Մաքուր Տունը` «Քորոնա» Վարակէն Խուսափելու Միջոցներէն Մէկը

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Մահացու վտանգ պարունակող «Քորոնա» վարակը դարձած է ամբողջ աշխարհի սարսափը, սակայն անկէ կարելի է փրկուիլ, եթէ ճիշդ հետեւինք մաքրութեան որոշ կանոններու:

Պաշտպանիչ դիմակ կրելէ, յաճախ ձեռքերը օճառելէ եւ հեռաւորութիւն պահելէ բացի, մաքուր բնակարանը վարակէն խուսափելու լաւագոյն միջոցներէն մէկն է:

Ստորեւ կը ներկայացնենք տունը մաքրելու քանի մը խորհուրդ, որոնք կ՛օգնեն ձեզ եւ ձեր մտերիմները` պաշտպանելու այս վտանգաւոր վարակէն:

– Մասնագէտները կը թելադրեն ներքնազգեստները, սրբիչները, սաւանեղէնն ու ցամքոցները լուալ 60 ջերմաստիճանով:

Անոնց կարծիքով` շուկայէն, հանրախանութէն եւ նման վայրերէ վերադարձին հագուստները պէտք է անմիջապէս հանել եւ լուացքի դնել: Իսկ լուացքը չորցնել բացօթեայ` արեւի ճառագայթներուն պարզելով:

***

– Տուն վերադարձին կօշիկները պէտք է հանել տան մուտքին, հագնիլ մուճակները եւ այդպէս շրջիլ տան մէջ: Այս միջոցը եւս կ՛օգնէ, որ մանրէները տան մէջ չտարածուին:

***

– Գիտնականները կը պնդեն, որ «Քորոնա» վարակը չժանգոտող մետաղի, ապակիի եւ «փլասթիք»-ի վրայ կրնան ապրիլ ընդամէնը 5 օր: Անոնք խորհուրդ կու տան պնակեղէններն ու կաթսաները լուալ շատ տաք ջուրով:

***

– Հեռակառավարման վահանակը սովորաբար ձեռքէ-ձեռք կ՛անցնի, այդ պատճառով ալ պէտք է տեւաբար մաքրել ու հականեխել զայն: Մաքրելու համար կարելի է օգտագործել քացախի մէջ թրջուած մաքուր լաթ մը:

***

– Երեխաներուն մօտ վարակը կրնայ տարածուիլ խաղալիքներու միջոցով: Ամուր, կարծր խաղալիքները կարելի է լուալ խոշոր տաշտի մէջ կամ պնակ լուացող մեքենայի մէջ, իսկ փափուկները` լուացքի մեքենայի մէջ, միշտ` 60 ջերմաստիճանով:

***

– Մասնագէտներու կարծիքով` դռներու բռնակներուն վրայ վարակը կրնայ ապրիլ մինչեւ 9 օր, հետեւաբար շատ կարեւոր է զանոնք յաճախ մաքրելն ու հականեխելը: Հոս եւս քացախը ազդու, ոչ քիմիական միջոց է:

***

– Թղթադրամներն ու մանրադրամները մանրէի բոյն են, անոնք ձեռքէ-ձեռք անցնելով վարակը կրնան փոխադրել շատ արագ: Եթէ կարելի է ձեր վճառումները կատարեցէ՛ք անհպում միջոցով, այլապէս` մշտապէս հականեխեցէ՛ք ձեր ձեռքերը:

***

– Եւ վերջապէս` դուրսէն տուն բերուած որեւէ ապրանք (պտուղ, բանջարեղէն, պահածոյի տուփեր, ջուրի կամ զովացուցիչի շիշեր եւ այլն…) նախքան սառնարանին կամ պահարանին մէջ զետեղելը պէտք է բծախնդրօրէն մաքրել, լուալ…

Տան Կարծր Մակերեսները Մաքրող
Բնական Եւ Խնայողական Միջոց

Շուկայէն գնուած մաքրութեան դեղերը շատ լաւ գիտենք, որ կը պարունակեն քիմիական նիւթեր, որոնք պատճառ կը դառնան գերզգայնութիւններու, շնչառական անհանգստութիւններու կամ մորթային բորբոքումներու:

Թունաւոր նիւթերը սահմանափակելու համար ահա կը ներկայացնենք բնական, առողջապահական եւ խնայողական բաղադրատոմս մը` պատրաստուած նարինջի կեղեւով եւ քացախով: Ասիկա իտէալական է պատուհանները, ապակիները, հայելիները, լուացարանները, սառնարանը, խոհանոցի աշխատասեղանը մաքրելու համար: Այս հիանալի հեղուկը ո՛չ միայն թունաւոր չէ, այլ կը հոտազերծէ, իւղազերծէ եւ կ՛ախտահանէ` պայքարելով մանրէներուն դէմ: Այս բոլորէն բացի, ան կը տարածէ անուշ բոյր` շնորհիւ նարինջի կեղեւներուն:

Պատրաստութեան համար անհրաժեշտ են.-

– Նարինջի, կիտրոնի, քլեմանթինի կամ կիտրոնի կեղեւ
– Ճերմակ քացախ
– Կափարիչով օժտուած ապակեայ շիշ
– Հեղուկացիր
– Ձագար

Պատրաստութեան եղանակը

Պտուղը լուալ, կեղուել, ապա կեղեւները լեցնել ապակեայ շիշին մէջ եւ զանոնք ծածկել ճերմակ քացախով: Թող այս խառնուրդը մնայ առնուազն 10-15 օր:

Ձագարի միջոցով ստացուած հեղուկը լեցնել հեղուկացիրին մէջ եւ օգտագործել:

 

Մեր Առօրեան Դիւրացնող Հնարքներ

Պտուղները Աւելի Երկար Ժամանակ
Թարմ Պահելու Համար

Շուկայէն գնուած պտուղները աւելի երկար կը դիմանան եւ կը պահպանեն իրենց սննդական արժէքը, եթէ հետեւինք ստորեւ նշուած թելադրանքներուն: Հոս կարեւորութեամբ ընդգծենք, որ տնտեսական ծանր տագնապի այս օրերուն թոյլատրելի չէ պտուղ թափելը` ժամանակէն առաջ փճանալուն պատճառով:

Խնձոր

Խնձորը երկար ժամանակ կը պահուի, եթէ սառնարանին բանջարեղէնի գզրոցին մէջ պահէք` անշուշտ առանց կերպընկալ տոպրակի:
Խնձորը 5 շաբաթ կը մնայ թարմ եւ կը պահէ իր քաղցր համն ու բոյրը:

Խաղող

Խաղողը երկու շաբաթ կը դիմանայ, եթէ դարձեալ սառնարանին բանջարեղէնի գզրոցին մէջ պահէք: Թելադրելի է, որ գզրոցին յատակը չոր անձեռոց մը զետեղուի:

Կիտրոն – Նարինջ

Սառնարանը պահուած կիտրոնն ու նարինջը 2-էն 3 շաբաթ կը դիմանան, դարձեալ եթէ խոնաւ չպահուին, եւ յատակին անձեռոցիկ մը կամ թուղթէ թանձր անձեռոցիկներ զետեղուին:

Պանան

Պանանը կարելի չէ սառնարանը պահել. անիկա սառնարանէն դուրս նուազագոյնը 4 օր կը դիմանայ եւ ուշ կը սեւնայ, եթէ կոթին բաժինը ալիւմինիոմ կամ կերպընկալ թուղթով փաթթէք:

Սեխ – Ձմերուկ

Սառնարանէն դուրս, չկտրուած սեխն ու ձմերուկը 5 օր կը դիմանան: Կտրուածները պէտք է ծածկել կերպընկալ թուղթով եւ պահել սառնարանը, ուր կը դիմանան առաւելագոյնը մէկ շաբաթ:

Դեղձ – Սալոր

Ոչ շատ հասուն դեղձն ու սալորը իրենց թարմութիւնը կը պահեն սառնարանին մէջ, թէ դուրս` շուրջ 5 օր:

Այս խորհուրդներէն վերջ, իբրեւ ոսկի կանոն մեծաքանակ գնումներ մի՛ ընէք: Գնեցէ՛ք տրամաբանական քանակութեամբ, ձեր սպառումին համապատասխան, որպէսզի թափելու ստիպողութեան չենթարկուիք:

 

Առողջապահական

Մոցարթ Լսելը Կրնայ Նուազեցնել
Լուսնոտութեան Տագնապները

Քանատացի գիտնականներու կարծիքով` դասական երաժշտութեան ունկնդրութիւնը կրնայ օգնել լուսնոտութենէ տառապող հիւանդներուն կառավարել իրենց տագնապներու յաճախականութիւնը: Աւելի ճշգրիտ ըլլալու համար` երաժիշտ Ա. Մոցարթի «Sonate pour deux pianos en ré majeur, K. 448» կտորն է, որ օժտուած է վերոյիշեալ բուժիչ յատկութիւններով:

Գիտնականները այս եզրակացութեան յանգեր են` ամբողջ տարի մը լուսնոտութենէ տառապող 13 հիւանդներու հետեւելէ եւ զանոնք ուսումնասիրելէ ետք:

Լռութիւնը Կենսականօրէն Կարեւոր Է Մեր Ուղեղին

Աղմուկը բացասական ազդեցութիւն կը գործէ մեր ուղեղին վրայ` ընկճախտի հորմոններու մակարդակի բարձրացում պատճառելով:

Օրուան ընթացքին կան պահեր, երբ մեզմէ իւրաքանչիւրը լռութիւն կը փնտռէ. անիկա սփոփիչ է, յարմարաւէտ եւ արդիւնաւէտ: Լռութիւնը մեզ կ՛ոգեշնչէ, կը կոփէ միտքը, մարմինն ու հոգին: Մինչդեռ աղմուկը, ըստ հետազօտութիւններու, սերտօրէն կը կապուի արեան բարձր ճնշումի, սրտային հիւանդութիւններու, քունի կորուստի եւ ջղագրգռութեան հետ:

Աղմուկը նաեւ կ՛արգիլէ, որ վայելենք բնութիւնը, թռչուններուն ճռուողիւնը, հովին սուլոցը, ջուրին կարկաչը…

Ֆրանսացի ուսողագէտ, գրող, աստուածաբան Պլեզ Փասքալ ըսած է. «Մարդուն բոլոր դժբախտութիւնները կու գան անկէ, որ ան անկարող է հանդարտ եւ միայնակ նստիլ սենեակին մէջ»:

 

Հետաքրքրական

Հայաստանի Լքուած Վայրերէն`
Միքայէլ Արամեանցի Դղեակը

Ինչպէս ամբողջ աշխարհի մէջ, Հայաստանի մէջ եւս կը գտնուին լքուած վայրերու կառոյցներ, որոնք ժամանակին առանձնացեր են իրենց յատուկ նշանակութեամբ, գեղեցկութեամբ, եղեր են իրենց ոլորտի կեդրոններէն մէկը եւ իրենց շուրջ հաւաքեր են նշանաւոր մարդիկ:

Այսօրուան էջով կը ներկայացնենք Հայաստանի լքուած շինութիւններէն Միքայէլ Արամեանցի դղեակը, որ նոյնիսկ լքեալ ու կիսաւեր վիճակի մէջ` չափազանց խօսուն եւ տպաւորիչ է:

Միքայէլ Արամեանցը 19-րդ դարու թիֆլիսաբնակ հայ ձեռնարկատէր, նաւթարդիւնաբերող, մեծ բարերար եւ հասարակական գործիչ էր: Անգամ մը Զուիցերիա այցելութեան ընթացքին գեղեցիկ դղեակ մը կը տեսնէ եւ այնքան կը հաւնի, որ Հայաստան վերադարձին Ախթալայի մէջ անոր նմանակը կառուցել կու տայ:

Արամեանցի հոյակերտ դղեակը շատ բան կը պատմէ 19-րդ դարու հայկական ազնուական ընտանիքներու նիստուկացին մասին:

Ժամանակին այս դղեակը դարձած է հայ մտաւորականութեան հաւաքատեղի: Հոն յաճախակիօրէն այցելած են Խրիմեան հայրիկը, Յովհաննէս Թումանեանը, Ալեքսանտր Շիրվանզադէն եւ ուրիշներ:

Ցարական Ռուսիոյ օրերուն Արամեանցի տունը Լոռիի ձորի ելեկտրականութեամբ լուսաւորուած միակ շինութիւնն էր:

Շատ հետաքրքրական է նաեւ, որ այս դղեակի շրջափակին մէջ օրին կառուցուեր է Հայաստանի առաջին թենիսի դաշտը:

Խորհրդային իշխանութիւններուն օրով Արամեանցը կորսնցուցած է ամբողջ ունեցուածքը: Զրկուելով հարստութենէն եւ դիրքէն` Թիֆլիսի մէջ ան մահացած է սովի եւ աղքատութեան մէջ: Հետագային անոր դղեակը դարձած է կիսաւեր:

 

Խոհագիր

 

Տապկուած Դդումով Փաթոյթներ

 

Բաղադրիչներ

– 2 Խոշոր դդում
– 4 հաւկիթ
– 200 կրամ պանիր
– 6-8 ապուրի դգալ ալիւր
– 5 լոլիկ
– 5 պճեղ սխտոր
– 100 կր մայոնեզ
– Թարմ սամիթ (կարելի է չորով փոխարինել)
– 1 թէյի դգալ աղ

Պատրաստութիւն

Դդումները երկայնքին բարակ շերտերու վերածել:

Աղ ցանել եւ 15 վայրկեան սպասել:

Պանիրը եւ լոլիկը բարակ շերտել:

Դդումի շերտերը թաթխել նախ «զարնուած» հաւկիթի, ապա` ալիւրի մէջ եւ 2 երեսով տապկել, մինչեւ որ ոսկեգոյն դառնան:

Մանրուած սամիթը խառնել մայոնեզին հետ, ստացուած մածուկը քսել դդումի շերտերուն երկայնքին: Պանիրի եւ լոլիկի շերտերը շարել մայոնեզին վրայ, ապա դդումը ուշադիր փաթթել ինք իր վրայ:

Այս համեղ եւ իւրայատուկ խորտիկը պիտի սիրեն շատ շատեր:

 

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Անքուն Գիշերին

Քնել չի լինում…
Հիմա, երբ այնպէս ուզում եմ քնել,
Ամէ՛ն, ամէ՛ն ինչ մտքիցս հանել:
Հայեացքներս` անփակ` թափառում են լուռ –
Ու միտքս, տարտամ, դեգերում է մութ
Դաշտերում տխուր:
Մթութեան գրկում լալիս է դողդոջ
Լոյսը լապտերիս` մեռնող աղջկայ
Հոգեվարքի պէս…
Մէկը բախում է դռներն անցածի –
Ու յիշում եմ քեզ:
Մոռացուած երգի նուագի նման
Դողում է հոգիս լոյս մատների տակ –
Եւ ահա մէկ-մէկ շարւում են իմ դէմ
Պատկերներ, դէմքեր, որ կորել էին
Առանց յիշատակ:
Այնտեղ, մութի մէջ յայտնւում է ահա
Տեսիլդ գունատ ու տխրադալուկ,-
Օրերի անյայտ մշուշից ելած
Գունատ այցելու:
Ու յիշում եմ ես անձրեւոտ մի օր –
Մի հին իրիկուն.
Հեռու երգերի խանդավառ օրօր,
Հարսանքի հանդէս,-
Մաղող անձրեւի կաթիլների տակ
Կանգնել էի ես…
Է՜, քնե՜լ, քնել…
Աչքերս փակեմ ու սեղմեմ ամուր
Ու չմտածեմ ոչնչի մասին:
– Միթէ՞, երբեմն, չէ՞ինք միասին…
– Ա՜խ, օրօր ասա, անդորր ու օրօր.
Քնել եմ ուզում` գիշերն անց կացաւ…
– Երա՞զ էր արդեօք, զառանցա՞նք, թէ ցաւ…

Ե. ՉԱՐԵՆՑ