Հայաստան
Սիամանթոյի Նամակները
Հայաստանի Գրականութեան եւ արոեւստի թանգարանը տպագրութեան պատրաստած է Սիամանթոյի (Ատոմ Եարճանեան) 100 նամակները, որոնք տեղ պիտի գտնեն Գրական ժառանգութիւն» հերթական հատորին մէջ:
Մշակոյթի օճախի գիտաշխատող Գոհար Ազնաւորեանը կը գտնէ, որ մօտաւոր հաշւումներով, բանաստեղծը պէտք է գրած ըլլայ մօտ 350 նամակ, որոնցմէ միայն 100-ը յայտնի են:
Պահպանուածները հասցէագրուած են բանաստեղծի ծնողներուն, քոյրերուն եւ եղբօրը:
Հետաքրքրութիւն կը ներկայացնեն հայ անուանի մտաւորականներուն ուղարկուած նամակները: Միայն 48-ը ստացած է Ա. Չոպանեանը: Բանաստեղծը կապեր ունեցած է` Զապէլ Եսայեանի, Յովհաննէս Թումանեանի, Ալեքսանդր Շիրվանզադէի, Կոստան Զարեանի եւ ուրիշներու հետ:
Նամակներուն մէջ Սիամանթօ կը պատմէ իր աշխատանքի ծանր պայմաններու մասին, կ՛արծարծէ գրականութիւնը հետաքրքրող հարցեր:
Բանաստեղծը մեծ հեղինակութիւն վայելած է նաեւ Կովկասի մէջ եւ մշտապէս փափաքած է ըլլալ այնտեղ: Ան Կովկաս այցելած է 1913-ի վերջերը: Այստեղ բանաստեղծը ընտրուած է Կովկասի Հայ գրողներու միութեան պատուոյ անդամ:
Սիամանթօ եղած է Էջմիածնի եւ Օշականի մէջ, այցելած է Մեսրոպ Մաշտոցի գերեզմանը: Պաքուի մէջ, տեղւոյն հայրենակիցներուն խնդրանքով, բանաստեղծին կեցութիւնը երկարաձգուած է: Ան Կովկասէն մեկնած է 1914-ի սկիզբը:
«Արարատ»-ի Յաղթանակը
Խորհրդային Միութեան առաջնութեան մրցաշարքին Երեւանի «Արարատ» ֆութպոլի խումբը Երեւանի մարզադաշտին վրայ իր 11-րդ յաղթանակը տարաւ Կույրիշեւի «Կրիլիա Սովետով» խումբին դէմ:
Ելեկտրահաղորդման Նոր Գիծ
Հայաստանի ելեկտրական ցանցի շինարարները աւարտեցին Երեւան-Եղէգնաձոր բարձր լարման ելեկտրահաղորդման գիծի կառուցումը, որ ունի 91 քիլոմեթր երկարութիւն:
Ներկայիս սկսած է այլ հոսանքատարի մը շինարարութիւնը, որ Եղէգնաձորէն կ՛երկարի մինչեւ Շենուհայր (Գորիսի շրջան):
Զաքարիա Քանաքեռցին` Ռուսերէն
Մոսկուայի «Գիտութիւն» հրատարակչատունը «Արեւելքի ժողովուրդներու գրական յուշարձանները» մատենաշարով լոյս ընծայած է 17-րդ դարու պատմիչ Զաքարիա Քանաքեռցիին «Պատմութիւնը»:
Գիրքը հայ ժողովուրդի պատմութեան մեծ ժամանակաշրջանի` 17-րդ դարու երկրորդ կէսի եւ 18-րդ դարու նկարագրութիւնն է: Անոր մէջ տրուած են Հայաստանի, Անդրկովկասի միւս երկիրներու, իչնպէս նաեւ Պարսկաստանի տնտեսական կեանքին մէջ տեղի ունեցած կարեւոր իրադարձութիւնները:
«Պատմութիւնը» հարուստ տեղեկութիւններ կը պարունակէ հայ ժողովուրդին մղած պայքարի մասին, որուն դրուագներէն շատերուն հեղինակը ականատես եղած է:
Քանաքեռցիին «Պատմութիւնը» հայերէն լոյս տեսած է անցեալ դարու վերջերուն: Ռուսերէն կը հրատարակուի առաջին անգամ:
ԵՐԵՒԱՆԻ ՀԵՌԱՏԻՊ
Ամմանի
Նորակառոյց Եկեղեցին
Ամմանի Ս. Թադէոս նորակառոյց եկեղեցւոյ օծման առիթով Երուսաղէմի հայոց պատրիարքարանի դիւանէն ստացուած հաղորդագրութենէն կը քաղենք հետեւեալը.
Հոկտեմբերի 27-ի կիրակին ուրախութեան եւ ցնծութեան մեծ օր մը եղաւ Ամմանի հայութեան համար: Երկար տարիներու սպասումէ ետք իրականութիւն դարձաւ այս գաղութին եկեղեցի մը ունենալու մեծ երազը:
Իր գոյութենէն ի վեր Ամմանի հայ գաղութը ունեցած էր դպրոց մը եւ մատուռ մը` վարձուած տունի մը մէջ: Նեղ, անյարմար եւ անպաճոյճ դպրոցին ու եկեղեցիին վիճակը Ամմանի իւրաքանչիւր հայու հոգիին մէջ ստեղծած էին երազային պատկերը` ունենալու օր մը արդիական դպրոց եւ շքեղ եկեղեցի: Երկուքն ալ իրականութիւն են այսօր` շնորհիւ Երուսաղէմի հայոց պատրիարքութեան:
Հինգ տարիներ առաջ կանգնեցաւ դպրոցի հոյակապ շէնքը:
Այսօր, դպրոցին կողքին, հայկական ոճով բարձրացող շքեղ տաճարը կը նայի Ամմանի Էշրեֆիէի նոյն լերան վերէն` հաշիմական մայրաքաղաքին, շնորհիւ նիւեորքաբնակ ծանօթ բարերար Յարութիւն Թադոսեանի իշխանական նուիրատուութեան:
Եկեղեցւոյ օծումը կատարելու համար ուրբաթ, 25 հոկտեմբեր, Երուսաղէմէն յատկապէս ժամանեց պատրիարք Եղիշէ արքեպիսկոպոսը` իր շքախումբով: Պատրիարքը եւ իր շքախումբը դիմաւորուեցան յորդանանեան կառավարութեան կողմէ:
Շաբաթ, 26 հոկտեմբեր, ժամը 8:30-ին «Ֆիլատելֆիա»-ի մեծ սրահին մէջ Ամմանի Մարմնամարզական միութիւնը սարքեց ճաշկերոյթ մը` ի պատիւ պատրիարք սրբազանին եւ բարերարներուն:
Կիրակի առաւօտ, եկեղեցւոյ օծման արարողութիւնը սկսաւ ժամը 9:00-ին: Երկու ժամ խուռներամ հաւատացեալները ապրեցան աղօթքի եւ վերացումի պահեր: Ս. պատրիարքը այս առթիւ խօսեցաւ իր պերճախօսութեամբ յորդուն քարոզներէն մէկը` բնաբան ունենալով «Ողորմեա՛, եկեղեցի շինողաց»:
Պատարագէն ետք կատարուեցաւ հոգեհանգստեան պաշտօն` բարերար տէր եւ տիկին Թադոսեաններու ծնողաց եւ վաղամեռիկ դստեր հոգիներուն համար:
Յաւարտ Ս. պատարագի, քոյր եկեղեցիներու առաջնորդներն ու ներկայացուցիչները, որոնք փափաքած էին անձամբ ներկայ ըլլալ արարողութեան, հիւրասիրուեցան դպրոցի սրահին մէջ:
Կիրակի, կէսօրէ ետք, ՀՄԸՄ-ի վարչութիւնը թէյասեղան մը կազմակերպած էր ի պատիւ սրբազան պատրիարք հօր եւ տէր եւ տիկին Յ. Թադոսեաններու: Այս առթիւ խօսք առին տէր եւ տիկին Յ. Թադոսեանները` խանդավառելով ներկաները: Սրբազան պատրիարք հայրը, առ ի գնահատանք, Ս. Յարութեան Ա. կարգի շքանշանով պարգեւատրեց եկեղեցւոյ ճարտարապետ Տիրան Ոսկերիչեանը:
Նոյն գիշեր պատրիարք սրբազանը հրաւէր ուղղած էր Յորդանանի վարչապետ Պահժաթ Թալհունիին, նախարարներուն, եկեղեցական պետերուն եւ Ամմանի ազգայիններուն` իրեն հետ ընթրելու «Էլ-Ուրտոն» հիւրանոցին մէջ, ի պատիւ տէր եւ տիկին Յարութիւն Թադոսեաններու:
Ընթրիքէն առաջ վարչապետը յանուն Հիւսէյն թագաւորին` յորդանանեան բարձրագոյն կարգի շքանշան «Ալ-Նահտա»-ով զարդարեց եկեղեցւոյ բարերար` Յարութիւն Թադոսեանին կուրծքը` ներկաներու խանդավառ ծափողջոյններուն մէջ:
Պատրիարք սրբազանը յայտնեց իր զգացուած շնորհակալութիւնը: Յարութիւն Թադոսեան իր երախտագիտութիւնը յայտնեց կառավարութեան` իրեն ընծայուած պատիւին համար, իսկ սրբազան պատրիարքին իր շնորհակալութիւնը յայտնեց` ընծայելով ադամանդեայ գեղեցիկ խաչ մը:
Յաջորդ օր, ժամը 2:30-ին, պատրիարք սրբազանը այցելեց Հիւսէյն թագաւորին եւ յայտնեց իր եւ հայ ժողովուրդի շնորհակալութիւնը` եկեղեցւոյ օծումին եւ ամէն առթիւ հայութեան ընծայուած հոգածութեան համար:
