ՅԱՐՈՒԹ ՉԷՔԻՃԵԱՆ
19 յունուար 2022-ի 168.am լրատուական եւ վերլուծական կայքէջին մէջ (1) կը կարդանք ահազանգի համազօր հետեւեալ լուրը: Անցնող տարուան 2021-ի համար 160 հազար 965 Հայաստանի քաղաքացիներ դիմած են կանաչ քարտ (green card) ստանալու համար, այսինքն` հայրենիքը լքելու եւ Ամերիկա հաստատուելու համար: Իսկ նոյն օրը «Փանորամա. ամ» կը գրէ. «Երեւանում անցկացւում է բողոքի ակցիա` ԱՄՆ մեկնելու համար» (2), (3):
Ցուցարարները մերժած են խօսիլ թղթակիցներուն հետ:
«Սփութնիք Արմենիա»-ի խորագիրն է. «Ինչո՞ւ չեն կանչում: «Կրին քարտի» շահառուները բողոքի ցոյց են կազմակերպել դեսպանատան մօտ» (4): Ցոյցի մասնակիցները մտավախութիւն ունին, որ կը կորսնցնեն Ամերիկա գաղթելու հնարաւորութիւնը:
«Սկիզբը ցուցարարները տասնեակ պաստառներով, ամերիկեան դրօշներով հաւաքուած էին Ծովակալ Իսակովի արձանին մօտ, այնուհետեւ ուղղուեցան դէպի դեսպանատուն: Ցուցարարները կը նշեն, որ 2021 թուականի մայիսէն «Կրին քարտ» շահած են, սակայն դիւանակալական քաշքշուկներու մէջ են, կ՛ուզեն հասկնալ, որ դեսպանատունը ինչո՞ւ իրենց հարցազրոյցի չի հրաւիրեր:
«Բողոքի ցոյցի մասնակիցները մտավախութիւն ունին, որ եթէ մինչեւ սեպտեմբերի 30-ը չմասնակցին հարցազրոյցի փուլին, կը կորսնցնեն Ամերիկա գաղթելու հնարաւորութիւնը:
«2066 քաղաքացի «Կրին քարտ» շահած է, սակայն հարցազրոյցի կանչած են միայն 4 անձ: Ինչպէ՞ս կ՛ըլլայ, որ Իրանի քաղաքացիներուն հարցազրոյցի կը կանչեն, իսկ մեզ` ոչ, ի՞նչ է պատճառը»:
Ահաւասիկ հայկական սփիւռքի յարատեւ աճող թիւին փաստը: Մէկ տարուան ընթացքին գրեթէ 161 հազար Հայաստանի քաղաքացիներ որոշած եւ դիմած են Ամերիկա գաղթելու` «իրենց զաւակներուն պայծառ ապագայ» ապահովելու համար…
Փոխանակ հայրենի՛քը սփիւռքի երկիրներէն հայահաւաք կատարելու` իր քաղաքացիներն են, որ կը հեռանան, քանի որ այսպիսիները Հայաստանի մէջ «իրենց զաւակներուն պայծառ ապագայ չեն տեսներ»:
Կ՛արժէ հետեւեալ թուաբանական հաշիւը կատարել` ըստ համացանցի տուեալներուն. չեմ գիտեր, թէ Հայաստանի պարագային, ամերիկեան դեսպանատունը կանաչ քարտի դիմումնագիրի այլ սակ ճշդա՞ծ է, թէ՞ ոչ.
2021-ին իւրաքանչիւր «Կանան՞չ քարտ»-ի դիմումը կ՛արժէր $325 տոլար անվերադարձ, իսկ ընդունուելու պարագային, քարտին գինը յաւելեալ $1140 տոլար էր: Ուրեմն 160965 դիմողներ իւրաքանչիւրը 325 տոլար վճարած է` 160965 x 325 = $52,313,625 յիսուն երկու միլիոն երեք հարիւր հազար տոլարէ աւելի գումար վճարուած է դեսպանատան… Եթէ այս դիմողները հաւաքաբար այս հսկայ գումարով բաժնետոմսով արտադրողական ընկերութիւն մը հիմնէին, իրենց եւ զաւակներուն պայծառ ապագայ չէի՞ն ապահովեր: Ահաւասիկ` վատնուած ու կորսուած դրամագլուխ մը:
Հեգնօրէն, այստեղ կ՛արժէ նշել, որ 1975-1985 տարիներուն, խորհրդային օրերուն, մի՛այն Քալիֆորնիոյ բանտերուն մէջ 14 (ըստ ոմանց 17) հազար Հայաստանէն արտագաղթած հայ բանտարկեալներ կային: Կ՛ըսուի, որ այժմ Ամերիկայի մէջ Հայաստանէն գաղթած քանի մը միլիոնատէրեր կան:
19 յունուար 2022-ի վերոնշեալ ցոյցէն հետեւեալ եզրակացութիւններուն կարելի է յանգիլ.
1.- Ցոյցը լաւ կազմակերպուածի բնոյթ ունի` դատելով միօրինակ եւ ամերիկեան դրօշի գոյներով զարդարուած նիւթական որոշ մակարդակի ներդրում պահանջող տեսակաւոր պաստառներէն:
2.- Հաւանաբար տարեկան 25-50 մնայուն արտագաղթող զանազան պատճառներով բնական կրնայ թուիլ, սակայն 160.965 դիմող, որ կ՛ուզէ վերջնականապէս իր հայրենիքէն հեռանալ եւ Ամերիկա հաստատուիլ, ախտանշան մըն է, որ առաջին հերթին պէտք է մտահոգէ Հայաստանի կառավարութիւնը:
3.- Ըստ երեւոյթին, այժմու իշխանութեան ստապատիր խոստումներուն, որոնցմէ` «պայծառ ապագայ»-ին, ա՛լ հաւատացող չկայ:
4.- Հայաստանի այժմու իշխանութիւններէն կարելի չէ յուսալ, որ հայրենադարձութիւն կազմակերպեն, երբ բնիկ հայն իսկ արժանապատիւ ապրուստի միջոցներէ զուրկ է: Ըստ միջազգային դրամատան, 2020-ին Հայաստանի բնակչութեան 51 տոկոսը աղքատ կը նկատուէր (5):
5.- Արդէն այժմու իշխանութիւնը առաջին օրէն իսկ ջնջեց սփիւռքի նախարարութիւնը` աւելորդ գտնելով զայն (ինչպէս նաեւ` գիւղատնտեսութեան եւ մշակոյթի նախարարութիւնները):
6.- Հայաստան բնակող հայն ալ այլասերումի ուղին բռնած է, եւ սխալ է այն կարծիքը, որ հայաստանցի հայը ազգային դաստիարակութեան պէտք չունի, եւ թէ` հայը Հայաստանի մէջ չայլասերիր:
7.- Մինչ մտահոգ ենք` սփիւռքահայութիւնը հայ պահելու միջոցներ որոնելով, որոնցմէ է սփիւռքահայը դէպի Հայաստան ուղղորդել, ահա կը պատահի հակառակը, սփիւռքի հայութեան թիւը կը բարձրանայ, անսպասելի ու անտրամաբանական` Հայաստանէն դուրս զանգուածային թիւով գաղթել փափաքողներով:
Այս յօդուածը յանձնելէս ետք, 25 յունուար 2022-ին «Երկիր.ամ»-ը «Փախուստ (դէպի) ԱՄՆ` Մեքսիքայի անտառներով. Նիկոլի Հայաստանում ապագայ չկայ» խորագիրով թղթակցութիւն մը հրապարակեց (6), որ կը պատմէ աւելի ողբերգական` փախստական միջոցներով, մեքսիքացի մաքսանենգներուն 10-25 հազար տոլար վճարելով Հայաստանի քաղաքացիներ` կիներ եւ տղամարդիկ գաղտագողի կերպով Ամերիկա կը մտնեն…
Հայաստանի մէջ ազգային, հոգեւոր եւ մշակութային արժէքները ամրապնդելով, բանակը եւ տնտեսութիւնը, ի մասնաւորի երկրագործութիւնը եւ անասնաբուծութիւնը արդիական կերպով հզօրացնելով հայը կապուած կը մնայ իր հողին` պայծառ ապագայ խոստանալով իր եւ սփիւռքի զաւակներուն:
25 յունուար 2022
(Շար. 2)
(1) https://168.am/2022/01/19/1639195.html
(3) https://www.panorama.am/am/photos/Երևանում-անցկացվում-է-բողոքի-ակցիա-ԱՄՆ-մեկնելու-համար/6297
(5) http://arka.am/en/news/society/world_bank_poverty_rate_in_armenia_jumped_to_over_51_percent_in_2020/
(6) https://yerkir.am/news/view/259804
