Ի՞Նչ Է Օրէնքը
Քաղաքական իրադարձութիւններու եւ Հայ դատի կապակցութեամբ, հայ մամուլի մէջ յաճախ կը հանդիպինք ակնարկութեան` միջազգային օրէնքի մասին: Մեզմէ շատ քիչերն են, որ ճշգրիտ եւ ջինջ իմացութիւն ունին միջազգային օրէնքի բնոյթին եւ էութեան մասին:
Օրէնքը պետութեան կողմէ հաստատուած կանոններու շարան մըն է, որ ստեղծուած է ճշդելու եւ կանոնաւորելու անհատներու փոխ յարաբերութիւնը, նաեւ` անհատի եւ ընկերութեան, անհատի եւ պետութեան: Օրէնքի առջեւ ամէն ոք իրաւահաւասար է, ամէնէն իմաստուն, երեւելի մարդէն մինչեւ հասարակ քաղաքացին: Օրէնքը կ՛ապահովէ անհատի ազատութիւնը, որպէսզի ան ամէն հնարաւոր պատեհութենէն օգտուի` լայն, բարձր եւ բազմակողմանի զարգացումով, հասնելու ինքիրացումի, այսինքն` իր թաքուն ձիրքերը, տաղանդը ցուցաբերելու:
Եթէ օրէնքը գոյութիւն չունենար, ընկերութիւնը պիտի ներկայացնէր քաոս մը, ուր պիտի իշխէին անիշխանութիւն եւ կամայականութիւն:
Օրէնքը ազդու է եւ արդիւնաւէտ, որովհետեւ ան ստեղծուած է ժողովուրդի յօժարակամ պահանջով եւ անոր հնազանդելու պատրաստակամութեամբ:
Օրէնքը կը տարբերի կանոնէն: Մինչ օրէնքի կիրարկումը պայմանաւորուած է իշխանութեան գերագոյն եւ անվիճելի ուժով, կանոնը (միութիւններու եւ կազմակերպութիւններու) պայմանաւորուած է անդամներու անսացողութեամբ, արժանապատուութեամբ եւ ինքնայարգանքով: Կանոնները կառավարական իշխանութեան հեղինակութիւնը չունին, այլ` միայն իր բարոյական: Կանոնազանցի պատիժը, մինչեւ անգամ խստագոյնը` վտարումը միութենէն կամ կազմակերպութենէն, բարոյական նշանակութիւն ունի միայն: Կանոնը օրէնքի նման պարտադիր չէ: Օրէնքէն չի կրնար զերծ մնալ ոեւէ քաղաքացի, մինչ միութեան մը անդամը կամաւորապէս կ՛ենթարկուի կանոնի հրահանգներուն եւ ազատ է հրաժարիլ պարտաւորութենէն իր ազատ կամքով:
Օրէնքի ծագումն ու հիմքը եւս բարոյական են: Օրինագիրքերու օրէնքներուն մեծ մասը սովորութիւններէ եւ աւանդութիւններէ ծնունդ առած են: Այսօր կարգ մը երկիրներ ունին, դատական անգիր օրէնքներ, որոնք ձգուած են դատաւորներու ողջմտութեան: Կրօններու աւանդած պատուէրները եւ պատուիրանները անցած են օրինագիրքերու մէջ:
Օրէնքի առաւելութիւններէն մէկը արդարութեան յայտնագործումն է: Անհատներու միջեւ պատահած անիրաւութիւնները իրենք` ենթակաները չեն կրնար դատել, որովհետեւ անոնք կաշկանդուած են նախապաշարումներով, նախասիրութիւններով, հակակրանքով եւ հոգեկան, ջղային զանազան սեղմումներով: Անհրաժեշտ է հեղինակութիւնը իշխանութեան մը, որ զերծ է այդ թերութիւններէն եւ անաչառ է:
Ուղիղ է այն ասոյթը, թէ ոչ ոք կրնայ իր սեփական դատաւորը ըլլալ:
«ՀԱՅՐԵՆԻՔ»
Ղեկավարեալ Աշխատանք
Ղեկավարեալ աշխատանքը պատահականութենէ հեռու պահուած աշխատանքն է: Ընդհանուր եւ ներդաշնակուած աշխատանք, որուն նպատակն է համադրօրէն հասնիլ առաջադրութեան մը յաղթական պսակումին:
Ան կը հետամտի ուժերու խնայողութեամբ եւ հարուածային ճիգերով սեւեռուն նպատակի մը իրագործման: Խաչաձեւումներ, ուժերու աննպատակ սպառում եւ շնչատ որոնումներ մաս չեն կազմեր ղեկավարեալ աշխատանքներու: Ընդհակառա՛կն, անով հետապնդուածը խօսուն նուաճումներ եւ յաղթանակներ են:
Ղեկավարեալ աշխատանքը կ՛ենթադրէ կարգապահութեան օրէնքներուն ենթակայ հաւաքական գործունէութիւն: Այդ գործունէութիւնը նպատակ պէտք է ունենայ լուսաւոր եւ առողջ առաջադրութիւններ եւ սեւեռակէտ: Տարտամը, թարթափածը, պատահականն ու դիպուածականը մաս չեն կրնար կազմել ղեկավարեալ աշխատանքին:
Ընդհանրական բաղձանքներու արտայայտութեամբ եւ ծանր որոշումներէ բխած առաջադրութիւններով կենսաւորուած, ղեկավարեալ աշխատանքը նպատակ պիտի ունենայ հաւաքական շահերու եւ իրաւունքներու ներդաշնակ եւ լիաբեղուն գործունէութիւնը:
Զանգուածներ, բազմութիւններ եւ համայնքը կամ ազգը բաղկացնող շարքերը օղակներն են ղեկավարեալ աշխատանք տանող ամբողջականութեան ղեկավարութեան, որ իբրեւ որակ եւ արժէք` պէտք է ունենայ համայնական վստահութիւնը զինք պաշտօնի կոչ ող բաղկացուցիչ մասնիկներուն:
Ղեկավարեալ աշխատանք կը տարուի հոն, ուր չկան խաչաձեւումներ կամաւոր կամ անգիտակից: Երկու պարագային ալ ժխտում միացեալ ճակատի: Եւ ուր կը պակսի, գէթ վերելքի եւ գոյապահպանման հարցերու մէջ, միացեալ ճակատ, ժամանակավրէպ գործեր են կատարուածները. ժխտական եւ ապարդիւն:
Ուժերու խնայողութեան պահանջ մը կայ հրամայական` առանձնապէս տկար եւ փոքր ազգերու եւ համայնքներու համար:
Ղեկավարեալ աշխատանքը կ՛ենթադրէ համադրական ճիգեր, տակաւին, իրերահասկացողութիւն եւ յարգանք` այն նպատակներուն հանդէպ, որոնք արիւնի ճամբով կտակուած են մեռնողներէն ապրողներուն:
Ղեկավարեալ աշխատանքը համազգայինի պահանջ մը ըլլալով հանդերձ, չի դադրիր ներքին պահանջը ըլլալէ` համազգայինը բաղկացնող հատուածներուն, միութիւններուն եւ յարանուանութիւններուն համար:
Կարգապահական ոգին կ՛ենթադրէ աննպատակ ուժերու խնայում:
Տակաւին, կը հետամտի հարուածային գործունէութեան` արդիւնքի մը հասնելու համար:
Ղեկավարեալ աշխատանքը մաս կը կազմէ քաղաքական փորձառութիւն ունեցող ժողովուրդներու:
Հոն, ուր ղեկավարեալ աշխատանքը համագործակցօրէն առաջ կը տարուի, արդիւնքը կ՛ըլլայ դրական եւ խօսուն: Հոն, ուր կը բացակայի այդ ոգին, ու խաչաձեւումներն ու ժխտումները կը շարունակեն խառնիճաղանճել հրապարակը, տեղատուութիւնը կը մնայ ցաւալի իրողութիւն:
Ղեկավարեալ աշխատանք` բոլորէն յարգուած ու բոլորին վստահութիւնը վայելող ղեկավարութեան մը կողմէ, բարիք մըն է ամէն տեղ: Ազգերու վերելքը պահանջ ունի մէկուն եւ միւսին` հաւասարապէս:
«ԱՐՄԵՆԻԱ»
Լեւոն Եւ Սոֆիա Յակոբեան
Ազգային Քոլեճի
Աշակերտներուն Յաջողութիւնը Լիբ.
Պետական Պըրէօվէի Քննութեանց Մէջ
Ազգ. «Լեւոն եւ Սոֆիա Յակոբեան» քոլեճի Գ. դասարանէն, 10 աշակերտ-աշակերտուհիներ մասնակցած են լիբանանեան պետական պըրէօվէի քննութեան եւ տուած են հետեւեալ արդիւնքը.
Լրիւ յաջողած է 4 հոգի:
Ձախողած է 1 հոգի:
Սեպտեմբերի վերաքննութեանց իրաւունք ստացած է 5 հոգի:
Լրիւ յաջողած են Վրէժուհի Ճինպաշեան, Մարգրիտ Մազըճեան, Սիրվարդ Կոստանեան եւ Նազարէթ Պէրպէրեան:
