Վերջին 15 օրերին Արցախի ներքաղաքական դաշտն ապրեց վայրիվերումներով լի օրեր: Թերեւս, ապրիլից սկսած` Հայաստանի Հանրապետութիւնում տեղի ունեցած իրադարձութիւններից յետոյ ակնյայտ էր, որ հասարակական պահանջի ալիքը կը հասնի նաեւ Արցախ: Սակայն, ըստ ամենայնի, ակնկալիքը իրականութիւն դառնալու ճանապարհին բախուեց անսպասելի արձագանգի:
Արցախում քաղաքական պահանջների դրսեւորումները սկսեցին պարզ կենցաղային վէճի եւ ծեծկռտուքի հետեւանքով: Սակայն մեր քաղաքական համակարգը չկարողացաւ դիմակայել դրան, եւ արագ լուծումներ գտնել ժողովրդի դժգոհութիւնը պետական մակարդակով քննարկելու, լուծումներ առաջարկելու եւ գործնական արդիւնքների հասնելու ուղղութեամբ: Գործնականում ստեղծուեց մի իրավիճակ, երբ ականատես եղանք, որ պետական համապատասխան մարմինները չեն կրում պատասխանատուութեան իրենց չափաբաժինը երկրի կառավարման գործում:
Ականատեսը եղանք, թէ ինչպէս Արցախի Ազգային ժողովում պատգամաւորները խոստովանեցին, որ չեն զբաղւում իրենց առաքելութեամբ, եւ մինչեւ իսկ խոստովանեցին, որ այսքան տարիներ անգործութեան է մատնուել Ազգային ժողովը: Մի ներկայացուցչական ժողով, որը պէտք է դառնայ երկրում գոյութիւն ունեցող մտահոգութիւնների եւ խնդիրների քննարկման ու լուծումների առաջադրման հարթակ:
Իսկ այս բոլոր երեւոյթները գալիս են ապացուցելու, որ տարիներ շարունակ Դաշնակցութեան կողմից հնչեցուած պետական համակարգում տիրող մտահոգութիւնները առարկայական են: Հարցը վերաբերւում է քաղաքական պատասխանատուութեանն ու կուսակցութիւնների դերի բարձրացմանը:
Դեռեւս 2 տարի առաջ առիթ ունէինք ինչ-որ ձեւով նախադրեալներ ստեղծել Արցախում քաղաքական պատասխանատուութեան գերկեդրոնացուած համակարգի տրոհման համար: Բայց, գործնականում ընդունուեց մի Սահմանադրութիւն, որտեղ աւելի կեդրոնացաւ պատասխանատուութեան հարցը:
Կուսակցութիւնները պէտք է լինեն հասարակութեան մէջ նոյն գաղափարը կրող անհատների համախմբման միաւորումներ, որտեղ պէտք է հասարակութեան մէջ գոյութիւն ունեցող մտահոգութիւններն ու խնդիրները ձեւակերպուեն եւ դրանց ուղղութեամբ լուծումներ առաջադրուեն: Իսկ այդ լուծումների իրականացման համար պէտք է պատասխանատուութիւն կրեն հէնց կուսակցութիւնները, որոնք որպէս իշխանութիւն կամ ընդդիմութիւն ներգրաւուած են պետական համակարգում: Այսպիսով` կուսակցութիւնները դառնում են պետութիւն-հասարակութիւն կապող օղակներ:
Այս գործելաոճը խեղաթիւրուելու կամ ոչ լիարժէք կիրառուելու դէպքում` վաղ թէ ուշ քաղաքական համակարգը դէմ յանդիման է կանգնում անգործունակութեան: Իսկ այդ անգործութիւնը վերջին հաշուով վնասում է թէ՛ պետութեանը, ու թէ երկրի հեղինակութեանը: Իսկ նման դէպքերում հասարակութիւնը գտնում է ելքեր: Համակարգեր են ստեղծւում պետական համակարգից անկախ, որոնք յաւակնում են դառնալ հասարակութեան խօսնակը, խնդիրներ լուծողը եւ «փրկիչը»: Իսկ այդ ոչ պետական համակարգերից պատեհապաշտները ու այլ նպատակներ որոնող անհատները բոլոր թոյլատրելի եւ անթոյլատրելի միջոցներով փորձում են օգուտներ քաղել:
Ստեղծուած կացութիւնը պէտք է սթափեցնի բոլորին: Պետական համակարգը չի կարող այս կամ այն հոսանքի ու խմբաւորման կամայականութեամբ սասանուել: Իսկ այդ սասանումը կարելի է կասեցնել, երբ իւրաքանչիւր մարմին, իւրաքանչիւր քաղաքական միաւոր եւ, ի վերջոյ, իւրաքանչիւր անձ պետութեան հանդէպ զգայ իր պատասխանատուութիւնն ու յանձնառութիւնը:
