Գերբնական Ուժերու Վերագրուող
Նախապաշարումներու Ծագումը
Նախապաշարումները հին են, այնքան` որքան աշխարհը: Բոլորին ալ արմատները խրած են նախապատմութեան մէջ: Մարդիկ, նոյնիսկ ամենապարզ բնական երեւոյթներուն անգամ չկարենալով բացատրութիւն տալ, զանոնք վերագրած են գերբնական ուժերու:
Մեր նախահայրերը կը հաւատային, որ ամէն բան կապ ունի չար ու բարի ոգիներու հետ: Եւ բնական է` ջանացած են այդ ոգիները սիրաշահիլ զանազան հմայեկներով եւ այլ միջոցներով:
Փայտի զարնել.- Նախապաշարում մը, որ շատ ընդհանրացած է: Առաջ եկած է հեթանոսական շրջանէն, երբ մարդիկ կը հաւատային, որ ոգիները կը բնակին ծառերու մէջ: Գէշ մտածում մը ունեցողը կամ չարագուշակ բան մը ըսողը, իր խօսքէն անմիջապէս ետք կը զարնէր փայտի մը, որուն մէջի ոգին իբր թէ պարտաւոր էր պաշտպան կանգնիլ իրեն, կամ` ուրիշ ոեւէ անձի մը, որուն մասին գէշ բան ըսուած էր, որպէսզի կանխուէր փորձանքը:
Ծիրանի գօտի.- Շատ դարեր առաջ, երբ դեռ Աստուած ծիրանի գօտիով Նոյին չէր յայտնած, որ վերջացած է ջրհեղեղը, մարդիկ ծիրանի գօտին կը նկատէին լաւ նշան:
Սկանտինաւեան երկիրներու մէջ կ՛ըսեն, որ ծիրանի գօտին մոգական կամուրջ մըն է, որուն վրայէն հրեշտակները արքայութիւն կ՛առաջնորդեն մեռած մանուկները:
Իսկ Հնդկաստանի մէջ կը հաւատան, որ ծիրանի գօտին այն աղեղն է, որուն միջոցով շանթերու աստուածը կ՛արձակէ իր հրեղէն նետերը:
Աղ.- Նախապաշարումներու առարկայ եղած է նաեւ աղը: Շատ մը ժողովուրդներու մէջ, աղը կը հանդիսանայ յաւիտենականութեան խորհրդանիշը` իբրեւ չնեխող եւ միաժամանակ ուրիշ նիւթեր ալ որոշ ժամանակի համար նեխումէ զերծ պահող նիւթ:
Երբ աղը մեր ձախ ուսին վրայ ցանենք… կը մտնէ սատանային աչքը ու կը չէզոքացնէ զայն:
Հին ժամանակներուն Եգիպտոսի մէջ կը կարծէին, որ աղը կիրքեր կը գրգռէ: Շատ մեծ անպատուութիւն էր, երբ այր մը պատուաւոր կնոջ մը աղ տար:
13 թիւը.- Վատ համբաւ ունեցող թիւ մը: Բոլոր անոնք, որոնք նախապաշարումներու ծագման հարցով զբաղած են, կու տան հետեւեալ բացատրութիւնը.
Նախամարդը կը համրէր իր տասը մատներով եւ երկու ոտքերով: 12-էն ետք կու գար անծանօթը, այսինքն` երկիւղ յառաջացնողը:
Հին Հռոմի մէջ չար կախարդները կը կազմէին 13 հոգինոց խմբակներ: Քրիստոսի եւ իր աշակերտներուն «Վերջին ընթրիք»-ի 13-րդ անձը մատնիչ Յուդան էր:
Հայելի կոտրել.- Մինչեւ այսօր կան մարդիկ, որ դող կ՛ելլեն, երբ հայելի մը կոտրեն: Պատճառը ա՛յն է, որ հին ժամանակ կը հաւատային, թէ որեւէ փայլուն մակերես, որ իր դիմացը կեցողին պատկերը ցոյց կու տայ, իր մէջ կը պարփակէ այդ մարդու հոգիին մէկ մասը: Ուստի, եթէ պատահի, որ այդ փայլուն առարկան (հայելին) կոտրի կամ փճանայ, մարդու հոգիին այդ մասն ալ միասին կը կորսուի:
Աջը.- Շատեր մեծ կարեւորութիւն կու տան աջ ոտքին: Առաւօտուն անկողինէն աջ ոտքով կ՛իջնեն, աջ ոտքով դուրս կ՛ելլեն տունէն եւ այլն: Պատճառը այն է, որ կ՛ենթադրուի, թէ մարդուն ձախ կողմը կը գտնուի սատանայի ազդեցութեան տակ: Գործ մը երբ աջով սկսուի, զերծ կը մնայ սատանայի ազդեցութենէն:
Սեւ կատու.- Սեւ կատուի նախապաշարումը մնացած է հին եգիպտացիներէն: Անոնք սուրբ կը նկատէին բոլոր կատուները, պարզ այն պատճառով, որ կատուները կ՛ուտէին ցորենի մթերքները փճացնող մուկերը: Սուրբ էին բոլոր կատուները, բացի սեւերէն:
Տարօրինակը սակայն այն է, որ հակառակ այսքան դարեր անցած ըլլալուն, նախապաշարումներէն ոմանք դեռ կը շարունակեն գոյատեւել ժողովուրդներու մտքին ու հոգիին մէջ, մանաւանդ որ գիտութիւնը բացատրած է նախապաշարումները յառաջացնող գրեթէ բոլոր բնական երեւոյթները: Իրողութիւն մըն է ասիկա, որ մեր դարու բարձր քաղաքակրթութեան համար երբեք պատուաբեր չէ: Պէտք է նախանձախնդիր ըլլալ, եւ, մասնաւորաբար, նախապաշարումներէ հեռու պահել մանուկները:
Տեղեկագիր Համազգայինի Ն. Փ. Ճեմարանի
1966-67 Ուսումնական Տարեշրջանի
ՀՕՄ-ի ըրած զոհողութիւնները, ամէն տարի քանի մը գիշերօթիկ ուղարկելու համար, մեծապէս գնահատելի եւ օգտաշատ կը գտնենք: Այսպիսով, իրենց մայրենի լեզուին բոլորովին անտեղեակ հայ աղջիկներ եւ տղաք ոչ միայն հայերէն խօսիլ ու գրել կը սորվին արագօրէն, այլ նաեւ հայ մշակոյթին ու պատմութեան սէրը կը փոխադրեն իրենց միջավայրէն ներս:
Աւելորդ չենք նկատեր յիշեցնելու մեր հայրենակիցներուն, որ ջանան Ճեմարանի գիշերօթիկներուն թիւը աւելցնել` սաներ պահելով:
Հասարակութիւնը ծանօթ է ճեմարանի շինարարական աշխատանքներուն, որոնք սկսան անցած ամառ եւ ընդհատուեցան` հոկտեմբերին: Ծրագրի վրայ եղող շինութիւններէն մէկը միայն աւարտեցաւ անցնող ուսումնական տարեշրջանի սկիզբը, մեր թիւ 3 շէնքի վերջին յարկն էր ատիկա, ուր կարելի եղաւ փոխադրել Ճեմարանի գիտական աշխատանոցները: Այս սքանչելի իրագործումը մեծ մասով կը պարտինք «Գալուստ Կիւլպէնկեան» հիմնարկութեան նուիրատուութեան, որուն համար հրապարակով կը յայտնենք մեր խորին շնորհակալութիւնները:
Ներկայիս, առանց վարանելու, ի վիճակի ենք յայտարարելու, թէ քաղաքիս լաւագոյն գիտական աշխատանոցներէն մէկը ունինք` բնագիտութեան, քիմիաբանութեան եւ այլ յարակից բաժիններով ու սարքաւորումներով:
Ճեմարանի աշակերտները բախտաւոր են, որ առիթը կ՛ունենան այսպիսի արդիական միջոցներով իրենց գիտական ուսումը ստանալու:
Շինարարական աշխատանքներու ընդհատուած մասը պիտի շարունակուի այս ամառ, եւ առաջին հերթին պիտի աւարտի մեր թիւ 1 շէնքի երրորդ յարկը, որուն բարերարն է Ֆրեզնոյէն Արիստակէս Յակոբեան: Այս յարկը նուիրուած պիտի ըլլայ Արիստակէս, Լուսվարդ եւ Արամ Յակոբեաններու անունին: Պիտի բովանդակէ հինգ մեծ դասարաններ եւ սրահ մը, որոնք պիտի յատկացուին հայագիտական ուսմանց մարզին: Յառաջիկայ ուսումնական տարեշրջանին ամբողջապէս օգտագործելի պիտի դառնայ:
Անցնող տարեշրջանին մեր ստացած նուէրներու եւ կտակներու շարքին մէջ մասնաւոր կարեւորութիւն կը ստանայ «Բժիշկ. Պետրոս Յ. եւ Յովակիմ Յ. Եղեկեան-Դարբինեան կրթական հիմնարկութեան գրական-մանկավարժական դասընթացքը» անունը կրող կտակը, 25.000 տոլարի հիմնադրամ, որուն եկամուտով սաներ պիտի պահուին Ճեմարանի մէջ:
Ճեմարանը իր գոյութիւնը կը պարտի այսպիսի ազգանուէր եւ բարեսիրտ նուիրատուներու զոհաբերութեանց: Այսուհետեւ ալ Ճեմարանը իր յոյսը կապած է հայ ժողովուրդի զոհողութեան ոգիին եւ կ՛ակնկալէ, որ աշխարհի այլազան անկիւններէն գտնուին նուէրներով ու կտակներով հայ մշակոյթի այս օճախը վառ պահել ուզող նորանոր բարերարներ, որովհետեւ գործը ընդարձակ է եւ կարիքը մեծ:
Մասնաւորաբար Մերձաւոր Արեւելքի այս դժուարին ժամանակաշրջանին, երբ տնտեսական տագնապներ կ՛ուրուագծուին հորիզոնին վրայ, Ճեմարանը պէտք է յատուկ ուշադրութեան ու գուրգուրանքի առարկայ դառնայ մեր սրտցաւ հայրենակիցներու սրտին մէջ: Պէտք չէ երբեք մոռնալ, որ Ճեմարանին տրուած իւրաքանչիւր լումայ հայ մշակոյթի գանձարանը կը հարստացնէ եւ հայ մատղաշ հոգի մը շահելու կը ծառայէ:
ՄԵՐ ԼՍԱՐԱՆԱԿԱՆ ՄԻՈՒԹԻՒՆԸ ԵՒ ՄԱՐԶԱԿԱՆ – առողջապահական ձեռնարկները ամբողջ տարին շարունակեցին գործել տնօրէնութեանս հսկողութեան տակ: Կազմակերպուեցան թատերական ներկայացումներ, լոյս տեսաւ «ՋԱՀԱԿԻՐ»-ը, տեղի ունեցան յիշատակի հանդէսներ` նուիրուած փետրուար 18-ի եւ մայիս 28-ի տարեդարձներուն, միշտ ալ` Լսարանական միութեան նախաձեռնութեամբ ու գործադրութեամբ:
Ճեմարանի մարզիկները, աղջիկ եւ տղայ, իրենց մասնակցութիւնը բերին միջդպրոցական պասքեթպոլի մրցաշարքերուն եւ առողջական տեսակէտէն Ճեմարանը բոլորեց բնական տարի մը:
ՃԵՄԱՐԱՆԻ ԱՅՍ ՏԱՐՈՒԱՆ ԵԼԵՒՄՈՒՏՔԸ հասաւ մօտ 220.000 լ.ոսկի, անցած տարուան վրայ 25.000 լ. ոսկի աւելի: Այս գումարին 185.000 լ. ոսկին կը գոյանայ աշակերտներու կրթաթոշակներէն եւ սան պահող կազմակերպութիւններու եւ անհատ ազգայիններու յատկացումներէն. մնացածը մասամբ կը գոցուի կտակ-նուէրներէ եւ Քալիֆորնիոյ Հայ կրթական հիմնարկութեան յատկացումէն` 4000 տոլար: Ճեմարանը նիւթապէս ինքնաբաւ հաստատութիւն մը չէ եւ պէտք ունի հասարակութեան լուրջ օժանդակութեան:
Շնորհակալութեան խօսք ունինք օժանդակող բոլոր կազմակերպութիւններուն, մարմիններուն եւ անձերուն:
ՏՆՕՐԷՆՈՒԹԻՒՆ
Ն. ՓԱԼԱՆՃԵԱՆ ՃԵՄԱՐԱՆԻ
