ԿԱՊՐԻԷԼ ՄԸՐԱՏ
ՀՅԴ-ն ի՞նչ աշխատանքի մէջ է: Հարցում մը, որ ինքզինք կը պարտադրէ երեսփոխանական ընտրութիւններու սեմին` մեկնելով իր դաշինքներէն, որոնք ցուցանիշներ կը նկատուին անոր մասնակցած ընտրաշրջաններուն մէջ արձանագրուելիք արդիւնքներուն: Սակայն ՀՅ Դաշնակցութիւնը այս շրջանին լուռ է, նոյնիսկ եթէ անոր մեքենաները կը գործեն ծառայողական եւ քաղաքական մակարդակներով:
1890-ին հիմնուած կուսակցութիւնը կը նկատուի լիբանանահայութեան մեծագոյն ներկայացուցիչը, սակայն ժողովրդային եւ քաղաքական այս ծանրութիւնը միշտ ալ չի թարգմանուիր իբրեւ ներկայացուցչական կշիռ` խորհրդարանին մէջ:
Այս իրականութեան պատճառը հիմնականին մէջ ընտրաշրջաններու բաժանումն է, որ հայկական քուէն լուծած է ոչ հայկական քուէներուն մէջ: Այս շրջագիծին մէջ իբրեւ օրինակ կարելի է նշել 2000-ի երեսփոխանական ընտրութիւնները, երբ Հարիրիի ընտրացանկերուն մէջ ներառուեցան Հնչակեան եւ Ռամկավար կուսակցութիւններուն թեկնածուները, որոնք խորհրդարանին մէջ պարտադրուեցան` սիւննիական քուէներուն մեծամասնութեամբ:
2005-էն սկսեալ ՀՅԴ-ն Ազգային ազատ հոսանք կուսակցութիւնը ընտրեց իբրեւ հիմնական դաշնակից, որուն հիմամբ ալ մաս կազմեց Փոփոխութիւն եւ բարեկարգում համախմբումին, նախագահութեամբ` զօր. Միշել Աունի, որուն նախագահութիւնը տեւեց մինչեւ 2018: Իսկ վերջին ընտրութիւններէն ետք, ՀՅԴ-ն մաս կազմեց Հզօր Լիբանան համախմբումին, նախագահութեամբ` երեսփոխան Ժըպրան Պասիլի:
2022-ի երեսփոխանական ընտրութիւններուն նախօրեակին ՀՅԴ-ի դիրքաւորման եւ նոր դաշնակիցներ ունենալու հաւանականութեան մասին հարցադրումները արդէն իսկ սկսած են պարտադրել իրենք զիրենք:
Այս մասին ՀՅԴ Լիբանանի Կեդրոնական կոմիտէի եւ Հայկական երեսփոխանական պլոքի ներկայացուցիչ երեսփոխան Յակոբ Բագրատունի «Էմ. Թի. Վի.» պատկերասփիւռի կայանին հետ ունեցած իր հարցազրոյցին ընթացքին կը յայտնէ, որ ՀՅԴ Լիբանանի Կեդրոնական կոմիտէն ընտրական դաշինքներ գոյացնելու իմաստով բաց է քաղաքական բոլոր ուժերուն հանդէպ եւ կը սերտէ ընտրական դաշինքներ կազմելու բոլոր հաւանականութիւնները:
Ան կը շեշտէ, թէ ընտրական դաշինքները կը տարբերին քաղաքական դաշինքներէն` աւելցնելով, որ ընտրական դաշինքներուն նպատակն է կարելի եղածին չափ մեծ թիւով երեսփոխաններ հասցնել խորհրդարան, «ինչ որ իւրաքանչիւր կուսակցութեան եւ պլոքի իրաւունքն է», կ՛ըսէ ան:
Հետեւաբար ՀՅԴ Լիբանանի Կեդրոնական կոմիտէին ընտրամեքենայի պատասխանատուները կը սերտեն բոլոր կարելիութիւններն ու հաւանականութիւնները, քուէներու համեմատութիւններն ու վարկանշային քուէները:
Իսկ այն հարցումին, թէ ՀՅԴ Լիբանանի Կեդրոնական կոմիտէն ե՞րբ պիտի որոշէ իր դաշնակիցները, Յ. Բագրատունի կը բաւարարուի պատասխանելով. «Տակաւին ժամանակ կայ»:
Ճիշդ է, որ ՀՅ Դաշնակցութիւնը հայկական կուսակցութիւններուն մէջ միակն էր, որ կրցաւ իր թեկնածուները յաջողցնել, սակայն երեսփոխանական ընտրութիւններուն արդիւնքները փաստեցին, թէ ոչ հայկական կուսակցութիւնները եւս անոր մրցակից դարձած են ընտրական խաղին մէջ` նկատի ունենալով, որ Պէյրութի մէջ Ժան Թալուզեանն ու Փոլա Եագուպեանը, իսկ Զահլէի մէջ Էտի Տեմիրճեանը յաղթանակ արձանագրեցին:
Միւս կողմէ, ՀՅԴ Լիբանանի Կեդրոնական կոմիտէի ներկայացուցիչը Հիւսիսային Մեթնի մէջ, իսկ Յակոբ Թերզեանն ու Ալեքսանտր Մաթոսեանը Պէյրութի Ա. ընտրաշրջանին մէջ յաղթանակ արձանագրեցին:
Արդեօք ՀՅ Դաշնակցութիւնը իր երեսփոխանները պիտի պահէ՞, թէ՞ կ՛ուղղուի զանոնք փոխելու:
Յ. Բագրատունի կը հաստատէ, որ տակաւին ոչ մէկ որոշում տրուած է այս իմաստով. ո՛չ որոշուած է զանոնք պահել, եւ ո՛չ ալ փոխել` նոր թեկնածուներով: Սակայն յստակ է, որ ՀՅԴ-ն երեսփոխանական ընտրութիւններուն պիտի մասնակցի Պէյրութի, Զահլէի եւ Հիւսիսային Մեթնի մէջ, ինչպէս նաեւ կը սերտէ քուէարկողներ ունեցած շրջաններուն պարզած իրավիճակը:
Հակառակ քաղաքական կարգ մը այլ ուժերու եւ կուսակցութիւններու, ՀՅ Դաշնակցութիւնը չէ անտեսած արտերկրի լիբանանցիներու քուէարկութեան իրաւունքը, այլ` յաջողած է տարբեր շրջաններու մէջ մղել, որ 3000 լիբանանահայեր արձանագրուին ընտրութիւններուն մասնակցելու, ինչպէս նաեւ աշխատանքը կը շարունակուի` քաջալերելու բոլորը, որպէսզի մասնակցին երեսփոխանական ընտրութիւններուն:
Ուրեմն, ՀՅ Դաշնակցութիւնը իր ներքին քննարկումները կը շարունակէ, եւ մինչեւ վերջնական սպիտակ մուխը բարձրանալը, ՀՅԴ Լիբանանի Կեդրոնական կոմիտէի կեդրոնատեղին պիտի ըլլայ հաղորդակցութիւններու, քննարկումներու, հանդիպումներու եւ այցելութիւններու բոյն մը:
Շարժում մըն է, որ ՀՅԴ-ի համար սիրելի է, եւ անոնք գիտեն լաւ կերպով եւ լաւագոյն միջոցներով խաղալ այդ խաղը:
