Աւանդական Միաեղջիւր Ձին

Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ

Ի՞նչ է այս տարօրինակ անասունը, որ անուանի դերասանի մը նման ունի իր մեծ թիւով հետեւորդները տակաւին մինչեւ այսօր:

Հին Յունաստանի մէջ կը յիշուի ճակատին վրայ եղջիւր մը ունեցող ձիու մը գոյութիւնը, սակայն ո՛չ մէկը զայն տեսած է: Հռոմէացիներուն մօտ շատ լուրջ գիտնական Ծերունի Փիլինին ալ կը նկարագրէ տարօրինակ անասուն մը, որ ունի ձիու մը մարմինը, եղնիկի մը գլուխը, փիղի մը ոտքերը եւ սեւ եղջիւր մը` ճակատին կեդրոնը: Ան ալ բնաւ չէ տեսած այս մոնոքերոսը, որ կ՛ապրի հեռաւոր երկիրներու մէջ: Արդեօ՞ք Ծերունի Փիլինը զայն շփոթած էր ռնգեղջիւրի մը հետ:

***

Միջին դարերուն մարդիկ կը պատմէին, որ միաեղջիւր ձին կը պահուըտի անտառներուն խորերը, կամ` հեռաւոր օտար երկիրներու մէջ: Ճամբորդներ կը հաստատեն, որ զայն տեսած են. ան ունի գեղեցիկ ճերմակ ձիու մը կերպարանքը, այծի մը մօրուսիկը եւ ոլորուած եղջիւր մը` գլխուն վրայ: Կան նոյնիսկ անձեր, որոնք իրենց հետախուզական ճամբորդութիւններէն հետերնին բերած են երկար սրածայր եղջիւրներ: Անոնք չեն գիտեր, որ այդ եղջիւրները իսկապէս նարվալ` ծովային անասունին ակռաներն էին, եւ միաեղջիւր ձին միայն իրենց երեւակայութեան մէջ գոյութիւն ունի:

***

Միջին դարերուն միաեղջիւր ձին լաւ անուն ունի: Ըստ աւանդութեան, անոր նշանաւոր եղջիւրը ջուրը կը մաքրէ, եւ փոշիի վերածուած` ան թոյնէն կը պահպանէ: Սակայն նախընտրելի է միշտ ուշադիր ըլլալ. միաեղջիւր ձին կրնայ զինք զայրացնող անձերուն մարմինները կայծակով մը խոցել: Անոր մօտենալու համար նախընտրելի է երիտասարդ աղջիկէ մը խնդրել անոր հետ խօսիլ. այդ ժամանակ միաեղջիւր ձին կ՛արտօնէ, որ երիտասարդուհին զինք շոյէ, եւ ան հանդարտ եւ քնքուշ կը դառնայ:

***

Այժմ ամէն մարդ գիտէ, որ միաեղջիւր ձին երեւակայական անասուն մըն է, սակայն ան չէ կորսնցուցած իր կախարդական դիւթիչ ուժը. մենք անոր կը հանդիպինք ամէն տեղ` գեղարուեստական գործերու մէջ, շապիկներուն վրայ տպուած, խաղալիքներու ձեւի տակ…

Միաեղջիւր Ձիերու Կղզին

Եթէ դուք ալ միաեղջիւր ձիերու մեծ սիրահար մըն էք, ըլլաք փոքր կամ մեծ, կրնաք ուղղուիլ դէպի Ֆիլիփիններ: Հոն` երկրին հիւսիսը, Մաքաօ մայրաքաղաքէն մօտաւորապէս 100 քմ հեռու, կը գտնուի Ինֆլէյթըպըլ այլընտ ծովային ընդարձակ խաղավայրը, Սուպիք ծովածոցին մէջ: Այս ծովային խաղավայրին մէջ է, որ կը գտնուի Միաեղջիւր ձիերու կղզին:

Ան իսկական կղզի մը կրնայ համարուիլ, որովհետեւ ան կը տարածուի 3400 քառ. մեթրի վրայ եւ ամբողջովին շրջապատուած է ջուրով: Սահնակներ, կամուրջներ, աշտարակներ, օրօրոցներ… միայն այդ առասպելական անասունի կերպարին յատկացուած:

Այս կախարդական վայրը ունի նաեւ գեղեցիկ ծովափ մը, ուր նստարաններու, արեւոցներուն գոյնը, առարկաները, տեսարանները կը յիշեցնեն միաեղջիւր ձիերու աշխարհը:

Նարվալի Եղջիւրը

Նարվալը ծովային ստնաւոր անասուն մըն է. ան ճանչցուած է նաեւ ծովու միաեղջիւր անունով. սակայն անոր «եղջիւրը» փաստօրէն ակռայ մըն է, որ կրնայ մինչեւ 3 մեթր երկարութիւն ունենալ եւ կշռել 10 քիլօ:

Նարվալը մաս կը կազմէ ակռաներով օժտուած կէտերու մեծ ընտանիքին, ինչպէս իր զարմիկը` պելուկան: Չափահաս տարիքին արու նարվալին երկարութիւնը կրնայ հասնիլ մինչեւ 5 մեթրի, եւ ան կրնայ կշռել մինչեւ 1,5 թոն:

Մարդիկ համոզուած էին, որ անոր երկար ակռան միաեղջիւր ձիու մը եղջիւրն է: Հետաքրքրուողները կազմած են հաւաքածոներ եւ զանոնք ցուցադրած ցուցափեղկերու մէջ` հազուագիւտ արժէքաւոր առարկաներու նման: Վաճառականները զանոնք կը ծախէին կամ կը փոխանակէին շատ սուղ: Կ՛ըսուի նոյնիսկ, որ Անգլիոյ Էլիզապէթ Ա. գնած է մէկ հատ` պալատի մը գինով:

Նարվալի այս ակռաներով մարդիկ կը շինէին նաեւ արժէքաւոր գաւաթներ կամ բաժակներ: Եւ որովհետեւ անոնք կը կարծէին, թէ այս ակռաները միաեղջիւր ձիերու եղջիւրներ էին, անոնք կը հաւատային, որ այս առարկաները իրենց տէրերը թոյնէն պիտի պահպանէին: