Հովանաւորութեամբ Մուսա Լեռ – Այնճարի հիմնադրութեան 80-ամեակի յոբելենական մարմինին, կազմակերպութեամբ Համազգայինի Այնճարի «Պ. Սեւակ» մասնաճիւղին, շաբաթ, 24 օգոստոս 2019-ին, երեկոյեան ժամը 8:00-ին «Ս. Զէյթլեան» ժողովրդային տան շրջափակին մէջ տեղի ունեցաւ «Մուսա Լերան բարբառով եւ Մուսա Լեռ-Այնճար»-ին նուիրուած երգերու նորատիպ երգարանին գինեձօնը:
Բացման խօսքը արտասանեց Լիզա Թիւմպերեան, որ ըսաւ. «Հազիւ թմբուկի եւ զուռնայի ձայնը լսած` ոտքերը կը սկսին իրենց կշռութաւոր շարժման. երիտասարդ ու տարեց, ձեռքերը իրարու` ագուցած, պատրաստ են պարելու… Կարմիր Ֆըստան հաքուծ է հէլէ հէլէ նիննօ է, չուցէլ աղուիր վիլլուծ է հէլէ հէլէ նիննօ է»: Ապա ան նշեց, որ հայ երգը մեր ժողովուրդի դարաւոր պատմութեան կենդանի վկան է, փառքի եւ ցնծութեան, տառապանքի եւ խնդութեան, պայծառ եւ խաւար երկնակամարներու, յոյսի, կամքի, դիւցազնութեան ու վերականգնումի դրսեւորումն է, այլ խօսքով, մեր յաւերժութիւնն է մեր երգը: Լիզա Թիւմպերեան դիտել տուաւ, որ Մուսա Լերան ժողովուրդի ամբողջական երգերը համախմբելու նպատակով հերոսամարտի 100-ամեակի կեդրոնական մարմինը 2015-ին ձեռնարկեց սոյն աշխատանքին, սակայն օրին կարելի չեղաւ լոյս ընծայել երգարանը, ուստի անիկա լոյսին կու գայ Այնճարի հիմնադրութեան 80-ամեակի առիթով, Համազգային Այնճարի «Պարոյր Սեւակ» մասնաճիւղի վարչութեան կողմէ, 80-ամեակի յոբելենական մարմինին հովանիին տակ, ի յիշատակ բոլոր համեստ եւ անանուն համագիւղացիներուն, որոնք իրենց տքնաջան աշխատանքով կերտեցին նոր Մուսա Լեռը` դրախտավայր ու գեղատեսիլ Այնճար հայաւանը, որպէս նուիրական աւանդ մեր ուսերուն դնելով սրբազան պարտականութիւն փոխանցելու գալիք սերունդներուն մեր բարբառը աւանդութիւնները մեր երգն ու պարը:
Ապա Եսայի Հաւաթեան ներկայացուց երգարանը եւ ըսաւ, որ մուսալեռցիք մեծ սէր ունէին երգի եւ պարի հանդէպ. արդարեւ, դարեր շարունակ այս ժողովուրդին առօրեային մաս կազմած են երգն ու պարը ` թմբուկ-զուռնայի տիրական ներկայութեամբ: Մուսա Լերան ժողովրդային բոլոր տօնակատարութիւններու ընթացքին (ազգային, կրօնական թէ ընտանեկան) ներկայ եղած են մանաւանդ թմբուկ-զուռնան եւ ժողովրդային շուրջպարերը, որոնք յատուկ շունչ եւ ոգի փոխանցած են ներկաներուն: Ան յիշատակելի նկատեց յատկապէս Բարեկենդանի առիթով կայացած բացօթեայ շուրջպարերը, որոնց ընթացքին պարագլուխ կիները կը յօրինէին բարբառով երգեր, որոնք նաեւ մնայուն ներկայութիւն էին Մուսա Լերան ժողովրդային տօներուն եւ հարսանիքներուն: Հաւաթեան եւս անդրադարձաւ 2015-ին Մուսա Լերան հերոսամարտի 100-ամեակին առիթով հերոսամարտի կեդրոնական մարմինի ծրագիրին` Մուսա Լերան եւ Այնճարի հետ կապ ունեցող բոլոր երգերը նոթագրուած երգարանով մը հրատարակելու: «Յանձնախումբը համախմբեց հրատարակուած երգերը եւ այցելելով բազմաթիւ այնճարցիներու կրցաւ նաեւ արձանագրել երգերու խումբ մը, որոնք կ՛երգուին ժողովուրդին մէջ, սակայն ցարդ չեն հրատարակուած: Օրին, սակայն, կիսատ մնաց այդ աշխատանքը: Անցնող ամիսներուն Համազգայինի Այնճարի «Պ. Սեւակ» մասնաճիւղը Մուսա Լեռ-Այնճարի հիմնադրութեան 80-ամեակի առիթով նախաձեռնեց այդ երգարանի հրատարակութիւնը, որուն մէջ տեղ գտած են թէ՛ Մուսա Լերան բարբառով երգերը, թէ Մուսա Լերան եւ Այնճարին հետ առնչուած երգեր, ինչպէս նաեւ` Հայաստանի Մուսա Լերան հայրենակցական միութեան հրատարակած երգերը. Եւ այսպէս, այսօր հրատարակուած է արդէն այս երգարանը, որուն հրատարակութեամբ կորուստէ կը փրկուին շատ մը երգեր եւ եղանակներ»:
Ապա Մովսէս Գէորգեան ասմունքեց, իսկ գեղարուեստական յատուկ բաժնով հանդէս եկան Վիքթորիա Գէորգեան եւ Սալբի Հանտեան` Մուսա Լերան երգերու երգացանկով եւ թատրոնով մը:
Ապա գիւղի հոգեւոր հայրերը կատարեցին երգարանին գինեձօնը:
Երգարանի մեկենասներն են տէր եւ տիկին Պետիկ եւ Վարդենի Պիտանեանները, որոնք նուիրեցին այս երգարանը գիւղի հիմնադիր սերունդին:
Նաեւ շնորհակալութիւն յայտնուեցաւ գինեձօնի ընթացքին բոլոր անոնց, որոնք մաս կազմեցին այս աշխատանքին:
