Մեր կեանքին մէջ կան մարդիկ, որոնք բնաւ չեն գործեր, բայց կը խօսին այնպէս, որ իրենք ստեղծած են կուսակցութիւնը, միութիւնը կամ, ինչու չէ, նոյնիսկ հայ ազգը:
Կան ուրիշներ, որոնք գործը կը կատարեն, երբեմն գլխագիր գործը, ու ո՛չ կը խօսին եւ ո՛չ ալ կը զգացնեն, որ այդ գործը կատարողները իրենք էին:
Այս երկրորդ տարբերակին կը պատկանէր քառասուն օրեր առաջ հողին յանձնուած, «Սարդարապատ» շրջանի ընկերներէն Սագօ Ազատեանը:
Ծնած էր 1950-ին եւ ամբողջ կեանք մը ապրած, տագնապած եւ ուրախացած էր Պուրճ Համուտով: Գործը հիմնած էր Պուրճ Համուտի մէջ, ամուսնացած եւ հայր էր երեք զաւակներու, որոնց տուած էր հայութեամբ տագնապելու դաստիարակութիւնը եւ գաղափարաբանութիւնը:
Կը պատկանէր շարքին այն տղոց, որոնք Լիբանանի քաղաքացիական պատերազմի դաժան օրերուն զինուորագրուեցան Հայ յեղափոխական դաշնակցութեան շարքերուն` անդամակցելով «Կայծակ» շրջանի (Մարաշ փողոց) պահակակեդրոնին, որ պատնէշի վրայ մնաց մինչեւ դէպքերու աւարտը:
Իր կեանքին մէջ ոչ մէկ բան փոխուեցաւ պատերազմէն ետք ալ, ինչպէս կը գործէր իբրեւ թաղեցի զինուոր, նոյնպէս ալ գործեց իբրեւ համեստ դաշնակցական, բայց այս անգամ աւելի ծանր պարտականութիւն ստանձնած զինուոր:
Կը հաւատար գործին, առանց խտրութիւն դնելու մեծ թէ փոքր աշխատանքներուն միջեւ: Կը հասնէր թաղեցիներու բոլոր կարիքներուն եւ երբեմն անոնց հարցերը բերելով կոմիտէութեան, կը վիճէր, կը հետապնդէր մինչեւ անոնց լուծումը: Կարծես իր անձնական հարցը ըլլար:
Անոր համար ալ մինչեւ իր մահը, հակառակ իրերայաջորդ բոլոր կոմիտէներուն, զինք նշանակեցին այդ շրջանի պատասխանատու: Մնայուն հսկիչի պարտականութեան իրաւասութիւնը տրուած էր անոր: Թաղեցիներն ալ զինք կը յարգէին իբրեւ «Սարդարապատ»-ի ընկեր Սագոն եւ կը դիմէին իրեն իրար միջեւ եղած որեւէ անհամաձայնութեան պարագային, որովհետեւ անձերը քով-քովի բերելով հաշտարարի դերակատարութիւն կը կատարէր ան:
Ընկեր Սագօ գործած է նաեւ մեր ազգային եւ եկեղեցական կեանքին մէջ: Աստուածավախ եւ եկեղեցասէր անձնաւորութիւն մըն էր: Իբրեւ արտայայտութիւն այդ բոլորին, անկախ իր յաճախակի եկեղեցի այցելութենէն, Սրբոց Քառասնից Մանկանց եկեղեցւոյ իրերայաջորդ բոլոր թաղականութիւնները զինք նշանակած են իբրեւ թաղեցի ազգային մարդ, երբ կարիքը զգացուած է ընտրական աշխատանքի, թաղականութեան կամ Ազգային երեսփոխանական ընտրութիւններուն: Ինք այդ գործը կատարած է բծախնդրօրէն եւ գիտակցօրէն` այն խոր համոզումով, որ կատարածը ազգային պարտականութիւն է եւ եկեղեցւոյ ծառայութիւն:
Հիմա, որ արդէն քառասուն օրեր անցած են իր բացակայութենէն, ամէն օր մենք կը զգանք այսպիսի մարդոց կորուստին ծանրութիւնը: Յանուն «Սարդարապատ» կոմիտէութեան ընկերական կազմին եւ Մարաշ թաղի բնակչութեան, կը մնայ ըսել` վարձքդ կատար, սիրելի՛ անխօս ընկեր Սագօ: Դուն գացիր միանալու այն ընկերներուն, որոնք առանց աղմուկի եւ յոխորտանքի եկան ու գործեցին յանուն Հայ յեղափոխական դաշնակցութեան, յանուն Պուրճ Համուտի ժողովուրդին պաշտպանութեան եւ ազգային գործի յաջողութեան:
Հանգիստ ննջէ, խունկ եւ մոմ քու շիրիմիդ:
ՍԳԱԿԻՐ ԸՆԿԵՐ ՄԸ


