Հայ քաղաքական միտքը 9 դեկտեմբերին վրայ յատուկ ուշադրութիւն կեդրոնացնելու բոլոր պարտաւորութիւնները ունի: ՄԱԿ-ի օրացոյցին մէջ 9 դեկտեմբերը իբրեւ Ցեղասպանութիւններու զոհերու յիշատակի օր ամրագրելը պաշտօնական Երեւանի ներկայացուցչութեան նախաձեռնութիւնն էր` Հայոց ցեղասպանութեան 100-ամեակին: Իրաւամբ 100-ամեակի մեր դիւանագիտական ձեռքբերումներէն կարեւորագոյնը կարելի է նկատել 9 դեկտեմբերի ամրագրումը ՄԱԿ-ի մօտ: Հայկական դիւանագիտութեան մարտավարութիւնը լիարժէք աշխատած է այս պարագային: Առանց նշելու Հայոց ցեղասպանութիւնը փաստօրէն բոլոր ցեղասպանութիւններուն մէջ ներառելով նաեւ հայոցը, համաշխարհային ոգեկոչման նուիրականացած օրուան վերածուած է 9 դեկտեմբերը:
Դեկտեմբեր 9-ը, 1948-ին, Ցեղասպանութեան յանցագործութեան կանխարգիլման եւ պատիժի մասին ՄԱԿ-ի համաձայնագիրի ընդունման օրն է: Իսկ այս թուականը ուղղակիօրէն կ՛առնչուի Ռաֆայէլ Լեմքինի հետ, որ հեղինակն է ցեղասպանութիւն եզրին: Լեմքին իր եզրակերտումը հիմնաւորած պահուն իբրեւ առաջին օրինակ նշած էր հայերու պարագան: Պահելով հետեւողականութեան տրամաբանութիւնը, ուրեմն ոգեկոչման օրը նախ եւ առաջ կը ներառէ Հայոց ցեղասպանութիւնը Լեմքինի հանգամանքը նկատի ունենալով եւ քաղաքական ընթերցումով` Երեւանի կողմէ բանաձեւի առաջադրումի փաստը:
Հայկական դիւանագիտութեան մարտավարութիւնը այնքան լիարժէք աշխատած է, որ բանաձեւի օգտին քուէարկած է նաեւ Թուրքիոյ ներկայացուցիչը: Աւելի՛ն. ան ընդառաջ գացած է Երեւանի նախաձեռնութեան եւ դարձած բանաձեւի համահեղինակ:
ՄԱԿ-ի կողմէ ամրագրուած այս օրուան քաղաքական համաշխարհային հնչեղութիւնը վառ պահելու համար հայ քաղաքական դաշտը Երեւանէն մինչեւ տարբեր ցամաքամասեր, ուր հայկական կազմակերպ կեանք գոյութիւն ունի, առաջնային օրակարգ ձեւաւորելու հրամայականը կը շեշտուի:
Նշելով 9 դեկտեմբերը եւ ոգեկոչելով բոլոր ցեղասպանութիւններու զոհերուն յիշատակը, հայոց ցեղասպանութեան միջազգային հնչեղութեան ապահովման նոր նշաձողեր ապահովելու հաւանականութիւնները կը բարձրանան:
Բանաձեւի որդեգրման մարտավարութիւնը դիւանագիտութենէն քարոզչաքաղաքական հարթութիւն տեղափոխելով կրնայ նոյնանման դրսեւորումներ ապահովել: Բոլոր ցեղասպանութիւններուն նշումով շահագրգռուած կ՛ըլլան անշուշտ նախ ցեղասպանութեան զոհ գացածները: Իսկ այս բանաձեւին համահեղինակ պետութիւնները` թիւով 85, պատճառ չեն ունենար չմիանալու իրենց համահեղինակած բանաձեւի նշման նախաձեռնութիւններուն:
ՄԱԿ-ի մօտ նախաձեռնութիւնը հայկական էր: Նոյնպէս նաեւ անոր հանրահռչակման եւ մանաւանդ քարոզչաքաղաքական միջազգային հնչեղութեան ապահովման համար հայկական կողմէն առնուած քայլերով համանախաձեռնողներու խումբեր կրնան կազմուիլ: Այդ բոլոր ձեռնարկներուն կը յիշուին բոլոր ցեղասպանութիւններու զոհ գացած ժողովուրդները:
9 դեկտեմբերը այսպիսով կրնայ դառնալ Հայոց ցեղասպանութեան զոհերու ոգեկոչումները զուտ հայկական նախաձեռնողական սահմաններէն դուրս բերելու եւ ոգեկոչումներուն միջազգային տարողութիւն ապահովելու առիթ: Չէ բացառուած, որ ՄԱԿ-ը ի՛նք եւս նշէ իր իսկ կողմէ ամրագրուած եւ իր օրացոյցին մէջ իբրեւ միջազգային օր ձեւակերպուած Ցեղասպանութիւններու զոհերու յիշատակի օրը:
9 դեկտեմբերը ձեւակերպուած է իբրեւ «Ցեղասպանութեան յանցագործութեան զոհերու յիշատակի եւ արժանապատուութեան եւ այդ յանցագործութեան կանխարգիլման միջազգային օր»: Պաշտօնական Երեւանը հետեւողական է Ցեղասպանութեան միջազգային ճանաչման առաջադրանքի հետապնդման մէջ շեշտելու ճանաչումը իբրեւ կանխարգիլում հետագայ ցեղասպանական փորձերու հիմնաւորումը:
Աշխարհագրական տարբեր միջավայրերու մէջ վերջին ժամանակներուն արձանագրուած ցեղային զտումի գործողութիւնները հետեւանք են ցեղասպանութիւններու անհետեւանք եւ անպատիժ, անհատոյց մնալուն: Կանխարգիլումը իմաստ կ՛ունենայ ցեղասպանին կողմէ նկատի ունենալով ո՛չ միայն պատասխանատուութեան ընդունումը, այլ նաեւ հատուցումը: 9 դեկտեմբերը ուրեմն միջազգային ձեւակերպումով իսկ կը ներառնէ հատուցման գաղափարը` կանխարգիլման անհրաժեշտութիւնը ընդգծելով:
Ցեղասպանական փորձի կանխարգիլման փաստ արձանագրուեցաւ նաեւ Արցախի մէջ, երբ հայկական խաղաղ ցոյցերուն Պաքուն հակադարձեց ջարդարար քաղաքականութեամբ: Սումկայիթ, Պաքու, Կիրովապատ, հասնելու համար ապրիլեան պատերազմի ընթացքին գործադրուած ռազմական յանցագործութեամբ յատկանշուած ամէնէն վայրագ դրսեւորումները համոզեցին, որ Պաքուն չէ հրաժարած արցախահայութեան նկատմամբ ցեղային զտում իրականացնելու իր առաջադրանքէն: Հայկական ինքնապաշտպանութիւնն էր, եւ ապա արդէն հայկական կանոնաւոր բանակը, որ զսպեց, ձախողեցուց եւ տապալեց Պաքուի կողմէ մշակուած ցեղասպանական քաղաքականութիւնը: Այս հիմնաւորումներով ալ ինքնորոշման իրաւունքի առընթեր արցախահայութեան անվտանգութեան երաշխաւորումը կը շարունակէ գերակայ ուղղութիւն մնալ իբրեւ արցախեան հակամարտութեան հանգուցալուծման հայկական հայեցակարգային հիմնադրոյթ:
9 դեկտեմբերը առիթ է հայ քաղաքական միտքին համար այս բոլոր առաջադրանքներուն միջազգային հնչեղութիւն ապահովելու:
December 9 is Universal Genocide MORAL Victory day,Compensation: vague,objectionable far.BUT, since mankind ONE rule is APPLIED up Today::5th century historian Movses Khorenazi defined “SAHMAN KACHATS ZENEN YURIANZ”..Rule without serious objection . SO…Without Sabotaging Efforts we can Reach our defense objective and obtain WHAT is OURS. In the meantime High class political DEFENSE dominates with Highly Educated Diplomats not “Family”, “Party”
Non Professionals.