Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ
Պատմութեան ամէնէն նշանաւոր նաւը ընկղմեցաւ 15 ապրիլ 1912-ին, մեծ սառցալերան զարնուելէ ետք: Իր ընդծովեայ գերեզմանտան մէջ բանտարկուած, մանրէներուն կողմէ կրծուած` «Թայթանիք»-ի մնացորդը 20 տարիէն կրնայ ամբողջովին անհետանալ:
«Թայթանիք»-ը պատմութեան ամէնէն նշանաւոր նաւերէն մէկն էր: Ան 269 մեթր երկարութիւն ունէր եւ` 10 յարկ: Այդ ժամանակաշրջանին ան աշխարհի ամէնէն մեծ նաւն էր: Կ՛ըսուէր, թէ անկարելի էր անոր ընկղմիլը:
Սակայն ան ունեցաւ դժբախտ վերջ մը, երբ ան զարնուեցաւ սառցալերան մը, ովկիանոսին մէջտեղը, 15 ապրիլ 1912-ին: Աւելի քան 1500 անձեր մահացան, երբ ան ընկղմեցաւ:
1 սեպտեմբեր 1985-ին, փրոֆեսէօր Ռոպըրթ Պալարտ յաջողեցաւ գտնել ընկղմած «Թայթանիք»-ին գտնուելու վայրը: 5 ամսուան աշխատանքներէն ետք կարելի եղաւ վերջապէս գտնել նաւուն գլխաւորը բեկորը: Անիկա կը գտնուէր 3843 մեթր խորութեան վրայ:
Նաւուն մնացորդները հետազօտուեցան եւ ուսումնասիրուեցան բազմաթիւ անգամներ: Նկարահանուեցաւ նոյնիսկ նշանաւոր ժապաւէն մը, որ կը պատմէր անոր պատմութիւնը: Սակայն, մօտաւորապէս քսան տարիէն, «Թայթանիք»-ը ամբողջովին պիտի անհետանայ:
Շատ տոկուն մանրէ մը կը կրծէ եւ կը փճացնէ նաւը. այդ մանրէին տրուած է Հալոմոնաս Թիթանիքա անունը: Անշուշտ այս անունը տրուած է իբրեւ յիշեցում` նշանաւոր նաւուն: Գիտնականները կրցած են մանրէն բացայայտել եւ հետազօտել շնորհիւ 1990-ին ջուրերէն հանուած նաւէն կտորի մը վրայ կատարուած ուսումնասիրութիւններուն:
Այս մանրէն յատկապէս տոկուն է. անոր վրայ ոչ մէկ ազդեցութիւն ունին ջուրին մէջ մօտաւորապէս 4000 մեթր խորութեան ճնշումը եւ մթութիւնը: Ան շատ կը սիրէ յատկապէս երկաթը: Այս ձեւով, ժամանակի ընթացքին, մանրէները տիրած են նաւուն եւ կերած են անոր փայտը, իսկ այժմ յարձակած են նաւուն մնացորդին եւ երկաթէ պատեանին վրայ, ընդհանուր ծանրութիւն` 47.000 թոն:
Ովկիանոսներուն խորերը հոսանքներն ալ շատ զօրաւոր են եւ մասնակից կ՛ըլլան, կամաց-կամաց, առասպելական նաւուն անհետացումին:
Հարցարան
Հետաքրքրական Վայրեր
1) Պանքոքի մէջ, Թայլանտ, ինչի՞ կը ծառայէ տանիքին վրայ դարձող հսկայական վիշապի արձան մը ունեցող Սամֆրան շէնքը:
ա – Բնակարաններ, բ – Խաղավայր, գ – Թանգարան, դ – Տաճար:
2) Պուլկարիոյ մայրաքաղաք Սոֆիայի մէջ` Սիմէօն Սիմէօնոֆ ճարտարապետը շինած է տուն մը` հսկայական խխունջի ձեւով, մարդոց քաջալերելու աւելի «կանաչ» ապրելակերպ մը ունենալու համար, յարգելով բնութիւնը եւ պահպանելով անոր հարստութիւնները: Ի՞նչ ձեւի տակ շինուած են այդ տան մէջի կրակարանները:
ա – Գորտ, բ – Զատկաճճի, գ – Մեծ դդում, դ – Այս բոլոր ձեւերը:
3) Պրազիլի Պոն Փրինսիփիօ քաղաքին մէջ. գոյութիւն ունի հսկայական ելակի ձեւով շէնք մը: Ինչի՞ յատկացուած է այդ շէնքը:
ա – Բանջարեղէնի եւ պտուղներու վաճառականի մը տունն է, բ – Ելակի ազգային փարատօնին շէնքին մուտքը, գ – Ելակի կարկանդակներով նշանաւոր սրճարան մըն է, դ – Խաղալիքի խանութ մըն է:
4) Ինչո՞ւ համար Հարաւային Ափրիկէի Պաթրասթ փոքրիկ քաղաքին մէջ գոյութիւն ունի հսկայական անանաս մը:
ա – Որովհետեւ ան այդ շրջանին մէջ ցանուած առաջին բոյսն էր, բ – Քաղաքը կը գտնուի Փայնափըլ քաունթիի մէջ (անանասի նահանգ), գ – Աշխարհի ամէնէն մեծ անանասը հոն բուսած էր, դ – Զայն շինողները կ՛ուզէին ներկայացնել սոճիի հսկայական պտուղ մը, սակայն արդիւնքը տարբեր կերպարանք ստացած է եւ անոնք զայն չեն շտկած:
5) Քանատայի Քումպզ քաղաքին մէջ ամրան ընթացքին այծերու ընտանիք մը կ՛ապրի Օլտ քաունթրի մարքէթի խանութին տանիքին վրայ: Խանութին տէրը` ՔրիսթիանԿրաաթըն տանիքին վրայ խոտ դրաւ, ինչպէս սովորութիւն էր իր ծնած երկրին մէջ: Ծագումով ան ո՞ր երկրէն էր:
ա – Նորվեկիա, բ – Գերմանիա, գ – Աւստրալիա, դ – Քուպա:
6) Աւստրալիոյ Թամուըրս քաղաքին մէջ գոյութիւն ունեցող հսկայական կիթառը նոյնանման է երկրին Օսթրալիա՛զ քաունթիի միւզիք ըուարտզ երաժշտութեան տօնին ընթացքին տրուած մրցանակներուն: Որքա՞ն է այս կիթառին մեծութիւնը:
ա – 3,7 մ, բ – 11,9 մ, գ – 23,2 մ, դ – 91,4 մ:
7) «Քատիլաք Ռենչ» Թեքսասի Ամատիլլօ քաղաքին մէջ գտնուող նշանաւոր արուեստի գործ մըն է: Տասը «Քատիլաք» ինքնաշարժներ ուղղահայեաց կերպով թաղուած են հողին մէջ: Ինչո՞ւ այս ինքնաշարժները անկիւնաչափական յատուկ դրութեամբ թաղուած են:
ա – Անոնք տնկուած են Տիթրոյիթի մէջ գտնուող «Քատիլաք»-ի գործարանին մուտքին անկիւնին չափով, բ – Քաղաքին մէջ գտնուող նշանաւոր հին ճաշարանի մը նշանին անկիւնին համապատասխանելու համար, գ – Եգիպտոսի Կիզէի Մեծ բուրգին անկիւնին չափը ունենալու համար, դ – Ցոլացնելու համար արեւուն ճառագայթները` լոյսերու հաճելի խաղ մը ստեղծելով:
Պատասխանները վերջաւորութեան
Անհաւատալի, Բայց Իրա՛ւ
– Գիտէիր, որ 16-րդ դարուն Անգլիոյ մէջ բախտաբեր կը սեպուէր հարսնիքներուն ընթացքին հարսին եւ փեսային վրայ կօշիկներ նետելը:
– Նշանաւոր գեղանկար մը 46 օր, անուշադրութեան պատճառով ծուռ կախուած մնաց Նիւ Եորքի թանգարաններէն մէկուն մէջ:
– Ովկիանոսներուն մէջ գոյութիւն ունին մօտաւորապէս երեք միլիոն ընկղմած նաւեր:
– Մետաքսի շերամը կը գործածէ մօտաւորապէս 0,8 քմ երկարութեամբ իր արտադրած մետաքսեայ թելէն` շինելու համար իր բոժոժը:
– Կարելի է գնել 25.000 տոլար արժող շունի տնակներ, որոնք օժտուած են էր-քոնտիսիոնով եւ երաժշտութիւն սփռելու դրութեամբ:
– Ո՛չ մէկը գիտէ, թէ ի՛նչ գոյնի էին հոյամողէսները:
– Ըստ ուսումնասիրութեան մը, մենք որքան երկար քնանանք, այդքան տարօրինակ երազներ կը տեսնենք:
– 1883-ին հրաբուխի մը ժայթքումին պատճառով արեւը կանաչ թուեցաւ:
– Մեղուները կրնան ըլլալ կանաչ, կապոյտ կամ կարմիր:
– Հաթշեփսութ Եգիպտոսի միակ կին փարաւոնն էր. ան կեղծ մօրուք մը կը գործածէր:
– Աշխարհի ամէնէն մեծ բնակուած պալատը ունի 1788 սենեակ:
– Ամէնէն մեծ հոյամողէսները բուսակեր էին:
– 1900 թուականներուն, առաջին Ողիմպիական խաղերուն ընթացքին մրցումներու ցանկը կ՛ընդգրկէր նաեւ արուեստ, գրականութիւն եւ երաժշտութիւն:
– Ընձուղտը օրական 90 վայրկեան կը քնանայ:
– Անգլիոյ մէջ գոյութիւն ունի 100 տարեկան օրքիտ ծաղիկ մը, որ պահպանուած է ոստիկաններու կողմէ:
Ժամանց
Պատասխաններ
1 – դ, 2 – դ, 3 – բ, 4 – գ, 5 – ա, 6 – բ, 7 – գ:
