Լիբանանի խորհրդարանական ընտրութիւններու արտերկրի փուլը ուշագրաւ երեւոյթներ պարզեց: Նախ, անշուշտ մասնակցութեան համեմատական բարձր ցուցանիշը: Երկրորդ դասական-աւանդական շրջանակներէն դուրս այլ շրջանակներու աշխուժ մասնակցութիւնը:
Դիտարժան էր նաեւ արտաքին գործոց նախարարութեան համապատասխան բաժանմունքին կազմակերպուածութիւնը: Բնականաբար ներկայ հաղորդակցային համակարգի արհեստագիտութիւնը լիարժէք օգտագործուած էր ընտրութիւններուն աշխարհագրութիւնը, ժամերու տարբերութիւնը եւ բազմաքուէակեդրոններու իրողութիւնը նկատի ունենալով:
Երեւոյթի գնահատականներ հնչեցին պետական բարձրագոյն օղակներէն: Բնականաբար առաջին հարցումը, որ կը մտաբերուի այս պարագային արտերկրի մասնակցութեան ցուցանիշերու եւ երկրին մէջ տեղի ունենալիք մասնակցութեան տոկոսի համապատասխանելիութիւնն է: Այստեղ շատ են այն զրոյցները, որ զանգուած կայ, որ որեւէ փոփոխութեան, սրբագրութեան նշոյլ չտեսնելով մերժէ ուղղուիլ քուէակեդրոն: Արտերկրի երեւոյթը կրնայ խթանիչ դեր ունենալ եւ ազդել երկրին վրայ: Ընդհանրապէս Պէյրութն է սկզբունքով, որ իր ազդեցութիւնը կ՛ունենայ Լիբանանէն դուրս գտնուող լիբանանեան շրջանակներու արձագանգումին, հակազդեցութեան չափերուն վրայ: Կը թուի, որ ընթացքը հակառակ ուղղութեամբ է այս պարագային:
Բնական այլ հարցում է, թէ ի՞նչ են այն դրդապատճառները, որոնք տեղի տուին այս աշխուժութեան ալիքին: «Փոփոխութիւն»-ը պիտի ըսուի ամէնէն քաղաքացիական տրամաբանութեամբ: Քաղաքական մտածողութիւնը այլ հարցեր կը յուշէ. եւ լիբանանցին պարտաւոր է հաշուի նստիլ նաեւ այդ հանգամանքներուն հետ:
Կայ արտաքին շահագրգռուածութիւն այս ընտրութիւնները իրենց ատենին կայացնելու: Կան անշուշտ արտաքին ներշնչանքներ փոփոխութեան իրավիճակ ստեղծելու: Խորհրդարանական նոր պատկեր առաջադրողները, որոնք հիմնական ազդեցութիւն ունին նաեւ ներքաղաքական իրադարձութիւններուն վրայ, նախ պիտի նպաստեն, որ ստեղծուի ծայրայեղ վիճակը, որպէսզի մղեն քաղաքացին փոփոխութիւն յառաջացնելու: Լիբանանեան ներկայ թնճուկներուն մէջ դժուար թէ գոյանար համալիբանանեան համաձայնութիւն քուէարկութեան արտերկրի դրութիւն որդեգրելու շուրջ: Անկախ արդիւնքներէն, կար ուրեմն առաջադրանք աշխուժութեան մթնոլորտ ստեղծելով, փոփոխութեան քողին տակ չդիրքորոշուածները դասական շրջագիծերէն դուրս գործի լծելու: Միայն դասական ուժերու ընտրաքարոզչական աշխատանքներով չի բացատրուիր ուրեմն մասնակցութեան այս երեւոյթը: Կայ, տեսանելի է, արտադասականին աշխուժ մասնակցութիւնը:
Երկրորդ հանգամանք: Անդամալուծուած կառավարութիւն մը, այլապէս սնանկացած պետական պիւտճէ մը եւ ընթացիկ ծառայութիւններու եւ դիւանագիտական անձնակազմերու աշխատավարձերը հասցնելու հեւքին մէջ եղող գերատեսչութիւն մը կը ցուցադրէ բարձրորակ կազմակերպուածութեան մակարդակ: Դարձեալ քաղաքացիական մտայնութեամբ նոր զսպանակումի յոյս. սակայն քաղաքական մտածողութեամբ` այլ կանխատեսելի հետեւանքներու տեսութեան մասին պարտադիր հաշուարկ:
Այս վերլուծումները` անկախ արդիւնքներէն: Դասական ներկայացուածութեան առընթեր պիտի գրանցուին «անկախ» շրջանակներու ձեռք բերած արդիւնքներ: Իսկ արտերկիրը այս առումով սուր ցուցանիշ է, որովհետեւ որոշ երկիրներ, ուր կազմակերպուեցան ընտրութիւնները, անպայման իրենց ազդեցութիւնը ունին լիբանանեանին առընթեր տուեալ երկրին քաղաքացին հանդիսացող լիբանանցի քուէարկողի դիրքորոշման վրայ:
Չի բացառուիր, որ նոյն կազմակերպուածութիւնը եւ գուցէ նաեւ սպասուող մասնակցութեան չափէն աւելին առարկայանայ յառաջիկայ կիրակի Լիբանանի տարածքին: Քաղաքացիական պարզունակ մտայնութեամբ դրական երեւոյթներ կրնան նկատուիլ ասոնք: Նման տնտեսական աննախընթաց տագնապ ապրող երկրին համար ֆինանսական հսկայ միջոցներ ենթադրող երեւոյթները աննկատ պէտք չէ անցնին քաղաքական մտածողութեան տէր լիբանանցիին համար:
Այս նկատառումներով ալ պէտք է դիտարկել համայնքային համակարգին դէմ պատերազմ յայտարարած արտաքին թէ ներքին շրջանակներու քաղաքականութեան ծալքերը:
Համայնքային իրողական ներկայացուածութեան հրամայականը գերակայ պէտք է նկատել ուրեմն ո՛չ միայն զուտ լիբանանահայկական, այլ ընդհանրապէս համալիբանանեան առումով:
«Ա.»