Յ. ԼԱՏՈՅԵԱՆ
Երբ կը գրենք, կը խօսինք, կ՛ակնարկենք լիբանանահայութեան առօրեայ տագնապին մասին, ոմանք կը հասկնան, ոմանք կը ձանձրանան, ոմանք ալ «մինչեւ ե՛րբ պիտի օգնենք ձեզի», կ՛ըսեն:
Ահաւորութիւնն ալ չափ ու սահման ունի:
Չեմ կրնար բոլորը մէկ պատկերով տալ: Սակայն կ՛ուզեմ օրագիրի ձեւով արձանագրել առօրեայ հանդիպումներս մեր ժողովուրդի տարբեր հատուածներու հետ, նախ` պատմութեան համար, երկրորդ, որպէսզի Լիբանանը, սփիւռքն ու Հայաստանը զգան մեր ապրածին ահաւորութիւնը, լսեն եւ տեսնեն մեր առօրեայ տառապանքը:
Մարդը մարդուն հասնելու կոչ է` անուղղակի կերպով:
Հայը հայուն հասնելու կանչ: Հասկցողներ կան, կոչին ընդառաջողներ կան, բայց կան նաեւ մեծ թիւով անտարբերներ եւ անհաւատներ:
Թող այս պատկերները անոնց եւ բոլորին խիղճը շարժեն: Եթէ կարդացող ալ չեն, թող կարդացողները բարի ըլլան զեկուցելու, որ մեր առօրեայ տագնապը կենաց մահու տագնապ է, ուրիշ ոչինչ:
Ո՛չ խեղճացած ենք, ոչ ալ կ՛աղաչենք, որ օգնէք:
Բոլորին պարտաւորութիւնն է եւ վե՛րջ:
Մենք հաւատք եւ կամք ունինք:
Հաւատք` այս գաղութի պահպանման, գոյատեւման, ամրապնդման ու հզօրացման:
Կամք` մնալու, տոկալու, յարատեւելու` ոչ թէ շէնքեր եւ աթոռներ պահելու համար:
Միայն ու միայն հայակերտման կեդրոնին գուրգուրալու համար:
Ոչ թէ այս կամ այն շահադիտական կէտեր ապահովելու համար:
Միայն ու միայն բնականօրէն հայ մեծնալու, հայ մնալու օճախ ըլլալու համար:
Անցնինք պատկերին:
Գրասենեակս ներկայացաւ 1938-ի ծնունդ Պէյրութի հայկական վարժարանի մը 42 տարուան մանկապարտիզպանուհին:
Հազիւ ինծի տեսաւ, արցունքները չկրցաւ զսպել: Ըսաւ. «Այս օրերուն հասայ, եկայ օգնութիւն խնդրելու: Ամբողջ տարիներու հանգստեան թոշակս փոշիացաւ թղթոսկիի արժեզրկումով»:
Մայրը մահացած է, ինք առանձին է: Անմիջական վիրաբուժութեան կարիք ունի եւ նիւթական անկարողութեան պատճառով զրկուած է բժշկութենէն:
Աւելի ահաւորը այն է, որ իր ապրուստը ապահովելու համար թաղին մէջ քանի մը շէնքերու աստիճանները կը լուայ եւ օրուան հացը կ՛ապահովէ:
Արժանապատիւ ապրելու իր սկզբունքը պահած է, սակայն բժշկական մեծածախս գումարներուն դիմաց անզօր է:
Երբ անանուն բարերարի մը փոխանցեցի անոր պարագան, անմիջապէս հիւանդանոցային ամբողջ ծախսը ստանձնեց, եւ պարագան հոգեպէս բաւարարուած` հեռացաւ գրասենեակէս:
Ա՛յս է մեր առօրեան: Միշտ ալ կան անանուն բարերարներ: Բայց աւելի զօրաւոր եւ ամրապնդուած կը զգանք, երբ իւրաքանչիւրը ուրիշին հասնելու ճիգը անպակաս ընէ:
Աւելի զօրաւոր կը զգանք, մանաւանդ երբ գիտակցինք եւ զգանք, որ առանձին չենք:
