ՆԺԴԵՀ ՄԿՐՏԻՉԵԱՆ
Վէրքեր կան, որոնք ժամանակի ընթացքին կը բուժուին եւ կամաց կամաց կ՛անհետանան, կը մոռցուին:
Վէրքեր ալ կան, որոնք իրենց հետքը կը ձգեն եւ երբեք չեն մոռցուիր: Ըլլան անոնք մարմնական կամ հոգեկան:
Մէկ տարի առաջ` 4 օգոստոսին, երեկոյեան ժամը 6:07-ին, Պէյրութի նաւահանգիստի պայթումը, նիւթական աներեւակայելի վնասներուն եւ աւերներուն կողքին, բացաւ անդարմանելի վէրքեր, որոնք տակաւին չեն սպիացած, եւ որոնք դժբախտաբար կը շարունակեն ցաւ պատճառել` մարմնական, ֆիզիքական, հոգեկան ու մտային:
Տակաւին չեն սպիացած հարիւրաւոր անմեղ զոհերու ընտանիքներուն, հարազատներուն եւ ընկերներուն վէրքերը, տակաւին չեն խաղաղած անոնց ալեկոծ հոգիները, չեն չորցած անոնց արցունքները:
Տակաւին չեն սպիացած հազարաւոր վիրաւորներուն մարմնական վէրքերը, եւ կը շարունակուի բուժումը:
Տակաւին ներկայ է սարսափը` ձայնէն, վախը` կրակէն ու մուխէն:
Տակաւին իւրաքանչիւր հաւաքի անխուսափելի է պայթումին մասին չխօսիլը, հարցումները, ահաւոր փորձառութեան պատմութիւնները, զուգադիպութիւններու երկար շարքը®
Եւ այսօր` մէկ տարի ետք, երբ մենք կը շարունակենք ապրիլ չսպիացած վէրքերով, եթէ որոշենք պահ մը մտածել պատահածին մասին, կամ երեքշաբթի մը, երեկոյեան ժամը 6:07-ին, պատահմամբ յիշենք, եւ կամ` երբ տեսնենք նկար մը, տեսերիզ մը, երբ լսենք ձայն մը, առաւել եւս կ՛անդրադառնանք 4 օգոստոսի պայթումի ծաւալին ու անոր աներեւակայելի թուացող իրականութեան:
Կը յիշեմ, եւ իւրաքանչիւրս կը յիշենք` ամէն երկվարկեան, ամենայն մանրամասնութեամբ:
Կը յիշեմ, եւ բոլորս կը յիշենք` առաջին ձայնը, ետքը պայթումը, ցնցումը, մուխը, փոշին, ճիչերը, պոռչտուքը, ապակիներու փշրուիլը, արիւնը, լացը…
Կը յիշեմ, եւ վստահաբար բոլորս կը յիշենք` անորոշութիւնը, կորսուած վիճակը, վախը, մտահոգութիւնը, վազվզուքը, հեռաձայնները, message-ները:
Կը յիշեմ, եւ անպայմանօրէն բոլորս կը յիշենք ու կրնանք նկարագրել ու պատմել մեր տեսած պատկերները, որոնք կը կարծէինք միա՛յն շարժապատկերներու մէջ պիտի տեսնել:
Ու կը մտածենք, թէ որքա՛ն աւելի ծանր պիտի ըլլար աւերը, եթէ աշխարհը կանգնեցուցած համաճարակի օրերուն չըլլար այս պայթումը: Դժբախտութիւն մըն ալ այս մտածումն է ինքնին, երբ փառք կու տանք ու կ՛ըսենք` «Լա՛ւ որ «Քորոնա» կար, թէ ոչ…»:
Ու վերջապէս կը յիշենք, թէ ինչպէս ամբողջ ժողովուրդը իրարու օգնեց, ծանօթ անծանօթ նեցուկ կանգնեցան իրարու, որովհետեւ ցաւն ու աւերը բոլորինն էր, վնասը` նոյնպէս:
Այս թուականը փոխեց Պէյրութի դիմագիծը` փոխելով նաեւ բոլորիս կեանքը, փոխելով նաեւ մեզ: Ո՛չ Պէյրութը նոյն Պէյրութն է, ո՛չ ալ մենք նոյն «մենք»-ն ենք:
Այդ թուականը երբեք պիտի չմոռցուի: Այդ թուականին բացած վէրքերուն հետքերը երբեք պիտի չանհետանան:
Վկայ` Պէյրութի ամէն մէկ պատ, ամէն մէկ քար, տուն, ապակի, դպրոց, եկեղեցի, մզկիթ, խանութ, հիւանդանոց… Իւրաքանչիւր անհատ, մանուկ, տարեց, պատանի, երիտասարդ®
Վկայ` ամէն մէկ զոհ, վիրաւոր, փրկուող եւ «վերապրող»…
Վկայ` ամէն մէկ կամաւոր, աշխատող եւ օժանդակող®
Ահաւոր պայթումէն մէկ տարի ետք, երբ տակաւին անպատասխան են բոլոր հարցումները, երբ տակաւին քողարկուած կը մնան բոլոր իրականութիւնները, կը մնայ միայն մաղթել հանգիստ` անմեղ զոհերու հոգիներուն եւ համբերութիւն` բոլորին, վարձքը կատար եւ շնորհակալութիւն ըսել բոլոր անոնց, որոնք իրենց ներդրումը բերին եւ օժանդակեցին, օգնեցին ու փորձեցին ձեւով մը բուժել եւ մեղմացնել ցաւերը, եւ վերջապէս յուսալ, որ օգոստոս 4-ի պատճառած մարմնական եւ հոգեկան սպիները անհետանան ու այլեւս երբե՛ք չյայտնուին:
