ՆԱԹԱՆ ՊԵՏՐՈՍԵԱՆ
Իւրաքանչիւր քաղաքական կուսակցութիւն ունի իր քաղաքական, ընկերային եւ տնտեսական աշխարհահայեացքը, որուն կը հետեւի եւ կ՛արտայայտուի իր ծրագիրին ու դաւանած գաղափարաբանութեան համաձայն:
Կան կուսակցութիւններ, որոնք մոլեռանդօրէն ազատ շուկայական տնտեսութեան գաղափարախօսութեան կը հետեւին: Քաղաքական, ընկերային եւ տնտեսական ամէն երեւոյթ կը դիտեն շուկայի ակնոցով:
Անոնց համար պետութեան եւ քաղաքացիին միջեւ յարաբերութիւնները հիմնուած են շուկայի շահերուն վրայ, այլ ոչ թէ` հասարակութեան համընդհանուր օգտին:
Հայաստանի մէջ մոլեռանդօրէն ազատ շուկայական տնտեսութեան հաւատացող ուժերը արդէն տեսած ենք 2007-ի ընտրութիւններէն ի վեր: Անոնք իրենց ընտրապայքարը կամ քարոզարշաւը կը տանին «բարեգործութիւններ»-ով:
«Բարեգործութիւն» կամ «բարեսիրութիւն» հասկացողութիւնը կը հակասէ ընկերային արդարութեան արժէքին: Անիկա կը հակասէ բոլոր պետական հաստատութիւններուն, որոնք կը միտին ապահովել ժողովուրդի ընկերային բարօրութիւնն ու ապահովութիւնը: Կը ժխտէ պետութեան դրական միջամտութիւնը տնտեսութեան մէջ` յանուն հասարակութեան համընդհանուր բարիքին:
Ազատ շուկայական տնտեսութեան բաղկացուցիչներէն մէկն է բարեսիրութիւնը, որ տեղի կ՛ունենայ անհատական մակարդակի վրայ: Մեծահարուստ անհատ մը իր աւելցած արտադրութենէն գանձած գումարները կը բաժնէ: Հայաստանի պարագային, բարեսիրութիւնը միահիւսուած է սակաւապետութեան եւ փտածութեան հետ:
Ազատ շուկայական տնտեսութեան դրօշակիր «Բարգաւաճ Հայաստան» կուսակցութիւնը իր սուր ատամներով բռնած է «բարեգործութիւն» եւ «բարեսիրութիւն» նշանաբանները: 12 յունիս 2018-ին Ազգային ժողովին մէջ «Ծառուկեան դաշինք» խմբակցութեան պատգամաւորներ Միքայէլ Մելքումեանը, Իվեթա Տօնոյեանը, Նայիրա Զոհրաբեանը եւ Սերգէյ Բագրատեանը անդրադարձան «Բարեգործութեան մասին» օրէնքի բարեփոխումներուն. անոնք յայտնեցին իրենց «հիասթափութիւն»-ը եւ վարչապետին կողմէ «Բարեգործութեան մասին» օրէնքի բարեփոխումները անուանեցին «հարուած` Գագիկ Ծառուկեանի կողմէ իրականացուած բարեգործութեան», «նախկին իշխանութիւններու կողմէ վրէժխնդրութիւն», ինչպէս նաեւ նշեցին, որ վարչապետը (Նիկոլ Փաշինեան) «չի գնահատեր Ծառուկեանի բարի գործերն ու ըրած լաւութիւնները»: Յստակ պէտք է ըլլայ բոլորին, որ պետական հաստատութիւններուն, ընկերային եւ հանրային ծառայութիւններուն չի կրնար փոխարինել որեւէ անհատական բարեգործութիւն կամ բարեսիրութիւն:
Միւս կողմէ ալ, ՀՅ Դաշնակցութիւնը` իբրեւ ժողովրդավարական եւ ընկերվարական կուսակցութիւն, միշտ ալ սկզբունքայնօրէն դէմ կեցած է ամէն տեսակի ընտրակաշառքի (ներառեալ` բարեգործութեան): 2017-ի խորհրդարանական ընտրութիւններուն ՀՅԴ Բիւրոյի քաղաքական ներկայացուցիչ Արմէն Ռուստամեանը յայտարարեց, որ ընտրութիւնները դարձած են «առեւտուրի առարկայ»: Ան անդրադառնալով բարեգործութիւններու հարցին` ըսաւ. «Ընտրութիւններու ժամանակ բարեգործութեան անուան տակ կատարուած բաները կը դիտուին իբրեւ ընտրակաշառք»: Յայտնի են արդէն այդ բարեգործութիւններուն նպատակները, երբ անոնց մասին քարոզչութիւն կը կատարուի պատկերասփիւռի կայաններէն: Այնպէս կը թուի, որ բարեգործութիւնները եղած են ընտրական քարոզարշաւի միջոց` քաղաքական, ընկերային կամ տնտեսական խոստումներուն փոխարէն: ՀՅԴ-ն իր դիրքորոշումը չփոխեց բարեգործութիւններու հարցին շուրջ: 4 յուլիս 2018-ին, խորհրդարանին մէջ ընտրական օրէնսգիրքին բարեփոխումներուն համար ձեւաւորուած Ազգային ժողովի աշխատանքային խումբի առաջին նիստին ընթացքին ՀՅԴ-ի առաջարկներէն գլխաւորն էր «ընտրութիւններէն առաջ (ողջմիտ ժամկէտներով) դադրեցնել բարեգործական կազմակերպութիւններու կողմէ բարեգործութիւններու կատարումը, բացառել ընտրութիւններուն մասնակցութիւնը այն կուսակցութիւններուն կամ դաշինքներուն, որոնց անունները կը համընկնին բարեգործական կազմակերպութիւններու անուանումներուն հետ»: ՀՅԴ Բիւրոյի քաղաքական ներկայացուցիչ Արմէն Ռուստամեանը, աւելի պարզաբանելով առաջարկը, օրինակ տալով` ըսաւ. «Եթէ կայ «Պօղոս Պօղոսեան» հիմնադրամ եւ Պօղոս Պօղոսեանը կը փափաքի զբաղիլ քաղաքականութեամբ, ապա անոր կուսակցութեան անունը պէտք է ուրիշ ըլլայ»: «Ծառուկեան դաշինք»-ի անդամները անշուշտ դարձեալ ընդդիմացան բարեփոխումներուն` պատճառաբանելով, որ բարեգործութիւնները ժողովուրդին օգտակար կը դառնան: ՀՅԴ խմբակցութեան քարտուղար Արմենուհի Կիւրեղեանը Ազգային ժողովին մէջ նոյնպէս անդրադարձաւ բաեգործութիւններուն` նշելով. «Անթոյլատրելի է ընտրակաշառքի դրսեւորման իւրաքանչիւր ձեւ` իբրեւ ընտրակաշառք ցուցակներով ծրարներով գումար բաժնելէն մինչեւ այնպիսի բարեգործութիւն, որ կրնայ ազդել մարդկային հոգեբանութեան վրայ, կրնայ կախման մէջ դնել մարդը այդ բարեգործութենէն եւ այդպիսով խեղաթիւրել ընտրութեան ճիշդ ընթացքը»:
Ընտրակաշառքները (ներառելով բարեգործութիւնները) նախորդ համակարգի բաղկացուցիչ տարրերէն են, որոնք պէտք է վերջ գտնեն ներկայ Հայաստանի մէջ: Ունենալով այնպիսի ընտրական օրէնք մը, որ քաղաքական դաշտէն հեռու կը պահէ ամէն տեսակի ընտրակաշառք, կը նշանակէ` ժողովրդավարութեան յաղթանակը ընդդէմ սակաւապետութեան:
Ինչպէս գիտենք, Հայաստանը անցումային ժամանակաշրջանի մէջ է: Անցումային ժամանակաշրջանին առողջ ընթանալուն համար անհրաժեշտ է պետութեան ժողովրդավարացումը (մարդու իրաւունքներու եւ ազատութիւններու յարգում), պետական հիմնարկներու հզօրացումը, կարգ ու կանոնի հաստատումը եւ ընկերային ու տնտեսական արդար կարգերով պետութեան մը ձեւաւորումը:
