յայտնեց, թէ ինչ որ պատահեցաւ 106 տարի առաջ հայերուն նկատմամբ, այսինքն` Հայոց ցեղասպանութիւնը, այսօր կրնայ կրկնուիլ քիւրտերուն նկատմամբ, եւ Թուրքիոյ կառավարութիւնը կը սպասէ առիթին: Ան ըսաւ, որ այն ժամանակ հայերը կը պահանջէին արդարութիւն եւ հաւասարութիւն օսմանեան բոլոր քաղաքացիներուն համար: Այսօր ալ քիւրտերը կը պահանջեն նոյնը, հետեւաբար Ժողովուրդներու ժողովրդավարական կուսակցութիւնը անջատողական կուսակցութիւն մը չէ:
Պատասխանելով այն հարցումին, թէ արդեօք Ժողովուրդներու ժողովրդավարական կուսակցութիւնը կը կարենա՞յ միանալ ընդդիմութեան հետ` Էրտողանը հեռացնելու համար, ան ըսաւ, որ այս հարցումին տակաւին կանուխ է պատասխանել, եւ կուսակցութիւնը բանակցութիւններ կը վարէ: Փայլան աւելցուց, որ յունիս 2021-ին Ժողովուրդներու ժողովրդավարական կուսակցութիւնը առաջարկած էր ընդդիմութեան հետ բանակցիլ, սակայն տակաւին պատասխան չէ ստացած:
Ան եզրափակեց իր խօսքը` նշելով, որ Թուրքիան կ՛օգտագործուի մեծ տէրութիւններուն կողմէ, եւ հակառակ որ 2020-ի Արցախի պատերազմին Թուրքիա նեցուկ կանգնեցաւ Ազրպէյճանին, սակայն ի վերջոյ բուն յաղթանակը Ռուսիոյ էր: Նոյնպէս ալ կը կատարուի Սուրիոյ մէջ, ուր ամէն անգամ, երբ Թուրքիա ռազմական գործողութիւն կը կատարէ, կը տեսնենք, որ Միացեալ Նահանգներու եւ Ռուսիոյ ազդեցութիւնը կը հզօրանայ այդ երկրին մէջ: Փայլան աւելցուց. «Նայեցէ՛ք Յունաստանին, ամէն անգամ, երբ Էրտողան կը սպառնայ գրաւել յունական կղզիները, յոյները կը խնդրեն ամերիկացիներէն նոր ռազմակայաններ կառուցել իրենց երկրին մէջ: Այսպիսով, Էրտողանի քաղաքականութիւնը շրջանին մէջ կը ծառայէ միայն Միացեալ Նահանգներու կայսերապաշտութեան»:
