ՆԱԹԱՆ ՊԵՏՐՈՍԵԱՆ
Լիզպոնի գործողութիւնը կատարողները երիտասարդներ էին: Անոնք իրենց կեանքերը նուիրեցին հայ ազգի ազատագրութեան դատին եւ արթնցուցին պայքարի հոգին ամբողջ սերունդի մը մէջ, որ այդ սուրբ հինգ տղոց ջահը վառ պահեց:
Ներշնչուած ըլլալով այդ տարիներու ուժային պայքարներէն` մղուած պաղեստինեան եւ իրլանտական կազմակերպութիւններուն կողմէ, հիմնուեցաւ Հայ յեղափոխական բանակը եւ տասնեակ մը գործողութիւններ կատարեց` ի նպաստ հայ ազգային իրաւունքներու ձեռքբերման եւ միջազգային ընտանիքին կողմէ Հայոց ցեղասպանութեան ճանաչման ու դատապարտման:
Լիզպոնի գործողութենէն արդէն իսկ անցած է աւելի քան 30 տարի: Այդ 30 տարիներուն ընթացքին բազմաթիւ փոփոխութիւններ արձանագրուած են: Նոյնպէս ալ, ազգային- ազատագրական պայքարներու, իրաւազրկուած ազգերու պահանջատիրական միջոցներն ու ձեւերը ենթարկուած են փոփոխութեան:
Ժամանակին, երբ միայն «հրացան»-ն էր պայքարի միջոցը, այսօր համակարգիչն է. ժամանակին, երբ թրքական դեսպանատուներն էին պայքարի ասպարէզները, այսօր ընկերային ցանցերն ու լրատուամիջոցներն են:
Այսօր մեր պայքարը մղելէ առաջ պէտք է գիտակցինք, որ փոփոխութիւն մը կայ, եւ այդ փոփոխութեան ականջալուր ըլլալով` պէտք է մղենք մեր պայքարը:
Շնորհիւ համաշխարհայնացման երեւոյթին, այսօր որեւէ դէպք, որ կը պատահի աշխարհի որեւէ մասին մէջ, կրնայ մէկ վայրկեանէն տարածուիլ աշխարհի չորս կողմերը:
Այս առիթէն եւս կ՛օգտուինք մենք` հայերս: Մեր բոլոր բողոքի ցոյցերը ուղղակի սփռումով կը տեղադրենք Դիմատետրի վրայ, իսկ մեր բոլոր կոչերը` «Թուիթըր»-ի վրայ:
Սակայն այս բոլորը տակաւին բաւարար չեն. կարիքը ունինք աւելի լուրջ ծրագիրներ մշակելու, կարիքը ունինք յաւելեալ մարդուժի:
Այս աշխատանքը առողջ ճամբու վրայ դնելու համար դպրոցները լուրջ աշխատանք ունին կատարելիք: Անոնք պէտք է արթնցնեն պայքարի ոգին բոլոր աշակերտներուն մէջ, անոնք պէտք է կեդրոնանան Հայկական հարցի պատմական հոլովոյթին վրայ եւ Հայ դատը դարձնեն հայ աշակերտին կարեւորագոյն հետաքրքրութիւնը: Երիտասարդական եւ ուսանողական միութիւնները պէտք ունին արդիականացնելու իրենց գործելակերպը, որպէսզի աւելի սահուն միջոցներով կարենան հասնիլ հայ ուսանող եւ երիտասարդ խաւերուն: Ընկերային ցանցերը պէտք է դառնան այս միութիւններուն գործելադաշտը: Նաեւ զարկ պէտք է տրուի երիտասարդական զրոյցներուն, որովհետեւ անոնց միջոցներով ի յայտ կը բերուին նոր միջոցներ` Հայ դատի պայքարին մէջ: Նաեւ` այս միութիւնները միշտ բաց պէտք է ըլլան նոր ու արդիական գաղափարներուն, որպէսզի ապահովեն իրենց մղած Հայ դատի պայքարին գոյութիւնն ու յաջողութիւնը:
Ներկայ ժամանակաշրջանին միայն ու միայն արդիականացումով է, որ Լիզպոնի հինգ տղոց պայքարը կը վերանորոգուի ու կ՛ապահովէ իր շարունակելիութիւնը իւրաքանչիւր հայ երիտասարդի մէջ:
Արդիականացումը պիտի սկսի անմիջապէս այն ժամանակ, երբ հարցադրութեան տակ կ՛առնենք Հայ դատի պայքարի նախկին միջոցները եւ կը սկսինք հայթայթել նոր ու արդիական միջոցներ` ուժեղացնելու եւ երիտասարդացնելու համար մեր պայքարը:
Լիզպոնի հինգ տղոց մղած պայքարի եղանակին նորոգութեամբ եւ միջոցներուն արդիականացումով է, որ մեր ազգային պարտքը կատարած կ՛ըլլանք եւ հպարտութեամբ եւ դրականօրէն արձագանգած կ՛ըլլանք Լիզպոնի հինգ տղոց` «Կ՛երդուենք անբիծ պատուովը ձեր, ընդարձակել պայքարը մեր» սուրբ տողերով:
