Խմբագրական. 8 Եւ 9 Մարտի Զուգակցուած Խորհուրդները

Մէկ օրուան յաջորդականութեամբ կը նշուին Կիներու եւ Ուսուցչաց տօները: Թուականի այս զուգադիպութիւնը յամենայն դէպս խորհուրդ կը պարփակէ իր մէջ այն առումով, որ ուսուցչական կազմերու ջախջախիչ մեծամասնութիւնը կիներ են: Կիներ են նաեւ ընդհանրապէս կրթութեան ոլորտի պատասխանատուները, տնօրէնները, մանկավարժները: Կիներ են դպրոցներու շուրջ համախմբուած ծնողական խորհուրդներու անդամները: Երեւոյթը Լիբանանի մէջ զգալի է. աւելի շեշտուած` լիբանանահայ կրթական մարզի պարագային: Մօտաւորապէս նոյնն է նաեւ Հայաստանի մէջ:

Համաշխարհային առումով սեռային պաշտօնաբաշխումի վիճակագրական տուեալները այս պահուն չկան, անոնցմէ եզրայանգումներ ընդգծելու համար: Բնական է, որ երկրէ երկիր կը տարբերին պատկերները: Եթէ, օրինակ,  սկանտինաւեան երկիրներու մէջ կրթութեան մարզին մէջ աշխատողները ամենաբարձր վարձատրութիւն ստացողներն են, ապա այնտեղ սեռային հաւասարակշռութիւնը անպայման ամէնէն յարգուած երեւոյթը պէտք է պարզէ:

Կիներու միջազգային օրը առաջին հերթին իրաւունքներու պաշտպանութեան խնդիր է: Այդ կը նշանակէ, որ կայ իրաւազրկում. եթէ տօնը կը շարունակէ սուր հնչեղութիւն ունենալ, այդ կ՛ենթադրէ, որ սեռային իրաւահաւասարութիւնը չէ կայացած. եւ այդպէս է փաստօրէն: Այստեղ եւս համեմատական պատկերները կը տարբերին երկրէ երկիր, միջավայրէ միջավայր: Այս իրաւազրկման տեսութիւնը չի բացառեր անշուշտ, որ տօնի նշանակման մէջ կայ նաեւ արժեւորման, գնահատանքի մղում եւ քաջալերանք: Հիմնականը սակայն առաջադրելի սեռային իրաւահաւասարութիւնն է:

Եթէ ընդհանուր պատկերները նկատի ունենալով կը նշմարուի, որ կիները հիմնականին մէջ երկրորդական դեր ունին պետական-քաղաքական կեանքի կառավարման մէջ, ուրեմն կարծրատիպերը տակաւին կը յամենան: Պետութիւններու քաղաքական եւ  յատկապէս ռազմական ոլորտներու ղեկավարումը տղամարդոց վերապահուած է ենթագիտակցաբար, գիտակցաբար կամ ուղղակի կարծրատիպաբար: Այստեղ եւս բացառութիւններ կամ այլապէս հետզհետէ ընդհանրացող երեւոյթներ տեսանելի են. մէկէ աւելի են կին գործիչներու պաշտպանութեան նախարարի պաշտօն վարելու օրինակները:

Բայց վերադառնանք կրթութեան ոլորտին: Եթէ տարբեր պատճառներով եւ հանգամանքներով հետզհետէ կիներու տիրապետումը կրթութեան ոլորտին վրայ դարձած է փաստացի իրականութիւն, ապա պէտք է մտածել այս պարագային պատճառահետեւանքային մեթոտաբանութեամբ:

Այսպէս. կին մանկավարժը, բացի գիտելիք փոխանցելու գործառոյթէն ունի յստակ առաքելութիւն` կրթութիւն, մտածելու ունակութիւն, քննական միտք, կարծրատիպեր շրջելու հրամայականի գիտակցում, հոգիներու կազմաւորման  գործընթացին մէջ յստակ դերակատարութիւն ձեւաւորելու պարտականութիւն:

Կին մանկավարժն է, որ պիտի յաջողի ընկերութեան մէջ արմատացած ժխտական կարծրատիպերը շրջելու պատրաստ տարրեր պատրաստել: Սեռային իրաւահաւասարութիւնը ոչ թէ կիներու իրաւունքի խնդիր է, այլ մարդու իրաւունքի հետ կապուած սկզբունք է ամէնէն առաջ:

Հասարակութիւններ ոչ անպայման յատուկ քաղաքականութեամբ, այլ գուցէ ինքնահոս կերպով կրթութեան պատասխանատուութիւնը յանձնած են կիներուն: Ընտանիքէն սկսեալ հիմնականին մէջ մինչեւ կրթական քաղաքականութիւն եւ մանկավարժութիւն:

Կրթութեան ոլորտի վարչակառավարումն ու անոր գործադրութիւնը ստանձնելով կինը, հա՛յ կինը այս պարագային, հոգեմտաւոր կազմաւորման հիմնական պատասխանատուն է: Եթէ իրերայաջորդ սերունդները կը շարունակեն  սեռային անհաւասարութեան քարացած մտածումներով առաջնորդուիլ, ապա մանկավարժական համակարգը ինքզինքին հարց պիտի տայ, թէ ո՛ւր է նոր մտածողութեան կայացման խոչընդոտը:

Մեր իրականութեան մէջ սերնդափոխութեամբ համայնքի, հասարակութեան ղեկավարումը ստանձնողները հիմնականին մէջ ստացած են կին մանկավարժներու, ուսուցիչներու կրթութիւնն ու դաստիարակութիւնը: Իրե՛նք է, որ հասարակութիւն պիտի ներածեն նոր միտքերը, կարծրատիպերը շրջելու վճռակամութեամբ:

Չափաբաժիններու ճշդումը հարցի լուծման արուեստական միջոց է: Գիտակցական հէնքի վրայ բնական գործընթացներն են, որոնք կրնան զգալի դարձնել սեռային իրաւահաւասարութիւնը: Իսկ անհաւասարութիւնը կ՛առաջնորդէ անարդարութեան եւ իրաւազրկումի զգացումի. իր հերթին` հասարակութեան ապառողջ իրավիճակի:

Իրաւահաւասարութիւնը առողջ հասարակութեան ձեւաւորման համար անշրջանցելի բաղադրիչ-պայման է: Իրաւահաւասարութեան ձգտումը դաստիարակութիւն է եւ կրթութիւն, որոնք այսօր կ՛իրականացնեն մեծ մասամբ կին մանկավարժները. իրենցմէ կախեալ է նաեւ քաղաքացիական առողջ հասարակարգի կայացումը: