ՆՈՐԱ ԲԱՐՍԵՂԵԱՆ
– Հայրի՛կ, ժողովի պիտի երթա՞ս:
Ինծի համար այդքան ալ սովորական չէր, որ դուստր մը իր հօրը դիմէ «հայրի՛կ»-ով, որովհետեւ մեր միջավայրին մէջ աւելի սովորական է «պապա»-ն, սակայն ժամանակի թաւալումին հետ «հայրիկ» անունը որքան նոյնացաւ քեզի` Վարդան Խանճեան:
Իսկական հայրիկ էիր, քեզի այլ ձեւով դիմել կարելի չէր, քեզի օտարութիւն բուրող «պապա» անուանումը պիտի չվայլէր բնաւ, որովհետեւ դուն հայ էիր ամէն ինչով` սիրտով, միտքով, հոգիով ու խիղճով: Հայրիկ էիր քու զաւակներուն, հայրիկ էիր երկար տարիներ ՀՅԴ ակումբներուն մէջ քեզի հետ աշխատածներուն, հայրիկ էիր Սրբոց Վարդանանց եկեղեցւոյ երդիքին տակ ծառայածներուն, որոնք փոխուեցան ժամանակի ընթացքին, մեկնեցան հիները, եկան նորերը, սակայն դուն գուրգուրոտ, խորհրդատու եւ սիրով լեցուն մնացիր բոլորին նկատմամբ:
Շատեր եկան ու անցան ՀՅԴ ակումբներէն, բազում անձեր իր կամարներուն տակ առաւ Սրբոց Վարդանանց եկեղեցին, ոմանք հեռացան, ուրիշներ շեղեցան, այլոք տարբեր հետաքրքրութեան բերումով ու զանազան պատճառներով իրենց ժամանակը զլացան ակումբին եւ եկեղեցւոյ, սակայն դուն մնացիր հաստատ ու հաւատքով լի` զոյգ կառոյցներուն մէջ մնալն ու գործելը սրբազան պարտք նկատելով:
Դաշնակցական որեւէ հանդիպումի, ժողովի, հաւաքի կամ տարբեր բնոյթի համախմբումի դուն ներկայ եղար միշտ, նոյնիսկ` ճշդուած ժամէն շատ կանուխ. Սրբոց Վարդանանց եկեղեցին դժուար թէ յիշէ կիրակի մը, երբ դուն իր դարպասներու սեմէն հեռու ըլլայիր, հաւատացեալներուն համար եկեղեցւոյ իւրաքանչիւր բաղադրիչի նման` դուն մնայուն ներկայութիւն էիր մուտքին աջ կողմը, լուրջ դէմքով, մեղմ ժպիտով, միշտ պարտականութիւն մը կատարելու ընթացքի մէջ: Դժուար է գտնել քեզի նման անձեր, որոնք իրենց կեանքին աւելի քան կէսը նուիրած ըլլան ակումբին եւ եկեղեցիին, համարեա՛ անկարելի է հանդիպիլ քեզի պէս անհատներու, որոնք արհամարհելով ամէն դժուարութիւն, անձնական ամէն հաշիւ, երբեմն անհատներու կողմէ դրսեւորուած անտեղի արտայայտութիւններ ու կեցուածքներ` շարունակեն կառչած մնալ ակումբին եւ եկեղեցւոյ, շարունակեն կանգնիլ պատնէշի վրայ, նոյնիսկ երբ փոթորիկները այդքան ալ մեղմ չըլլան, շարունակեն աշխատիլ, ներել, տքնիլ ու նուիրուիլ` յօգուտ հաւաքական շահերուն, ի սէր եկեղեցւոյ բարօրութեան եւ ակումբին ամրութեան ու հզօրութեան: Եւ այս բոլորը` սրտի ամենայն գոհունակութեամբ, առանց ոեւէ մէկէ թելադրութիւն սպասելու, առանց տրտունջքի կամ յոխորտանքի…
Քեզի համար ամէն ինչ երկրորդական եւ երրորդական էր, երբ Դաշնակցութեան կոչը ուղղուած էր, երբ քրիստոնէական հաւատքը նժարի վրայ դրուած էր, երբ ազգային հաւաքական իղձերն ու երազները հրամայական էին:
Իսկ քու այս պարտաճանաչութիւնդ ու նուիրումդ լռելեայն կը փորձէիր վարակիչ դարձնել շրջապատիդ, քու կեցուածքներով օրինակ կը հանդիսանայիր երիտասարդներուն, նաեւ` մեզի: Երբեմն կատակով եւ զարմանքով կը խօսէինք քու բացարձակ պարտաճանաչութեանդ մասին, կը դժգոհէինք, որ քեզի ընկերակցելով` մենք ալ տարբեր ժողովներու կամ հաւաքներու առաջին հասնողները եւ երկար ատեն ուրիշները սպասողները ըլլայինք, բայց դուն գիտէիր, որ ա՛յդ է ճիշդը, ատոր արժանի է Դաշնակցութիւնը, յարգանքի ու պատասխանատուութեան կոչուած է իւրաքանչիւր երդում տուած անձ:
Տակաւին կայ աւելին. դուն այն սակաւաթիւ անձերէն էիր, որ կը հաւատար գրիչի ուժին, կը յարգէր մամուլին ու ձայնասփիւռին ծառայողները, կը հետեւէր անոնց ամենայն բծախնդրութեամբ` միշտ դրականը տեսնելով, լաւին մասին խօսելով, քաջալերելով եւ մղիչ ուժ հանդիսանալով:
Սիրելի՛ ընկեր Վարդան (ինծի համար նաեւ հօրեղբօր համազօր),
Կանուխ էր տակաւին, շուտ բաժնուեցար մեզմէ, քու կենցաղէդ շատ բան ունէին սորվելիք նոր սերունդներ, փոթորիկները երբեք չյաջողեցան ընկճել քեզ, սակայն այս անգամուան հովը արդէն մարեց մոմդ` լուսաւոր դէմք մը առյաւէտ հեռացնելով մեր շրջապատէն:
Դժուար է ընդունիլ, որ այլեւս հոս կամ հոն պիտի չհանդիպիմ քեզի, դժուար է մտածել, որ այս անգամ (միակ անգամն ըլլալով) պիտի չկարդաս գրածս եւ առաջին առիթի քու կարծիքդ պիտի չյայտնես ինծի` գոհունակութիւնդ ու ինձմով ուրախ ըլլալու անկեղծութիւնդ դրսեւորելով, դժուար է գիտակցիլ, որ Սրբոց Վարդանանց եկեղեցւոյ մէջ քեզ կարելի պիտի չըլլայ գտնել այլեւս…
Թաղմանդ օրը, երբ արցունքով խեղդուած մեր կոկորդներէն կը բարձրանային «դարձայ զինուոր գաղափարի» եւ «ահա հանգիստ հող կը մտնեմ, յոյսս դուք էք ընկերներ» տողերը, նայեցայ երկինք ու խնդրեցի Բարձրեալէն, որ ուժն ու գիտակցութիւնը տայ մեզի` քեզի պէս գաղափարի նուիրեալ զինուորին ուղին շարունակելու եւ երբեք քեզ յուսախաբ չընելու:
Առյաւէտ բաժանումը դժուար է, սակայն կը դիւրանայ, երբ քու իղձերուդ, հաւատամքներուդ եւ գաղափարներուդ շարունակողը փորձենք ըլլալ եւ քեզի պէս ծառայենք` առանց յուսահատելու, առանց երկար մտածելու, առանց հաշիւի ու տատամսումի, պարզապէս` ծառայել նուիրական ու անշահախնդիր կերպով:
Պիտի կարօտնանք, սակայն երբեք պիտի չմոռնանք քեզ, բարի՛ հայրիկ:
