«Ազդակ»-ի 17-րդ առցանց լսարանը տեղի ունեցաւ երէկ` երկուշաբթի, 9 նոյեմբեր 2020-ին, Երեւանի ժամանակացոյցով ժամը 18:00-ին: Զեկուցողն էր իրանագէտ Վարդան Ոսկանեան, նիւթ` «Արցախեան պատերազմ. իրանեան ընկալումներ եւ նախաձեռնութիւններ»: Լսարանը վարեց «Ազդակ»-ի ելեկտրոնային բաժինի աշխատակից Մինաս Հանս Քէհեան:
Զեկուցաբերը նախ ներկայացուց Իրանի ժամանակակից պատմութեան կարեւորագոյն փուլերը, ժողովրդագրական համապատկերը` տարբեր մարզերու իւրայատկութիւններով:
Ոսկանեան խօսեցաւ հայկական զոյգ հանրապետութիւններ (Հայաստան եւ Արցախ) – Իրան յարաբերութիւններուն, ինչպէս նաեւ Իրան-Ազրպէյճան եւ Իրան-Վրաստան յարաբերութիւններու ընդհանուր ուղղութիւններուն մասին` կեդրոնանալով իրանեան Ատրպատականի երեւոյթին, անոր գործօն հանդիսանալու փաստին եւ այս բոլորին մէջ կրօնական դաւանանքի (շիի) ունեցած ազդեցութեան վրայ:
Իրանի հոգեւոր գերագոյն պետին բարձրագոյն հեղինակութիւնը ներկայացնելէ ետք, Վարդան Ոսկանեան վերլուծեց անոր կատարած յայտարարութիւնը արցախեան պատերազմի առիթով:
«Ա. Ազրպէյճանի գրաւուած տարածքները պէտք է ազատագրուին:
Բ. Արցախի ժողովուրդի անվտանգութիւնը պէտք է պահպանուի:
Գ. Երկու կողմերու պետական սահմանները պէտք է զերծ մնան յարձակումներէ»:
Դ. Իրանի սահմաններուն նկատմամբ որեւէ ոտնձգութիւն պիտի արժանանայ կտրուկ հակահարուածի:
Ոսկանեան այս սկզբունքները ըստ էութեան համապատասխան նկատեց մատրիտեան կամ անոր ածանցեալ բանակցային սկզբունքներուն: Ան հաստատեց, որ Պաքուն արձագանգեց միայն առաջին կէտին, մինչ հայկական կողմը կրնար մնացեալ երեքը փոխկապակցելով դրական արձագանգում կատարել: Մանաւանդ որ անվտանգութեան կը հսկէ Արցախի պաշտպանութեան բանակը, որ ըստ էութեան նաեւ կ՛արգելակէ իրանեան սահմաններուն նկատմամբ որեւէ խոչընդոտում. իսկ սահմաններու անհպելիութիւնը կ՛արգելակէ նաեւ Մեղրիի վրայով որեւէ համաթուրքական ծրագիրի իրականացումը:
Ոսկանեան ընդգծեց նաեւ Իրանի կողմէ հայկական կողմին կենսական ճանապարհ եւ ելք տրամադրելու իրողութիւնը եւ տարբեր տեսքերով պետական օժանդակութիւնները:
Զեկուցումին յաջորդեցին հարց-պատասխանի բաժին եւ տեսակէտներու ներկայացման ճամբով քննարկում:
