Պատրաստեց՝ ՄԱՐԻՆԱ ՀԱՄԱՄՃԵԱՆ
Համազգայինի Երեւանի Գրասենեակն Ու Ֆէոտորոֆ Նանսենի Թանգարանը Նշեցին Լեւոն Շանթի 150-ամեակը
3 մայիս 2019-ին Համազգայինի Երեւանի գրասենեակն ու Ֆէոտորոֆ Նանսենի թանգարանը նշեցին Լեւոն Շանթի 150-ամեակը:
Մտաւորականներու, գրականասէրներու շարքին, ձեռնարկին ներկայ էին Երեւանի Լ. Շանթի անուան եւ Գեղարքունիքի Գետիկ գիւղի դպրոցի աշակերտները:
Ֆ. Նանսենի թանգարանի աւադնապահ Անահիտ Վարդանեանը խօսեցաւ Լեւոն Շանթի գրական աւանդին, մանաւա՛նդ «Հին աստուածներ»-ուն մասին:
Համազգայինի խորհուրդի նախագահ, Կ. վարչութեան անդամ Սպարտակ Ղարաբաղցեանը հակիրճ խօսքով անդրադարձաւ Լեւոն Շանթի կերպարին եւ նշեց, որ շուտով Համազգայինը ընթերցողին պիտի հրամցնէ մեծ հայուն նուիրուած հրատարակութիւն մը:
Հրապարակախօս, գրագէտ, ֆրանսահայ «Կամք» թերթի խմբագիր Յակոբ Պալեանը, ի՛նքն ալ մանկավարժ, կեդրոնացաւ Լ.Շանթի մանկավարժական գործունէութեան վրայ: Ան նաեւ խօսեցաւ Շանթի մէկ այլ կարեւոր ստեղծագործութեան` «Շղթայուած»-ին այժմէականութեան մասին: Աշակերտները յորդորեց, որ ամէն գնով կառչած մնան հայրենիքին, չհեռանան հողէն ու ոգիէն:
Խօսքի առիթ տրուեցաւ նաեւ ներկաներուն:
Աւարտին, դպրոցականները նուէր ստացան Համազգայինի եւ Ֆ. Նանսենի թանգարանին հրատարակած գիրքերը:
Միացեալ Նահանգներու Ճորճիա Նահանգին Կողմէ Հայոց Ցեղասպանութեան Ճանաչման Արխիւային Փաստաթուղթերը Յանձնուեցան Ցեղասպանութեան Թանգարանին
Վերջերս «Հայոց ցեղասպանութեան թանգարան-հիմնարկ» հիմնադրամի գիտաժողովներու սրահին մէջ տեղի ունեցաւ արխիւային փաստաթուղթերու յանձնման արարողութիւն:
Ամերիկաբնակ Յարութիւն Աղասարգիսեանը եւ քոյրը` Վարդուհին, Հայոց ցեղասպանութեան թանգարան-հիմնարկին յանձնեցին Միացեալ Նահանգներու Ճորճիա նահանգին կողմէ Հայոց ցեղասպանութեան ճանաչման արխիւային փաստաթուղթեր:
Հայոց ցեղասպանութեան թանգարան-հիմնարկի տնօրէն Յարութիւն Մարութեանը ողջունեց հիւրերը եւ շնորհակալութիւն յայտնեց նուիրատուութեան համար. «Միացեալ Նահանգներու կողմէ Հայոց ցեղասպանութեան ճանաչման փաստաթուղթերու լիարժէք հաւաքածոյ ունենալու պարագային կը կազմակերպենք ժամանակաւոր ցուցադրութիւն: Ասիկա կարեւոր է բոլորիս համար, ինչպէս նաեւ ամերիկահայութեան պատմութեան մէկ մասն է»:
Երեւանի պետական համալսարանի հայոց պատմութեան ամպիոնի վարիչ Արտակ Մովսիսեանի ջանքերուն շնորհիւ այս փաստաթուղթերը հասած էին Հայոց ցեղասպանութեան թանգարան-հիմնարկ: Վերջինս նշած էր, որ` «Թող այս ընտանիքին օրինակը վարակիչ ըլլայ, նմանօրինակ փաստաթուղթերու տեղը մայր հայրենիքն է: Շատ կարեւոր է տեղացի հետազօտողներուն ձեռքին տակ ունենալ ուսումնասիրութեան նիւթ»:
Իրենց ընտանիքին անցած ճանապարհն ու Ճորճիա նահանգին մէջ Հայոց ցեղասպանութեան ճանաչման գործընթացը ներկայացուցին քոյր եւ եղբայր Աղասարգիսեանները: Անոնք խոստացան, որ հետեւողական աշխատանք պիտի տանին, որպէսզի միւս նահանգներէն ալ Հայոց ցեղասպանութեան թանգարան ուղարկուին ճանաչման հետ առնչուող արխիւային փաստաթուղթեր:
Համագործակցութեան Յուշագիր` Արցախի Մշակոյթի Նախարարութեան Եւ Երեւանի Պետական Համալսարանի Միջեւ
Վերջերս Արցախի մշակոյթի, երիտասարդութեան հարցերու եւ զբօսաշրջութեան նախարարութիւնը եւ Երեւանի պետական համալսարանը ստորագրած են համագործակցութեան յուշագիր մը:
Հաղորդենք, որ այս յուշագիրը ստորագրուած է կողմերու համագործակցութիւնը ամրապնդելու եւ ընդլայնելու նպատակով` հիմք ընդունելով մշակութային քաղաքականութեան եւ մշակոյթի մասին բազմաբնոյթ գիտելիքներու փոխանակման անհրաժեշտութիւնը:
Երեւանի պետական համալսարանի մշակութաբանութեան ամպիոնի վարիչ, պատմաբան, հնագէտ Համլեթ Պետրոսեանը իր խօսքին մէջ ըսած է, որ կողմերուն առաջնային հարցը մշակութային քաղաքականութեան հիմնական հարցերուն ուսումնասիրումն է եւ հեռանկարային ծրագրի մշակումը:
«Արցախը ուշագրաւ կը դառնայ իր մշակութային աշխուժութեամբ, բայց ժամանակակից գիտելիքի, ձեւաբանութեան, տեսլականի պակասը կայ: Մենք կ՛ուզենք կազմակերպել դասախօսութիւններու շարք, որուն շրջանակներուն մէջ Հայաստանի լաւագոյն մասնագէտները հանդէս գան դասախօսութիւններով», ըսած է Հ. Պետրոսեանը:
Մշակութաբանին խօսքով, Արցախի մէջ մարդիկ կարիքը ունին մշակութային ինքնադրսեւորման. «Որեւէ հասարակութեան մէջ մարդու բաւարարուածութիւնը նախ եւ առաջ կը չափուի մշակութային սեփական ներուժի ցուցադրման եւ կիրարկման աստիճանով, եւ ոչ թէ` մշակութային արժէքներու սպառման աստիճանով: Այդ իսկ պատճառով մենք ձեռնամուխ պիտի ըլլանք ապահովելու արցախցիներու մշակութային իրաւունքը», ընդգծած է Հ. Պետրոսեանը:
Հայոց Ցեղասպանութեան Թանգարան-Հիմնարկը Հանդէս Պիտի Գայ Հետաքրքրական Նախաձեռնութիւններով
Հայոց ցեղասպանութեան թանգարան-հիմնարկը տարուան ընթացքին կը նախատեսէ իրականացնել` միջազգային գիտաժողովներ, հրատարակել ցեղասպանագիտական հանդէսներ, իրականացնել մեթոտական սեմինարներ եւ ժամանակաւոր ու հիմնական ցուցադրութիւններ:
Այս մասին մամլոյ ասուլիսի մը ընթացքին ըսաւ Հայոց ցեղասպանութեան թանգարան-հիմնարկի տնօրէն, պատմական գիտութիւններու դոկտոր Յարութիւն Մարութեանը:
«Նպատակս է կարգաւորել թանգարան-հիմնարկի աշխատանքները եւ անոնց նոր լիցք հաղորդել: Իմ պաշտօնավարման կարճ ժամանակահատուածին ընթացքին թանգարան-հիմնարկին մէջ տեղի ունեցած են մասնաւորապէս կառուցուածքային փոփոխութիւններ. յստակացած են բաժիններու գործառոյթները, ձեւաւորուած են նոր բաժիններ: Այսօր թանգարանին մէջ կան երեք գիտահետազօտական բաժիններ` յուշագրութիւններու, վաւերագիրի եւ մամուլի ուսումնասիրութեան, Հայոց ցեղասպանութեան զոհերու փաստագրման եւ տուեալներու հաւաքագրման եւ համեմատական ցեղասպանագիտութեան բաժին», յայտնեց Մարութեանը:
Անդրադառնալով գիտահետազօտական աշխատանքներուն` Մարութեանը ըսաւ, որ կազմուած է նոր գիտահետազօտական խորհուրդ: Առաւել քան մէկ տարի գիտական խորհուրդը չէ գործած, սակայն հիմա արդէն իսկ գումարուած են երկու նիստեր:
Խօսելով հանդէսներուն մասին` տնօրէնը յիշեցուց, որ ցեղասպանագիտական հանդէս-պարբերականը, որ կը հրատարակուի տարին երկու անգամ, 2018-ին լոյս չէր տեսած: «Մենք մէկ ելեկտրոնային տարբերակ հրատարակեցինք նախորդ տարուան վերջաւորութեան, իսկ թղթային տարբերակը` քանի մը շաբաթ առաջ: Այս տարի եւս ցեղասպանագիտական երկու հանդէս պիտի հրատարակենք, մէկը` անգլերէն: Այդ ամսագիրները համապատասխանեցուցած ենք միջազգային չափանիշներուն», շեշտեց ան:
Թանգարանը կը նախատեսէ տարուան ընթացքին իրականացնել առնուազն մէկ միջազգային գիտաժողով: Այս տարուան նոյեմբերին պիտի կազմակերպուի «Հայոց փրկութեան գործը Մերձաւոր Արեւելքի մէջ. 1915-23 թուականներ» միջազգային գիտաժողովը:
Յաջորդ տարի պիտի իրականացուի միջազգային գիտաժողով Քանատայի մարդու իրաւունքներու թանգարանին եւ լեհական Փիլեկի ուսումնարանին հետ համագործակցութեամբ:
Յարութիւն Մարութեանը կարեւոր համարեց գիտական ցուցադրական աշխատանքները եւ նշեց, որ նախորդ տարի տեղի ունեցած են հինգ ժամանակաւոր ցուցադրութիւններ: «Պիտի պատրաստենք մշտապէս գործող փոքր պատկերասրահ մը, ուր պիտի ցուցադրենք ֆրանսահայ գեղանկարիչ Ժանսեմի գործերը, զորս ան նուիրած է թանգարանին», յայտնեց տնօրէնը:
Ան տեղեկացուց, որ նպատակ ունին թանգարանին մէջ նոր ուղղութիւն` օսմանագիտութիւն բերելու: «Գաղտնիք չէ, որ Ցեղասպանութեան վերաբերող փաստաթուղթերուն մեծ մասը օսմաներէն է: Հայաստանի մէջ կան շատ քիչ մասնագէտներ, որոնք կը կարդան ձեռագիր օսմաներէն: Մենք պիտի փորձենք մասնագէտներու միջոցով հասկնալ արխիւային նիւթերուն շրջանակը, ապա` ձեռնամուխ ըլլալ անոնց թարգմանութեան ու հանրութեան լայն շրջանակին ներկայացնելու», եզրափակեց Յարութիւն Մարութեանը:
Տիգրան Մանսուրեան Նոր Երաժշտութիւն Մը Կը Նուիրէ Երեւանին
Երաժշտահան Տիգրան Մանսուրեան Երեւանին նուիրուած նոր գործ մը յօրինած է «Երեւան» պատանեկան նուագախումբին համար:
Մանսուրեան յայտնեց, որ «Երեւան» երգին երաժշտութիւնը գրած է` միտքին մէջ ունենալով մանուկներուն զրնգուն ձայները, որոնք կը հնչեն բնութեան մէջ:
Նշենք, որ երգին բառերուն հեղինակը գրող Կարէն Անտաշեանն է:
Տեղեկացնենք, որ Երեւանի քաղաքապետարանի պատանեկան նուագախումբին մաս կը կազմեն մայրաքաղաքի երաժշտական եւ արուեստի 25 դպրոցներու 8-16 տարեկան 120 սաներ: Մեծ է նաեւ երգչախումբը` 300 պատանի կատարող:
«Փոքրիկները մասնագէտներ են ու գիտեն իրենց աշխատանքին ամբողջ էութիւնը: Պէտք է աշխատինք, կատարելագործենք, գեղարուեստական մարմին տանք: Երբ կը լսէի, գիտէի եւ կը զգայի, որ ճիշդ է, այսպէս պէտք է հնչէ երգը` առանց աւելորդ յուզականութեան, մաքուր ապրում», ըսած է Տիգրան Մանսուրեան` նուագախումբին կատարումը լսելէ ետք:
Հայաստան 19 Կէտով Բարելաւած Է Մամլոյ Ազատութեան Իր Վարկանիշը
Հայաստան, 2018-ի արդիւնքներուն տուեալներով, մամլոյ ազատութեան ոլորտին մէջ աննախադէպ յառաջընթաց արձանագրած է` 19 կէտով բարելաւելով իր վարկանիշը եւ գրաւելով 61-րդ հորիզոնականը: Դիմատետրի իր էջին վրայ այս մասին գրած է Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան:
«Վարկանշային ինտեքսը կը կազմէ «Լրագրողներ առանց սահմանի» միջազգային հեղինակաւոր կազմակերպութիւնը:
Ըստ էութեան, միջազգային այս արձանագրումը լաւագոյն ապացոյցն է, որ Հայաստանի մէջ մամուլը երբեք աւելի ազատ չէ եղած, քան` այսօր:
Մենք ի հարկէ կը դիտարկենք կազմակերպութեան բարձրացուցած հարցերը, մտահոգութիւնները եւ առաջարկները, եւ կասկած չկայ, որ մամուլի ազատութեան առումով, ինչպէս` միւս ոլորտներուն մէջ, Հայաստանը պիտի շարունակէ իր յառաջընթացը», գրած է վարչապետը:
Հայկական 50 Հազար Թղթադրամը Ճանչցուած Է Աշխարհի Ամենագեղեցիկներէն Մէկը
Հայկական 50 հազար դրամ թղթադրամը յայտնուած է 2018-ի աշխարհի ամենագեղեցիկ թղթադրամներու ցուցակին մէջ` ըստ Միջազգային թղթադրամային միութեան:
Յայտնենք, որ 2018-ի նոյեմբերին հրապարակուած թղթադրամին վրայ պատկերուած է Արարատը, Խոր Վիրապի վանքը եւ Գրիգոր Լուսաւորիչը:
Ներկայացուած անուանակարգին մէջ 15 տարբեր թղթադրամներէն «Bank Note of the Year Award 2018»-ին յաղթած է քանատական 10 տոլար թղթադրամը: Անուանակարգին մէջ ներկայացուած էին նաեւ ռուսական 100 ռուբլին, Սողոմոնեան կղզիներու 40 տոլարնոցը, Արժանթինի 50 փեսոն, զուիցերիական 200 ֆրանքը, նորվեկիական 500 քրոնը:
«Նէյշընըլ Ճէոկրաֆիք»-ը Հաստատած Է, Որ Հայաստանի Մէջ Ուտեստները Կը Պատրաստուին Ո՛չ Միայն Երեւակայութեամբ, Այլեւ Հոգիով
Ըստ «Նէյշընըլ Ճէոկրաֆիք» ամսագիրի ռուսական տարբերակին մէջ հրապարակուած յօդուածին, որուն մէջ անդրադարձած են հայկական խոհանոցին եւ խօսած` հայկական աւանդական ուտելիքներուն մասին, ինչպէս նաեւ ներկայացուած է հայերը բնորոշող 9 ճաշատեսակ:
Յօդուածին մէջ գրուած է. «Հայկական խոհանոցը միայն խորովածն ու լաւաշը չեն կազմեր: Կան բազմաթիւ ուտեստներ, որոնց մասին, հաւանաբար, եթէ Հայաստան չէք գտնուած, երբեք չէք լսած: Հայաստանի մէջ ուտեստները ո՛չ միայն երեւակայութեամբ կը պատրաստուին, այլեւ` հոգիով: Երեւանի եւ Հայաստանի բոլոր մարզերուն մէջ` գրեթէ բոլոր ճաշարաններուն մէջ կարելի է գտնել աւելուկ, աւանդական խաշ, ապուխտով հաւկիթ, տոլմա, ղափամա, ժենկեալով հաց, գաթայ, հարիսայ, քեալա…» Ահա այս 9 ուտեստներուն մասին կը գրէ յօդուածագիրը եւ հակիրճ կերպով կը ներկայացնէ անոնց պատրաստման եղանակները: Պարբերականը խորհուրդ կու տայ Հայաստան այցելել եւ վերոնշեալ ուտեստներուն մասին ո՛չ թէ միայն լսել, այլեւ` զանոնք ճաշակել:
