Պատրաստեց՝ ՄԱՐԻՆԱ ՀԱՄԱՄՃԵԱՆ
Իրանահայ «Թեւանիկ»-ը Կը Շարունակէ Օժանդակել Արցախի Բազմազաւակ Ընտանիքներուն
2016-էն ի վեր, Իրանի «Թեւանիկ» բարեսիրական խումբին միջոցով, ամսական դրութեամբ, շարունակական նիւթական օժանդակութիւն ցուցաբերուած է 2014-2017 տարիներուն Արցախի մէջ զոհուածներու եւ վիրաւորներու ընտանիքներուն:
Այժմ Արցախի մէջ, կազմակերպութիւնը կ՛իրագործէ բազմազաւակ` եօթը եւ աւելի անչափահաս փոքրիկներ ունեցող ընտանիքներուն աջակցելու ծրագիր:
«Թեւանիկ» խումբի նախաձեռնութեան կ՛աջակցի ՀՕՄ-ի Արցախի մասնաճիւղը:
Յայտնենք, որ «Թեւանիկ» բարեսիրական խումբին վերոնշեալ ծրագիրներուն ճամբով օժանդակութիւն ստացած են աւելի քան 110 ընտանիքներ:
Հայաստանի Սփիւռքի Նախարար Հրանուշ Յակոբեանը Մասնակցեցաւ Լիբանանահայ Գրող, Պատմաբան Լեւոն Վարդանի Անձնական Գրադարանի Բացման Հանդիսութեան
Մարտ 26-ին Եւրասիա միջազգային համալսարանին մէջ Հայաստանի սփիւռքի նախարար Հրանուշ Յակոբեանը մասնակցեցաւ լիբանանահայ գրող, պատմաբան Լեւոն Վարդանի անձնական գրադարանի բացման արարողութեան: Լեւոն Վարդանի գրական ժառանգութիւնը, արխիւային նիւթերը, անտիպ ձեռագիրները գրողի ընտանիքին կողմէ նուիրուած են Եւրասիա միջազգային համալսարանի գրադարանին:
Ողջունելով ներկաները` նախարար Հրանուշ Յակոբեանը նախ եւ առաջ շնորհաւորեց համալսարանի ուսանողները, արեւմտահայ գրականութիւնը եւ պատմութիւնը ուսումնասիրողներուն պէս հարուստ ժառանգութիւնը հայրենիքի մէջ կարդալու, հետազօտելու կարելիութեան համար: «Այս պատմական իրողութիւն է: Երկար դեգերումներէ ետք Լեւոն Վարդան «վերադարձաւ» Հայաստան` իր աշխատութիւններու եւ գիրքերու տեսքով: Ծնաւ Հալէպ, ապրեցաւ, ուսանեցաւ Լիբանանի մէջ եւ ամէնէն առաջ եղաւ մանկավարժ ու ուսուցիչ, ձգեց իր մնայուն հետքը: Ան իր պատմական գիտական ուսումնասիրութիւններուն մեծ մասը նուիրեց Ցեղասպանութեան: Լեւոն Վարդանի ժառանգութեան տեղափոխումը Հայաստան` անոր ընտանիքին մեծ նուէրն է մեզ բոլորիս», նշեց սփիւռքի նախարարը:
Նախարար Հրանուշ Յակոբեանը յորդորեց ուսանողները` կարդալ մեծանուն գրողին ե՛ւ պատմագիտական, ե՛ւ գեղարուեստական ստեղծագործութիւնները: «Գիրքը ամէնէն թանկ արժէքն է, ան թող դառնայ ձեր ընկերը, ուղեկիցը, ապագայի ճանապարհ հարթողը: Յուսամ` այս կարեւոր գիրքերը դուք հաճոյքով կը կարդաք,, եւ յոյս ունիմ նաեւ, որ անոնք մօտ ապագային կը հրապարակուին», ընդգծեց Հրանուշ Յակոբեանը:
Եւրասիա միջազգային համալսարանի նախագահ Սուրէն Օհանեանը օրը համարեց յիշարժան համալսարանի համար եւ շնորհակալութիւն յայտնեց սփիւռքի նախարարութեան` Լեւոն Վարդանի գրական ժառանգութիւնը Պէյրութէն Երեւան տեղափոխելու հարցին մէջ ցուցաբերած օժանդակութեան համար: «Գրադարանը բաց եւ հասանելի է իւրաքանչիւրին համար, որ կը փափաքի գալ եւ ծանօթանալ լիբանանահայ գրողի ժառանգութեան: Մենք այս ձեւով կը նպատակադրենք նաեւ հանրահռչակել Լեւոն Վարդան հեղինակը, պատմաբանը, անհատը», նշեց Սուրէն Օհանեանը:
«Սփիւռք» գիտական ուսումնական կեդրոնի տնօրէն Սուրէն Դանիէլեանը ընդգծեց, որ գրողին գրական արխիւին հետ Հայաստան տեղափոխուած է նաեւ սփիւռքի գրական աշխարհի մէկ մասնիկը:
Ելոյթ ունեցաւ նաեւ Եղիշէ Չարենցի անուան գրականութեան եւ արուեստի թանգարանի տնօրէն Կարօ Վարդանեանը:
«Լեւոն Վարդանի գրական ժառանգութիւնը» զեկուցմամբ հանդէս եկաւ ԵՄՀ յենակէտային վարժարանի փոխտնօրէն Սիրարփի Դաւթեանը:
Այնուհետեւ վարժարանի սուրիահայ աշակերտներ Սարգիս Գաթրճեանը եւ Լառա Պաթրոնեանը կարդացին հատուածներ` գրողի ստեղծագործութիւններէն:
Հայաստանի Սփիւռքի Նախարարը Մասնակցեցաւ Թորոս Թորանեանի Ծննդեան 90-ամեակին Նուիրուած Ցերեկոյթին
Հայաստանի սփիւռքի նախարարութեան եւ Հայաստանի Գրողներու միութեան նախաձեռնութեամբ, մարտ 27-ին Հայաստանի Գրողներու միութեան տան մէջ տեղի ունեցաւ արձակագիր, բանաստեղծ, հրապարակախօս Թորոս Թորանեանի ծննդեան 90-ամեակին նուիրուած ցերեկոյթ:
Ողջոյնի խօսքով հանդէս եկաւ Հայաստանի սփիւռքի նախարար Հրանուշ Յակոբեանը: Ան նշեց, որ մեծանուն գրողը կը ճանչնայ եւ անոր գործունէութենէն տեղեակ է 1980-ական թուականներէն ի վեր: «Ըլլալով սփիւռքահայ յայտնի մտաւորական` Թորոս Թորանեան նոյնիսկ Խորհրդային Հայաստանի տարիներուն մեծ անուն կը վայելէր հայրենիքի մէջ: Ուրախ եմ, որ երբեմնի դրախտային Հալէպը պատկերացուցած եմ նոյնինքն Թորոս Թորանեանի կերպարով: Ծնելով Հալէպի մէջ եկաւ Հայաստան` բժշկական կրթութիւն ստանալու, սակայն իր հետագայ կեանքն ու գործունէութիւնը ուղղեց մարդոց հոգիներուն բուժման, նուիրուեցաւ հայ համայնքին եւ Հայ դատի արդար լուծման», նշեց սփիւռքի նախարար Հրանուշ Յակոբեանը:
Նախարարը ընդգծեց նաեւ, որ սուրիահայ մտաւորականը անցաւ աշխարհի միջօրէականներով, եղաւ սփիւռքի հայ համայնքներու մէջ, ինչպէս ինքը կը ձեւակերպէ, կը հրաժարի «թափառ կեանքէն», իր ամբողջ գերդաստանով վերջին տարիներուն կը հաստատուի Հայաստան` վայելելով հայրենիքի ջերմութիւնն ու սէրը:
Սփիւռքի մէջ հայանպաստ գործունէութեան, հայապահպանութեան, Հայաստան-սփիւռք գործակցութեան զարգացման գործին մէջ ունեցած նշանակալի աւանդին համար սփիւռքի նախարար Հրանուշ Յակոբեանը Թորոս Թորանեանին յանձնեց Հայաստանի վարչապետին յուշամետալը:
Հայաստանի Գրողներու միութեան նախագահ Էդուարդ Միլիտոնեանը իր խօսքին մէջ նշեց, որ այս պատկառելի տարիքին մէջ անգամ գրող-հրապարակախօսը իր գրիչը վար չի դներ, կը շարունակէ իր աւանդը ունենալ հայրենիք-սփիւռք կապերու սերտացման գործին մէջ:
ՀԲԸՄ Հայաստանի ներկայացուցչութեան փոխտնօրէն Յովիկ Էօրտեքեանը կարեւոր նկատեց Թորոս Թորանեանին գործունէութիւնը Հայ Բարեգործական Ընդհանուր Միութեան մէջ` իբրեւ երկարամեայ անդամ եւ պարգեւատրեց միութեան յուշանուէրով:
Այնուհետեւ ելոյթներ ունեցան «Հայկական հանրագիտարան» հրատարակչութեան տնօրէն Յովհաննէս Այվազեանը, յայտնի գրականագէտներ, արձակագիրներ: Կարդացուեցան հատուածներ` գրողին ստեղծագործութիւններէն:
Շնորհակալութիւն յայտնելով ներկաներուն` Թորոս Թորանեանը նշեց, որ իր ամբողջ կեանքին, գրական ստեղծագործութեան առանցքը եղած է հայրենիքը, եւ եթէ կարելիութիւն ունենար նորէն լոյս աշխարհ գալու, կը փափաքէր ծնիլ եւ ապրիլ միայն Հայաստանի մէջ:
Հայաստանի Մէջ Կ՛ուսանի 3757 Սփիւռքահայ
2017-2018 ուսումնական տարուան ընթացքին Հայաստանի ուսումնական հաստատութիւններուն մէջ կ՛ուսանին 3757 սփիւռքահայեր, որոնցմէ 1847-ը` Հայաստանի պետական, 536-ը` ոչ պետական, 1012-ը` միջազգային համալսարաններու մէջ, իսկ 362-ը` քոլեճներու մէջ: Ամէնէն մեծ թիւ սփիւռքահայերը կու գան Ռուսիայէն` 1454, Վրաստանէն` 1209, Սուրիայէն` 536, Իրանէն` 139 եւ այլն:
Հայաստանի պետական համալսարաններու 1847 ուսանողներէն 607 կ՛ուսանի Երեւանի Մ. Հերացիի անուան պետական բժշկական համալսարանին մէջ, 234-ը` Երեւանի պետական համալսարանին մէջ, 203-ը` Ճարտարապետութեան եւ շինարարութեան Հայաստանի ազգային համալսարանին մէջ եւ այլն: Նախապատրաստական դասարանին մէջ կ՛ուսանին 82, պսակաւոր արուեստից ու գիտութեան` 1551, մագիստրոսի` 199, ասպիրանդի` 15 սփիւռքահայ ուսանող:
2017-2018 ուսումնական տարուան ընթացքին Հայաստանի համալսարաններու մէջ կ՛ուսանին 2491 օտար երկիրներէ ուսանող: Ամէնէն մեծ թիւով ուսանողներ կան Հնդկաստանէն` 1142, Իրանէն` 430, Իրաքէն` 404, Իսրայէլէն` 118 եւ այլն: Պետական համալսարաններու մէջ կ՛ուսանին` 1307, ոչ պետական համալսարաններու մէջ` 963, միջազգային համալսարաններու մէջ` 203 եւ քոլեճներու մէջ` 18 օտար ուսանող:
Ֆրանսայէն Ժամանած Բժիշկները Ստեփանակերտի Մէջ Անվճար Վիրահատութիւններ Կը Կատարեն
Արցախի առողջապահութեան նախարարութեան եւ «Հայ-մետ» ֆրանսական բժշկական-մարդասիրական ընկերութեան միացեալ նախաձեռնութեամբ, Ֆրանսայէն Արցախ ժամանած են քիթ-կոկորդ-ականջաբան, միզային գործարաններու մասնագէտ եւ շարք մը այլ մասնագիտութեանց տէր բժիշկներ:
Արցախի Հանրապետական բժշկական կեդրոնին մէջ կամաւոր բժիշկները մինչեւ ապրիլ 6 անվճար ընդունելութիւններ, խորհրդատուութիւններ, հետազօտութիւններ եւ վիրահատութիւններ կատարեցին:
«Հայ-մետ» ֆրանսական բժշկական-մարդասիրական ընկերութեան նախագահ Յովհաննէս Ժան Միշել յայտնեց, որ իրենք մօտաւորապէս 30 տարիէ ի վեր Արցախի ժողովուրդին օգնութիւն կը ցուցաբերեն: Ան ըսաւ, որ այս այցելութեան ընթացքին, բացի անվճար բժշկական օգնութիւն ցուցաբերելէ, իրենց հետ բերած են նաեւ բժշկական սարքեր եւ դեղորայք:
Արցախի Մէջ Կը Նախատեսուին Յուշարձաններու Միջազգային Օրուան Նուիրուած Համալիր Ծրագիրներ
Յուշարձաններու եւ տեսարժան վայրերու միջազգային օրուան` ապրիլ 18-ին ընդառաջ պիտի կազմակերպուի ձեռնարկներու համալիր ծրագիր` այցելութիւններ Արցախի տեսարժան վայրեր, դասախօսութիւններ, զարգացման խաղեր:
Ըստ «Արցախփրես»-ի, Արցախի մշակոյթի, երիտասարդութեան հարցերու եւ զբօսաշրջութեան նախարարութեան զբօսաշրջութեան վարչութեան նախագահ Արտակ Գրիգորեանը յայտնած է, որ արդէն մշակուած է օրուան նուիրուած ծրագիրը, որ պիտի ներառէ թէ՛ մասնագիտական փակ եւ թէ՛ հանրային ձեռնարկներ:
«Ծրագիրի ծիրին մէջ դպրոցներու մէջ պիտի կազմակերպուի համապատասխան նիւթով շարադրութիւններու մրցոյթ: Պիտի ունենանք նաեւ շաբաթօրեակներ, այցելութիւններ` վտանգուած յուշարձաններու տարածքներ, որոնց նպատակն է այդ յուշարձաններուն հանդէպ հետաքրքուածութեան եւ ճանաչելիութեան բարձրացումը: Այս տարուան խորհուրդը կը կոչուի` «Ժառանգութիւն` սերունդներու համար»: Այն յուշարձանները, որոնք այսօր ունինք, ոչ թէ մեզի հասած նուէրներ են, որոնք պէտք է օգտագործենք, այլ` մշակութային ժառանգութիւն, որոնք պէտք է փոխանցենք յաջորդ սերունդներուն», նշած է Ա. Գրիգորեանը եւ` կարեւոր համարած, որ յուշարձաններու եւ տեսարժան վայրերու միջազգային օրուան նուիրուած` պիտի կազմակերպուի նաեւ միջգերատեսչական հնագիտական յանձնախումբի նիստ, որուն պիտի հրաւիրուին համապատասխան մասնագէտներ եւ լրատուամիջոցներու ներկայացուցիչներ` քննարկելու 2017 թուականի ընթացքին Արցախի մէջ իրականացուած հնագիտական պեղումներուն արդիւնքները:
Ա. Գրիգորեանի խօսքով, Հադրութի շրջանի Տեաք գիւղին մէջ, որուն որոշ հատուածներ ճանչցուած են պատմական մշակութային արգելոց, պիտի կազմակերպուի զարգացման խաղ: Պատմական մշակութային յուշարձաններու այդ օրուան այցելութիւններու ցանկին մէջ աւանդաբար պիտի ընդգրկուի նաեւ Տիգրանակերտը: Ապրիլ 18 պիտի հռչակուի «Բաց դռներու օր»` Արցախի պատմական մշակութային յուշարձաններ այցելել փափաքողներուն համար:
«Պիտի փորձենք ծրագիրը ժողովրդականացնել` նպատակ ունենալով ներառել Արցախի բոլոր համայնքներու յուշարձանները: Մօտակայ օրերուն պիտի հրապարակուի ձեռնարկներուն յստակ ժամանակացոյցը», աւելցուցած է Ա. Գրիգորեանը:
