ԿԱՐՕ ԱԲՐԱՀԱՄԵԱՆ
Սիրելի՛ Արմէն Յարութիւնեան,
Գրեթէ քառասուն օր եղաւ, եւ գացիր առանց ըստ սովորութեանդ ՑԸ մը ըսելու:
Յուղարկաւորութենէդ ետք գրեցի քեզի հասցէագրուած թիւ 2 նամակը: Պիտի չստանաս անիկա, պարզ այն պատճառով, որ չղրկեցի, մտածելով թէ …
Գրած էի յուղարկաւորութեանդ ու թաղումիդ մասին: Նամակս շարունակած էի նաեւ անդենական մեկնումիդ խորհրդածութիւններով: Մտորումներ, որոնք արտայայտեցի այնպիսի դիտարկումներով, որոնք անկարելի է, որ չանհանգստացնէին հայատառ մամուլի խմբագիրները, եւ տպագրուելու պարագային ալ` ընթերցողները: Կը ցաւիմ, որ ԱԶԳԱՅԻՆ ՅՈՒՂԱՐԿԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ չկատարուեցաւ քեզի նման անձի մը, որ իր ողջ կեանքին ընթացքին եղած է գլխագիր հայ եւ գլխագիր մարդ: Մէկն էիր, որ կը հաւատայիր մարդակերտումի եւ հայակերտումի նուիրական առաքելութեան: Փոխանակ այլ բարերարներու նման, անունդ յաւերժացնող կառոյցներ կերտելու, նախընտրեցիր նուիրատուութիւներդ ուղղել հայ ուսանողներուն, հայերէն եւ հայագիտական նիւթեր դասաւանդող ուսուցիչներու ու հայատառ մամուլին:
Յիշողութեանս մէջ դրոշմուած է դագաղիդ վրայ տեղադրուած վերջին լուսանկարդ: Լուսանկարուած էիր անցեալ հոկտեմբերին, Հայաստանի Հանրապետութեան դեսպան Սամուէլ Մկրտիչեանի ձեռամբ Մ. Խորենացի շքանշանը ստացած օրդ: Արհեստավարժ լուսանկարիչ Հայկ Հաճեանը տարօրինակ քմծիծաղ մը ձերբակալած էր դիմագծիդ վրայ: Կարծես այդ վայրկեանին իսկ լռելեայն կ՛արտասանէիր սփիւռքահայ մեծ բանաստեղծ Զարեհ Խրախունիի իմաստալից բանաստեղծութիւնը –
ՏԱՊԱՆԱԳԻՐՍ
Աստ հանգչիմ ես
Դուք ձեր հանգիստը նայեցէք …
Գիտե՞ս ինչ. մարդիկ այնքան հանգիստ են, որ տնտեսական, ընկերային, կրթական, լեզուական եւ չեմ գիտեր ինչական տագնապները անգոյ կը նկատեն: Բայց բարեբախտաբար, կան նաեւ մարդիկ, որոնք կը փնտռեն քու հատու նամակներդ: Նամակներ, որոնց մէջ շատեր կը գտնէին իրենց հարազատ մտածումներն ու զգացումները: Չմոռցած քեզի ուրախացուցիչ լուր մը տամ: Անցեալ շաբաթ, հայատառ թերթի խմբագիր մը նկատել տուաւ, թէ քու մասիդ յետմահու աւելի գրուած էր, քան թէ քանի մը տարի առաջ մահացած պէյրութահայ գրողի մը մասին: Դուն լայն ժողովրդականութիւն կը վայելէիր, եւ հակառակ այդ իրողութեան, արժանի չնկատուեցար անդամակցելու Լիբանանահայ գրողներու համախմբումին:
Քառասունքդ թող առիթ մը ըլլայ թարմացնելու յիշողութիւնները եւ լիբանանահայ գրականութեան պատմութեան համար նշելու հեղինակած հատորներդ, ինչպէս նաեւ ամբողջական ցանկը Արմէն եւ Միմի Յարութիւնեան գրական մատենաշարին:
– Նամակներ Պէյրութէն
հատոր Ա.
խմբ. Երուանդ Հ. Քասունի
(2008, Պէյրութ, 280 էջ)
(Ա.Մ. Յարութիւնեան մատենաշար, թիւ 27)
– Կեանքը նամակագրութեան Մէջ
Լեւոն Հախվերդեանի եւ Արմէն Յարութիւնեանի նամակագրական երկխօսութիւնը
խմբ. Գէորգ Եազըճեան
(2008, Երեւան, 432+16էջ, նկարազարդ)
(Ա.Մ. Յարութիւնեան մատենաշար, թիւ 28)
– Նամակներ Պէյրութէն
հատոր Բ.
խմբ. Երուանդ Հ. Քասունի
(2010, Պէյրութ, 376 էջ)
(Ա.Մ. Յարութիւնեան մատենաշար, թիւ 38)
– Նամակներ Պէյրութէն
հատոր Գ
խմբ. Գէորգ Եազըճեան
(2014, Պէյրութ, 573+18 էջ)
(Ա.Մ. Յարութիւնեան մատենաշար, թիւ 54)
– Նամականի Արմէն Յարութիւնեանի
Նամակագրութիւն Գէորգ Պագրճեանի եւ Զարեհ Մելքոնեանի հետ
խմբ. Թորոս Թորանեան
(2015, Պէյրութ, 206+2 էջ)
(Ա.Մ. Յարութիւնեան մատենաշար, թիւ 55)
Բացակայութեանդ բաւական նոր գիրքեր լոյս տեսան մշակութային եւ գրական հետաքրքրական հանդիսութիւններ տեղի ունեցան:
Յաջորդ նամակին այս մասին:
Կարօտդ ճնշելու սկսաւ:
——————————-
Միմի Եւ Արմէն Յարութիւեան
Մատենաշար
1- Ծառուկեան, Անդրանիկ. Էնէս պիլէ թֆուլէ (արաբերէն թարգմ. Հրաչ Սահակեան) (Պէյրութ, 1987)
2- Հաւատով խոստովանիմ (Պէյրութ,1992)
3- Հախվերդեան, Լեւոն. Մենք եւ մեր ժամանակը (Պէյրութ, 1997)
4- Վարդան, Լեւոն. Հայկական տասնհինգը թուրք մատենագիտութեան եւ մամուլին մէջ եւ մենք (Պէյրութ, 1998)
5- Ծառուկեան Անդրանիկ. Առկայծող հայեր եւրոպայի լոյսերուն մէջ (Հալէպ, 1999)
6- Հախվերդեան, Լեւոն. Մենք եւ մեր դժուար օրերը (Երեւան, 2000)
7- Զէքիեան, Հայր Լեւոն. Ինքնութեան խճանկար (Պէյրութ, 2001)
8- Թորանեան, Թորոս. Ամբողջական գրագէտը Ռոպէր Հատտէճեան (Հալէպ, 2002)
9- Հատտէճեան, Ռոպէր. Դանիէլ Վարուժանի, Սիպիլի, Իգնա Սարըասլանի բանաստեղծութիւնները հայ ուսանողներու մտերմութեան մէջ (պէյրութ, 2003)
10- Այգեկցի, Վարդան վրդ. Խրատներ (թարգմ. Պարթեւ վրդ. Կիւլիմեան (Անթիլիաս, 2002)
11- Տէրտէրեան, Մեթր Գասպար. Եկեղեցի-պետութիւն յարաբերութիւններ եւ նոր աղանդաւորներ. ներածական ակնարկ (Պէյրութ, 2004)
12- Հախվերդեան, Լեւոն. Ինչպէս դիտել ներկայացումը (Պէյրութ, 2004)
13- Հատտէճեան, Ռոպէր. Յուշատետր-52. Իսթանպուլահայ նոր բանաստեղծութեան վէպը. Կարպիս Ճանճիկեան, Հայկազուն Գալուստեան եւ միւսները (Իսթանպուլ, 2004)
14- Առաքելեան, Սերգէյ. Երուանդ Ղազանչեան (Երեւան, 2004)
15- Տոմար արձանագրութեան հայ ազգային միութեան ատենագրութեան Այնթապի ինքնապաշտանութեան (1920) (Պէյրութ, 2005)
16- Խրլոպեան, փրոֆ. Գէորգ. Ցեղասպանագիտութիւն (Պէյրութ, 2006)
17- Մուրատեան, Արմէն. Խելքիս փչածներէն եւ այլ էջեր (Պէյրութ, 2005)
18- Շէյքսփիր. Արքայ Լիր (թարգ. Յովհաննէս Խան Մասեհեան (Երեւան, 2006)
19- Հատտէճեան, Ռոպէր. Յուշատետր-57. Գրադարանիս մոռցուած գիրքերը (Պոլիս, 2006)
20- Հատտէճեան, Ռոպէր. Առաստաղ. Առաստաղին միւս կողմը (Երեւան, 2006)
21- Միքայէլեան, Յակոբ. Բաց Պատուհան. Նշմարներ (Հալէպ, 2006)
22- Գալոյեան, Սերգէյ. Պարոյր Սեւակ. Զուտ Սովետական սպանութիւն (Երեւան, 2007)
23- Օհանեան, Փասքալ. Հիմէյէթ էլ-ինսէն ուալ-իպէտէթ էլ-ժէմաիյյէ պի-եէտտ էտ-տաուլի էթ-թըրքիյյի տըտ էլ-շաապ էլ-էրմէնի(արաբերէն թարգ. Նանոր Միքայէլեան-Քէքլիքեան) (Պէյրութ, 2007)
24- Հատտէճեան, Ռոպէր. Յուշատետր-59. Պտոյտ հայ գրականութեան քուլիսներուն մէջ. Հատոր Ա. (Պոլիս, 2007)
25- Հատտէճեան, Ռոպէր. Յուշատետր-60. Պտոյտ հայ գրականութեան քուլիսներուն մէջ. Հատոր Բ. (Պոլիս, 2007)
26- Հատտէճեան, Ռոպէր. Յուշատետր-61. Պտոյտ հայ գրականութեան քուլիսներուն մէջ. Հատոր Գ. (Պոլիս, 2008)
27- Յարութիւնեան, Արմէն. Նամակներ Պէյրութէն. Հատոր Ա. (Պէյրութ, 2008)
28- Հախվերդեան, Լեւոն եւ Յարութիւնեան, Արմէն. Կեանքը նամակագրութեան մէջ. Լեւոն Հախվերդեանի եւ Արմէն Յարութիւնեանի նամակագրական երկխօսութիւնը (Երեւան, 2008)
29- Տէրտէրեան, Մեթր Գասպար. Հրապարակագրական Էջեր. Հայեացք եւ կեցուածք (Պէյրութ, 2008)
30- Հատտէճեան, Ռոպէր. Յուշատետր-62. Պտոյտ հայ գրականութեան քուլիսներուն մէջ. Հատոր Դ. (Պոլիս, 2008)
31- Մուրատեան, Կարպիս Ե. Ակնարկներ. Ութերորդ գիւղէն (Պոլիս, 2008)
32- Հատտէճեան, Ռոպէր. Յուշատետր-63. Պտոյտ հայ գրականութեան քուլիսներուն մէջ. Հատոր Ե. (Պոլիս, 2009)
33- Հատտէճեան, Ռոպէր. Յուշատետր-64. Պտոյտ հայ գրականութեան քուլիսներուն մէջ. Հատոր Զ. (Պոլիս, 2009)
34- Հատտէճեան, Ռոպէր. Յուշատետր-65. Պտոյտ հայ գրականութեան քուլիսներուն մէջ. Հատոր Է. (Պոլիս, 2010)
35- Յակոբեան, Ժագ. Լիլոյշ Ա Տոչոր … (Պէյրութ, 2010)
36- Ֆազլեան, Պերճ. Մտորումներ թատրոնի մասին (Պէյրութ, 2010)
37- Պ.Յակոբեան, Մաքրուհի. Մանկութեանս փողոցներուն մէջ (Պոլիս, 2010)
38- Յարութիւնեան, Արմէն. Նամակներ Պէյրութէն. Հատոր Բ. (Պէյրութ, 2010)
39- Հատտէճեան, Ռոպէր. Յուշատետր-66. Պտոյտ հայ գրականութեան քուլիսներուն մէջ. Հատոր Ը. (Պոլիս, 2010)
40- Հատտէճեան, Ռոպէր. Յուշատետր-67. Պտոյտ հայ գրականութեան քուլիսներուն մէջ. Հատոր Թ. (Պոլիս, 2010)
41- Դարեան, Արմէն. Նամականի (Երեւան, 2010)
42- Հատտէճեան, Ռոպէր. Մեր մայրենի լեզուն մահամերձի անկողինին մէջ (Պէյրութ, 2011)
43- Իսկահատեան, Յարութիւն. Վկայարան հայկական ցեղասպանութեան. Գիրք Գ. (Պէյրութ, 2011)
44- Յակոբեան, Ժագ. Յաւերժօրէն քոյդ … (Պէյրութ, 2011)
45- Հատտէճեան, Ռոպէր. Յուշատետր-68. Պտոյտ հայ գրականութեան քուլիսներուն մէջ. Հատոր Ժ. (Պոլիս, 2012)
46- Հատտէճեան, Ռոպէր. Յուշատետր-78. Պտոյտ մը հայոց լեզուի բառարանին մէջ. Հատոր Ա. (Պոլիս, 2012)
47- Թորանեան, Թորոս. Հայ բժիշկներ եւ բուժաշխատողներ Սուրիոյ մէջ (Հալէպ, 2012)
48- Իսկահատեան, Յարութիւն. Վկայարան հայկական ցեղասպանութեան. Գիրք Դ. (Պէյրութ, 2012)
49- Իսկահատեան, Յարութիւն. Վկայարան հայկական ցեղասպանութեան. Գիրք Ե. (Պէյրութ, 2013)
50- Հատտէճեան, Ռոպէր. Պտոյտ մը հայոց լեզուի բառարանին մէջ. Հատոր Բ. (Պոլիս, 2013)
51- Մսըրլեան, Զաւէն. Մամուլէն փրցուած էջեր (Պէյրութ, 2013)
52- Հայկազ, Արամ. Մոռացուած էջեր. Հատոր Գ. (1961-1966) (Երեւան, 2013)
53- Հայկազ, Արամ. Մոռացուած էջեր. Հատոր Դ. (1967-1969) (Երեւան, 2013)
54- Յարութիւնեան, Արմէն. Նամակներ Պէյրութէն. Հատոր Գ. (Պէյրութ, 2014)
55- Յարութիւնեան, Արմէն. Նամականի Արմէն Յարութիւնեանի (Պէյրութ, 2015)
56- Սիմոնեան, Բաբգէն. Պատկերներ Լիբանանից (Երեւան, 2015)
57- Թորանեան, Անի. Արարատ (Պէյրութ, 2015)
58- Թոքմաճեան, Հրազդան. Գալէմքեարեաններ. Այնթապ-Դամասկոս-Հալէպ. The Kalemkiarians. Ayntab-Damascus-Aleppo (Հալէպ, 2016)
59- Գուրուեան, Վարդգէս. Կապոյտ յիշատակներ հրդեհուած Մելգոնեանէն (մամուլի տակ)
60- Յարութիւնեան, Արմէն. Նամակներ Պէյրութէն. Հատոր Դ. (մամուլի տակ)
