
ԼՈՒՍԻՆԷ ԹԵՒՈՍԵԱՆ
Ստորեւ կը հրատարակենք «Ապառաժ»-ի կողմէ կատարուած հարցազրոյց մը` ՀՅԴ Եւրոպայի Հայ դատի յանձնախումբի նախագահ Գասպար Կարապետեանի հետ` Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանի Պելճիքա կատարած այցելութեան արդիւնքներուն, Հայաստանի մէջ տեղի ունեցած յեղափոխութեան վերաբերեալ Եւրոպայի կարծիքին եւ ԵՄ-Հայաստանի համապարփակ եւ ընդլայնուած համագործակցութեան համաձայնագիրին մասին:
ՀԱՐՑՈՒՄ.- Վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանը յուլիսի 11-13-ը աշխատանքային այցով Պելճիքայի թագաւորութիւնում էր: Ի՞նչ արդիւնքների եւ ձեռքբերումների մասին կարող ենք խօսել:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ.- Որպէս առաջին այցելութիւն եւ ծանօթացում ՕԹԱՆ-ի եւ Եւրոպական Միութեան գործընկերների հետ` կարելի է ասել, որ անմիջական արդիւնքներ չեն սպասւում, բայց ընդհանուր մթնոլորտը լաւ էր: ՕԹԱՆ-ի եւ Եւրոպական Միութեան անդամները լաւ ընդունեցին Նիկոլ Փաշինեանին, խոստումներ եւս հնչեցին` Հայաստանին օժանդակութիւն ցուցաբերելու հետ կապուած:
Յատկանշական է նաեւ այն համեմատականը, թէ ինչպէ՛ս Հայաստանում հնարաւոր եղաւ թաւշեայ յեղափոխութեան միջոցով փոխել երկրում ստեղծուած կացութիւնը, իսկ Ազրպէյճանում գնալով կացութիւնը վատանում է` Ալիեւի բռնատիրական վարչակարգով: Կարծում եմ, որ դա մտածելու տեղիք է տալիս Ազրպէյճանի նախագահ Ի. Ալիեւին համար, որ կարող է նոյն մթնոլորտը իր երկրի մէջ էլ ստեղծուել: Ճիշդ հակասութիւն է ստեղծուել ժողովրդավարական արդիւնքների վերաբերեալ Հայաստանի եւ Ազրպէյճանի միջեւ:
Հ.- Պրիւքսել եռօրեայ այցի շրջանակներում վարչապետ Փաշինեանը հանդիպել է նաեւ ձեզ հետ: Հետաքրքիր է` ի՞նչ օրակարգ էր ներառում հանդիպումը:
Պ.- Նիկոլ Փաշինեանը նախկինում, որպէս Հայաստանի խորհրդարանի պատգամաւոր, այցելել էր մեր գրասենեակ եւ տեղեակ էր մեր կողմից կատարուող աշխատանքների մասին: Որպէս Հայաստանի վարչապետ` առաջին անգամ ենք հանդիպել: Հանդիպմանը ներկայ էին նաեւ Հայաստանի կրթութեան նախարարը եւ նրա օգնականը: Հանդիպման ընթացքում խօսել ենք վերջին շրջանում մեր կատարած աշխատանքների մասին, Եւրոպական խորհրդարանում եւ ընդհանրապէս ԵՄ-Հայաստան մերձեցման ուղղութեամբ կատարուող աշխատանքների մասին:
Ն. Փաշինեանը ներկայացրել է իր առաջնահերթութիւնները մի շարք ուղղութիւնների համար:
Ասեմ, որ երկու անգամ հանդիպել ենք նաեւ արտաքին գործերի նախարար Զոհրապ Մնացականեանի հետ, քննարկել` ընթացքի մէջ գտնուող զանազան հարցեր:
Ընդհանուր առմամբ, կարող եմ ասել, որ Ն. Փաշինեանի հետ հանդիպումը դրական էր, եւ մեր յարաբերութիւնները պէտք է շարունակուեն:
Հ.- Պատահականութի՞ւն է արդեօք Հայաստանի եւ Ազրպէյճանի արտաքին գործերի նախարարների առաջին հանդիպումը Պրիւքսելում կազմակերպելը, թէ՞ հանդիպումը փաստում է, որ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտութեան խաղաղ կարգաւորումը շարունակում է մնալ Եւրոպական Միութեան առաջնահերթութիւններից մէկը:
Պ.- Պատահական` այն իմաստով, որ բոլոր կողմերը պէտք է Պրիւքսելում լինէին, եւ առիթը եղաւ` նախաձեռնելու արտաքին գործերի նախարար նորանշանակ նախարար Զոպրապ Մնացականեանի առաջին հանդիպումը Ազրպէյճանի արտաքին գործերի նախարար Էլմար Մամետեարովի հետ: Չեմ կարծում, որ առաջին հանդիպման ժամանակ խորքային խօսակցութիւն կամ լուրջ տեսակէտներ փոխանակուած լինէին:
Ինչ վերաբերում է ղարաբաղեան հիմնախնդրի` ԵՄ օրակարգում լինելուն, չեմ կարծում, որ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտութեան խաղաղ կարգաւորման գործընթացը Եւրոպական Միութեան առաջնահերթութիւններից է: Անշուշտ, Եւրոպան կարեւորում է արցախեան հարցը` Հայաստանի հետ բարիդրացիական յարաբերութիւնների մէջ լինելու տեսանկիւնից, բայց` ոչ որպէս իրենց անմիջական առաջնահերթութիւն:
Հ.- Կարո՞ղ ենք համարել, որ եւրոխորհրդարանի ձայների գերակշիռ մեծամասնութեան հաւանութեան արժանացած ԵՄ-Հայաստան համապարփակ եւ ընդլայնուած համագործակցութեան համաձայնագիրը Հայաստանի արտաքին քաղաքականութիւնում կարեւորագոյն ձեռքբերումներից է:
Պ.- Այո՛, ամենակարեւոր ձեռքբերումներից է, մանաւանդ Հայաստանի` 2013-ին համաձայնագիրը չստորագրելու որոշումից յետոյ: Հայաստանն այդ ժամանակ գրեթէ մեկուսացման մէջ յայտնուեց: Մեծ պայքար ենք տարել այն ժամանակուայ արտաքին գործերի փոխնախարարի հետ` Հայաստանին դուրս բերելու մեկուսացումից եւ հասկացնելու եւրոպացիներին, որ մեկուսացումը որեւէ կողմի համար շահաւէտ չէ: Այդ ուղղութեամբ մեր աշխատանքն արդիւնք տուեց, եւ համաձայնագիրը ստորագրուեց:
Համաձայնագրի ստորագրումը կարեւոր է Հայաստանի համար, մանաւանդ` այն տեսանկիւնից, որ համաձայնագրի հիման վրայ Հայաստանում կը կատարուեն ներքին փոփոխութիւններ ու նաեւ առիթ կը ստեղծեն` Եւրոպայի կողմից Հայաստանին յատկացուող միջոցների եւ նիւթական օժանդակութիւնների բարձրացման:
Հ.- Ինչպիսի՞նն է Եւրոպայի արձագանգը եւ վերաբերմունքը Հայաստանում տեղի ունեցած յեղափոխութեան վերաբերեալ եւ ինչպէ՞ս են այդ փոփոխութիւններն ազդել Հայաստան-Եւրոմիութիւն յարաբերութիւնների վրայ:
Պ.- Լսածս եւ հանդիպումների ընթացքում հնչած բոլոր կարծիքները հայ ժողովրդի հասունութեան եւ ճիշդ կերպով հարցը լուծելու հիացական արձագանգներ էին: Այսօր Հայաստանում որոշ գործընթացներ են սկսուել, որոնք պէտք է շարունակական լինեն: Ե՛ւ կառավարութիւնը, ե՛ւ կառավարութեան աշխատակիցները պէտք է զգուշ լինեն իրենց ասածների եւ յայտարարութիւնների մէջ, տաքարիւն քննարկումներ եւ քննադատութիւններ չանեն` ակնկալելով, որ այսօր խոստացուածը վաղը պէտք է իրագործուի:
Պէտք է զինուենք համբերութեամբ, սպասենք խորհրդարանական արտահերթ ընտրութիւններին` երկրի քաղաքական պատկերը յստակեցնելու համար: Կարծում եմ, որ եթէ երկու կողմից հասունութիւն լինի, երկիրը լաւ ընթացքի մէջ կ՛ընկնի: