Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ
Սկսելով տան մաքրութենէն, անցնելով կարկանդակներու պատրաստութենէն եւ հասնելով բոյսերու խնամքին, «պէյքինկ սոտա»-ին բարիքները անհամար են: Ստորեւ կը ներկայացնենք աժան, մատչելի եւ անվնաս այս նիւթին օգտագործման տարբերակները:
– Սառնարանին անախորժ հոտերը չէզոքացնելու համար դարաններէն մէկ-երկուքին վրայ սոտայով լեցուն սուրճի պնակներ զետեղեցէք:
Շաբաթական դրութեամբ նորոգեցէ՛ք զանոնք:
***
– Խոհանոցի աղբամանը հոտազերծելու համար, անոր յատակին սոտա ցանեցէ՛ք:
– Պտուղներն ու բանջարեղէնները հականեխելու եւ միջատասպան նիւթերէն մաքրելու համար, զանոնք 10 – 15 վայրկեան թրջեցէ՛ք սոտայով ջուրի մէջ, ապա ցօղուեցէ՛ք ու ցամքեցուցէ՛ք զանոնք:
– Ոտքերուն անախորժ հոտը չքացնելու համար զանոնք մխրճեցէ՛ք գաղջ ջուրի մէջ, որուն մէջ 2 – 3 թէյի դգալ «պէյքինկ սոտա» լուծած ըլլաք:
– Կաթսային կամ տապակին այրած յատակը մաքրելու համար, յատակին առատ «պէյքինկ սոտա» ցանեցէ՛ք, տաք ջուր աւելցուցէ՛ք եւ ամբողջ գիշեր մը ձգեցէ՛ք: Յաջորդ օրը սպունգին կարծր երեսով շփեցէ՛ք ու մաքրեցէ՛ք այրած յատակը:
***
– Դեղնած ակռաները սպիտակեցնելու համար, սովորական ակռայի դեղին վրայ պտղունց մը սոտա աւելցուցէ՛ք եւ խոզանակեցէ՛ք ձեր ակռաները: Կրնաք նոյնիսկ խոզանակը թրջել, սոտայի մէջ թաթխել եւ խոզանակել ակռաները: Ուշադրութի՛ւն, այս հնարքը օրական գործածութեան համար չէ:
***
– Միջատի խայթոցը դարմանելու համար մէկ թէյի դգալ սոտային քանի մը կաթիլ ջուր աւելցուցէ՛ք եւ ստացուած թանձրուկը տարածեցէ՛ք խայթուածքին վրայ:
***
– Շպարի վրձինները, մազի խոզանակները մաքրելու համար զանոնք քանի մը ժամ մխրճեցէ՛ք սոտայով լուծուած տաք ջուրի մէջ, ապա ցօղուեցէ՛ք ու ցամքեցուցէ՛ք:
***
– Սալայատակը մաքրելու համար, թոյլ մը գաղջ ջուրի մէջ մէկ սուրճի գաւաթ սոտա լուծեցէ՛ք ու գործի անցէ՛ք:
***
– Փուռը մաքրելու համար «պէյքինկ սոտա» ցանեցէ՛ք, սփռիչով ջուր սփռեցէ՛ք խոնաւցնելու համար, ամբողջ գիշեր մը սպասեցէ՛ք, յաջորդ օրը սպունգին կարծր բաժինով շփեցէ՛ք ու մաքրեցէ՛ք:
***
– Լուացարանին կամ լոգարանին խցուած խողովակները մաքրելու համար օգտագործեցէ՛ք հետեւեալ խառնուրդը. 1 սուրճի գաւաթ «պէյքինկ սոտա» 1,5 սուրճի գաւաթ քացախ, 1 սուրճի գաւաթ տաք ջուր: Նախ լեցուցէ՛ք փոշի սոտան, յետոյ աւելցուցէ՛ք քացախը, եւ վերջապէս` տաք ջուրը: Առնուազն մէկ-երկու ժամ սպասեցէ՛ք:
***
– Ձուկի, սոխի կամ սխտորի անախորժ հոտը ձեր ձեռքերէն չքացնելու համար զանոնք շփեցէ՛ք սոտայով, որուն քանի մը կաթիլ ջուր աւելցուցած ըլլաք:
***
– Ձեր ծաղիկներուն կեանքը երկարաձգելու համար, ծաղկամանին ջուրին մէջ մէկ թէյի դգալ սոտա լուծեցէ՛ք:
– Նախօրօք թրջուած ճերմակ լուբիայի կամ սիսեռի ջուրին մէջ կէս թէյի դգալ սոտա լուծեցէ՛ք, որպէսզի անոնք աւելի լաւ փափկին ու եփին:
«Պէյքինկ սոտա» օգտագործելով դուք թէ՛ գումար կը խնայէք եւ թէ՛ կը սահմանափակէք քիմիական նիւթեր պարունակող դեղերու սպառումը:
Հետաքրքրական
Ռոմանոս Մելիքեանի Կեանքը
Պատմող 10 Իրերը
10 անշունչ իրեր, որոնք շատ բան կը պատմեն երգահան, երաժշտագէտ, խմբավար եւ մանկավարժ Ռոմանոս Մելիքեանի մասին:
Մելիքեանը Հայաստանի մէջ հիմնած է երաժշտանոց, նոյնպէս ալ` Ստեփանակերտի մէջ: Ան նաեւ մասնակցած է «Ալմաստ» օփերայի բեմադրութեան աշխատանքներուն եւ Երեւանի Օփերայի թատրոնի հիմնադրման:
Երգահանը ապրած է ընդամէնը 52 տարի, մահացած է Թիֆլիս, մարմինը ամփոփուած է Կոմիտասի անուան պանթէոնին մէջ:
Կնոջ Լուսանկարը
Ռ. Մելիքեան կինը շատ կը սիրէր: Երբ Թիֆլիսէն Երեւան կու գար, կնոջ նկարը հետը կը բերէր: Սիրելի կնոջ հայեացքը անհրաժեշտութիւն էր իրեն համար:
Ձկնորսական Իրերը
Երգահանը ձկնորսութիւն շատ կը սիրէր: Զինք յաճախ կը տեսնէին Սեւանի ափին հանգիստ նստած, կարթը` ձեռքին…
Գլխարկը
Երգահանը մեծ կարեւորութիւն կու տար իր արտաքին տեսքին, կը սիրէր գլխարկ կրել:
Թանգարանին մէջ ցուցադրուած է անոր սեւ լայնեզր գլխարկը:
Թէյի Դգալը
Ռոմանոս Մելիքեան կը սիրէր թէյի շուրջ քննարկումներ ու բանավէճեր ունենալ: Այդ քննարկումներուն մասնակիցը յաճախ Կոմիտասն էր:
Նկարին վրայ կը տեսնենք թէյի (քամոց) դգալը, որ տաք վէճերէն մնացած միակ վկան է:
Մատիտակալը
Իր աշխատանքներուն հանդէպ երգահանը շատ խստապահանջ էր. ան յաճախ կը գրէր ու կը ջնջէր խազերը: Թանգարանը ցուցադրուած է այն մատիտակալը, որ երգահանին սեղանին վրայ յատուկ տեղ կը գրաւէր:
Ծխախոտ Փաթթելու Թուղթերը
Թէյի շուրջ քննարկումներուն կը միանային նաեւ ծխախոտ փաթթելու արարողութիւնները: Ռոմանոսը շատ կը ծխէր. ամբողջ գիշեր մը ստեղծագործելէ ետք, առաւօտեան անոր դաշնակին ստեղները մոխիրի հաստ խաւով մը ծածկուած կ՛ըլլային:
Գրիչներն ու Թանաքամանը
Երգահանը ունէր մեծ հաւաքածու մը գրիչներու, որոնցմէ մէկ քանին պահպանուած են: Գրիչներուն հետ մեզի հասած է նաեւ թանաքամանը:
Ակնոցը
Ռոմանոս Մելիքեանի ակնոցը տուփով պահպանուած է: Կարմիր եւ սեւ տուփը պատրաստուած է թուղթի հաստ շերտերէ:
«Քամերթոն»-ը
Մեզի հասած է նաեւ Ռոմանոս Մելիքեանի «քամերթոն»-ը: Այս գործիքը կ՛օգտագործէր ձայնի բարձրութեան չափման ժամանակ` երաժշտական գործիքները լարելու կամ երգեցողութեան համար:
Հրացանն ու Փամփշտակալը
Ռ. Մելիքեանը որսորդութեան սիրահար էր. աշնան եւ ամրան շաբաթը քանի մը անգամ որսի կ՛երթար: Նեմրութ անունով շան հետ կ՛երթար Գառնի կամ Արարատեան դաշտ` թռչուններ եւ այլ կենդանիներ որսալու համար:
Նշենք, որ Ռ. Մելիքեանի անձնական իրերը կը պահպանուին Եղիշէ Չարենցի անուան գրականութեան եւ արուեստի թանգարանին մէջ:
Խոհագիր
Սմբուկով Աղցան
Բաղադրիչներ
– 2 միջակ չափի կլոր սմբուկ
– 2 սոխ
– 3 – 4 ապուրի դգալ ձիթապտուղի ձէթ
– 1 սուրճի գաւաթ մանրուած ազատքեղ
– 1 սուրճի գաւաթ նուռի հատիկ
– Կէս սուրճի գաւաթ մանրուած անանուխ
– Կարմիր փոշի պղպեղ
– Փոշի սխտոր
– Աղ
– Սնոպար (ըստ փափաքի)
Պատրաստութիւն
Փուռը նախապէս տաքցնել 180 ջերմաստիճանով:
Սմբուկները համաչափ, կլոր շերտել, շարել ափսէի վրայ, նոյնպէս ալ` սոխերը:
Խոհանոցի վրձինով մը ձիթապտուղի ձէթով ծեփել սմբուկներն ու սոխերը, համեմել աղով, փոշի սխտորով եւ կարմիր, փոշի պղպեղով ու 30 – 35 վայրկեան եփել, մինչեւ որ սմբուկները ոսկեգոյն դառնան:
Մինչ այդ պատրաստել բոլորիս ծանօթ շիրիկով թացան մը:
Ներկայանալի ամանի մը մէջ փոխադրել խորոված սմբուկներն ու սոխերը: Երեսը զարդարել մանրուած ազատքեղով, անանուխով եւ նուռի հատիկներով:
Վերջին վայրկեանին աւելցնել շիրիկով թացանը եւ հրամցնել:
Անժամանցելի Խօսքեր
Մէջբերումներ՝
Զոհուած Ազատամարտիկներու
մայրերու խօսքերէն
– «Հայ մօր կոչումն է ազգին նուիրեալ զինուորներ ծնիլ ու դաստիարակել»:
– «Եթէ պատերազմ սկսի, մենք անպայմա՛ն կը յաղթենք: Պէտք ըլլայ` մայրերով պատրաստ ենք երթալ հայրենիքին աջակցելու: Պատրաստ ենք ծառայելու, կռուելու, զոհուելու»:
– «Լա՛ւ ըրաւ տղաս. ան արգիլեց թշնամիին յառաջխաղացքը. զոհուեցաւ յանուն գաղափարի, յանուն այն հայրենիքին, որուն մէջքը ամուր պահելու համար այստեղ չէ ան…»:
– «Ես կ՛ուզեմ, որ խաղաղութիւն ըլլայ, ոչ մէկ մայր արցունք թափէ, ուրախ-ուրախ ճանապարհեն, ուրախ-ուրախ դիմաւորեն…»:
– «Որպէս ազատամարտիկի մայր, կը կարծեմ, որ մեր տղաքը զոհուեցան մէկ նպատակի` հայրենիքի համար: Իմ տղաս ամէն ինչ ունէր, բայց հայրենիք չունէր…»:
– «Ես սգաւոր մայր չեմ, ես ԴուշմանՎարդանի՛մայրն եմ, ես հերոսի՛մայր եմ…»:
– «Վարդանը իմս չէ, մօրը չէ, մեր ընտանիքինը չէ, այս ժողովուրդինն է: Ամէն մարդ իր հոգիին խորքը , ի՛ր Վարդանը ունի»:
– «Իսկ եթէ Ալիեւ ցարը կը փորձէ պատերազմ սկսիլ, այնպիսի զարկ կու տանք անոր գահին, որ անիկա հիմնովին խորտակուի»:
