Խստապահանջ Ու Ծառայասէր Խաչիկ Պագալեանի Յիշատակին

ՀՅԴ «Կարմիր Լեռ» Կոմիտէին Անունով Յակոբ Այնթապլեանի Արտասանած Դամբանականը` ԸՆԿ. ԽԱՉԻԿ ՊԱԳԳԱԼԵԱՆԻ Յուղարկաւորութեան

Խաչիկ Պագալեանի ծնունդը կը զուգադիպի 1942 թուականին, երբ մուսալեռցիները որպէս գաղթական կը ժամանէին Պեքաայի այս անշուք անկիւնը եւ հիմը կը դնէին նոր Մուսա լեռ-Այնճարին` աւելի քան հազար զոհ տալով մալարիային, փորհարութեան եւ բնութեան խիստ պայմաններուն…

Ընկ. Խաչիկ Պագալեան աչքը կը բանար, ինչպէս Եդուարդ Պոյաճեան կ՛ըսէ, «Շատ գէշ տեղ մը եւ շատ գէշ թուականի մը»…

Ան իր նախնական կրթութիւնը կը ստանայ Այնճարի Ազգային «Յառաջ» եւ միջնակարգ` Այնճարի Հայ աւետարանական երկրորդական վարժարաններուն մէջ: Տակաւին պատանի` կը թրծուի ազգային հայրենասիրական եւ դաշնակցական ոգիով, որ նաեւ իր ընտանիքի տիրական մթնոլորտն էր…

Ինք հասակ առած էր ընկ. Թադէոս Պագալեանի հովանիին տակ, որ ժամանակի պատասխանատու անձնաւորութիւններէն էր.

Ընկ. Խաչիկ առիթ չէր ունեցած բարձրագոյն կրթութեան հետեւելու, սակայն ինքնաշխատութեամբ ձեռք բերած էր գիտելիքներու լայն պաշար եւ հայերէնի կողքին տիրապետած էր արաբերէն եւ անգլերէն լեզուներուն:

Փոքր տարիքէն մաս կազմած էր ՀՅԴ «Յառաջ» պատանեկան միութեան, ապա մուտք գործելով ՀՅԴ շարքերը` ստանձնած էր այլազան պարտականութիւններ` մաս կազմելով կոմիտէի յանձնախումբերուն, ազգ. վարժարանի խնամակալութեան եւ որպէս ազգ. երեսփոխան երկար տարիներ Այնճարի հայութիւնը ներկայացուցած էր ազգ. ժողովներուն եւ իշխանութեանց մօտ…

Ան աշխուժ գործունէութիւն ունեցած էր նաեւ Այնճարի միջազգային փառատօնի յանձնախումբին մէջ` իր դրական ներդրումը ունենալով հոն:

Ան բազմաթիւ անգամներ մաս կազմելով ՀՅԴ «Կարմիր լեռ» կոմիտէի կազմին` ստանձնած էր նաեւ ներկայացուցիչի պարտականութիւնը Լիբանանի քաղաք. պատերազմի նախօրեակին. բազմիցս մաս կազմած է նաեւ ՀՅԴ Լիբանանի շրջանային ժողովներու` որպէս շրջանէս պատգամաւոր:

Նկարագիրով եղած է խստապահանջ դաշնակցական, ծառայասէր եւ բծախնդիր` իր ստանձնած բոլոր պարտականութիւններուն մէջ:

Ան հիմնադիր անդամներէն եղած էր Այնճարի Համազգայինի «Պարոյր Սեւակ» մասնաճիւղին եւ իր ծառայութիւնը տարածած էր նաեւ կրթական եւ մշակութային բնագաւառէն ներս:

Ընկ. Խաչիկ գործակցած էր սփիւռքի ականաւոր ղեկավարներէն ընկ. Սարգիս Զէյթլեանին հետ եւ մտերիմ ընկերն էր Այնճարի նահատակ ընկ. Զաւէն Թաշճեանին…

Իր կեանքի ուղին եղած է բազմաբնոյթ, նախ` աշխատելով Այնճարի պարտէզներուն մէջ, ապա նաեւ եղած է «Ֆրէյժի» հաստատութեան ագարակներու ընդհանուր տնօրէն:

Հայաստանի անկախութենէն ետք ընկ. Խաչիկի հայրենասիրութիւնը զինք մղեց Հայաստան, ուր աւելի քան 7-8 տարի պաշտօնավարեց գիւղատնտեսական արտադրութիւններ ներածող ընկերութեան մը մէջ` որպէս գործադիր տնօրէն:

Այս նոյն ժամանակամիջոցին ընկ. Խաչիկ իր ողջ կարելիութիւնները ի գործ դրաւ օգտակար հանդիսանալու շատ մը կարօտեալ ընտանիքներու:

Ռոզիկ Սէպէեանին հետ ամուր ընտանիք կազմելով` ծնունդ տուին Թադէին եւ Թալինին, որոնք հասակ առին հարազատ մուսալեռցիական, դաշնակցական մթնոլորտի մէջ` միշտ պատրաստ ըլլալով ծառայելու ազգին եւ հայրենիքին:

Անվարան կարելի է ըսել, որ Այնճարի վերջին յիսուն տարիներու պատմութեան մէջ ընկ. Խաչիկ Պագալեանի ներդրումը եղած է զգալի` գիւղի մշակութային, կրթական, կուսակցական եւ մանաւանդ ապահովական բնագաւառներէն ներս:

Այսօր հողին կը յանձնենք մեր երէց դաշնակցականներէն այն ընկերը, որ գիտէր քաջաբար դիմադրել բոլոր փորձութիւններուն եւ անձնական օրինակով ցոյց տալ երիտասարդ սերունդին ազգասիրութեան հայրենասիրութեան եւ անշահախնդիր ծառայութեան ուղին:

Ընկ. Խաչի՛կ,

Յարգա՛նք վաստակիդ ու յիշատակիդ:

Յանուն ՀՅԴ «Կարմիր Լեռ» կոմիտէին եւ կոմիտէութեան բոլոր ընկերներուն` ցաւակցութիւն կը յայտնեմ կնոջդ, զաւակներուդ, ընտանեկան պարագաներուդ եւ բարեկամներուդ` խոստանալով, որ ձեր սերունդի աշխատանքը շարունակել նոյնքան վճռական եւ աննահանջօրէն….

Հողը թեթեւ գայ վրադ, սիրելի՛ ընկեր: